KAZANÇ YÖNETİMİNDE KARMA VE TAHAKKUK MODELLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI ve BİR UYGULAMA

Yıl 2023, Cilt: 22 Sayı: 68, 127 - 152, 12.01.2023

Suat Kara , Ahmet Mesut Toraman

https://doi.org/10.55322/mdbakis.1106587

Öz

Dünya genelinde yaşanan muhasebe skandalları sebebiyle yankıları çokça hissedilmeye başlayan
ekonomik kayıplar, bakışların kazanç yönetimi üzerine çevrilmesine sebep olmuştur. Yaşanılan
skandallarda firma yöneticilerinin manipülatif davranışlar sergileyerek firmalarının finansal tablolarını
olduğundan farklı bir şekilde yayımlaması, yatırımcıların, ekonomistlerin ve kreditörlerin akıllarında
soru işaretleri oluşmasına sebep olmuştur. Ortaya çıkan bu olumsuz durum kazanç yönetimi tespiti ve
uygulanabilirliği konusunda geniş bir literatür oluşmasına olanak sağlamıştır. Bu çalışmada, kazanç
yönetimi tahmin modellerinden Beneish, Düzeltilmiş Jones, Kang Sivaramakrishnan, Kothari, Larcker
Richardson ve Spathis modelleri kullanılmıştır. 2013-2020 yılları arasında BIST Sınai Endeksinde işlem
gören firmaların kazanç yönetimi uygulamalarına başvurup başvurmadıkları Lojistik Regresyon analizi kullanılarak test edilmiştir. Analiz sonuçlarına göre, altı kazanç yönetimi tahmin modelleri arasında
karşılaştırılma yapılmıştır. Yapılan analizlere göre, firmaların manipülasyona başvurabilecekleri açık
değişkenlerin olduğu ve modeller arasında da değişken farklılıklarının olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kazanç Yönetimi, Finansal Bilgi Manipülasyonu, BIST

COMPARISON OF MIXED AND ACCRUED MODELS IN EARNINGS MANAGEMENT AND AN APPLICATION

Öz

Due to the accounting scandals experienced around the world, the economic losses, the repercussions
of which have started to be felt, have caused the eyes to be turned on earnings management. The
fact that company managers exhibited manipulative behaviors and published the financial statements
of their companies in a different way than they were in the scandals experienced caused question
marks in the minds of investors, economists and creditors. This negative situation has enabled the
creation of a large literature on the determination and applicability of earnings management. In this
study, Beneish, Adjusted Jones, Kang Sivaramakrishnan, Kothari, Larcker Richardson and Spathis
models from earnings management forecasting models were used. Whether companies traded in the
BIST Industrial Index between 2013 and 2020 applied to earnings management practices was tested
using Logistic Regression analysis. According to the results of the analysis, a comparison was made
between the six earnings management forecasting models. According to the analyses made, it has been
revealed that there are clear variables that companies can resort to manipulation and that there are
variable differences between the models.

Anahtar Kelimeler

Earnings Management, Manipulation of Financial Information, BIST

Kaynakça

• Ayarlıoğlu, M.A. (2007). Kar Yönetimi Uygulamaları ve İMKB’ de Test Edilmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Beneish, M.D. (1997). Detecting gaap violation: Implications For Assessing Earnings Management AmongFirmsWith Extreme Financial Performance. Journal of Accounting andPublicPolicy, 16, 3.
• Beneish, M.D. (1999). TheDetection Of EarningsManipulation. Financial AnalystsJournal, 55, 5.
• Beneish, M.D. (2001). Earnings Management: APerspective. Managerial Finance, 27 (12), 3-17.
• Beneish, M.D., Lee, C.M., andNichols, D.C. (2013). Earnings Manipulation And Expected Returns, Financial Analysts Journal, 69(2), 57-82.
• Çokluk, Ö. (2010). Lojistik regresyon analizi: Kavram ve uygulama. Kuram ve uygulamada eğitim bilimleri, 10(3), 1357-1407.
• Dechow, P.M. and Skinner, D.J. (2000). Earnings Management: Reconciling The Views Of Accounting Academics, Practitioners, And Regulators, Accounting Horizons, 14 (2), 235-250.
• Dechow, P.M.,Sloan, R.G. and Sweeney, A.P. (1995). Detecting Earnings Role Of Management. The Accounting Review, 70(2), 193-225.
• Durak, M. G. (2010). Türkiye' de Uluslararası Finansal Raporlama Standartlarına Geçişin: Tahakkukların Güvenilirliği ve Kazançların Süreğenliği Üzerindeki Etkileri: İMKB Uygulamaları (Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Giroux, G. (2004). Detecting Earnings Management, New York: John Wiley & Sons, Vol. 19, Iss.3, pp. 382-383.
• Healy, P.M. and Wahlen, J.M. (1999). A review of the earnings management literature and its implications for standard setting. Accounting Horizons, 13(4), 365-383.
• Jackson, Scott B. And Marshall K. Pitman. (2001), “Auditors and Earnings Management”, The CPA Journal, July 2001, pp: 39 – 44.
• Jones, J.J. (1991) Earnings Management During Import Relief Investigations, Journal of Accounting Research, 29(2), 193-228.
• Kang, S.H. and Sivaramakrishnan, K. (1995). Issues In Tesing Earnings Management And An Instrumental Variable Approach, Journal of Accounting Research, 33 (2), 353-367.
• Kara, S. ve Yereli, A.N. (2012). İç Denetimde Risk Yönetimi ve İMKB İmalat Sanayi Sektöründe Bir Uygulama, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 56, 65-86.
• Kara, S. ve Tuna, M. (2018). Kar Yönetiminin Düzeltilmiş Jones Modeliyle Ölçümü: BIST’ te Bir Uygulama, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, 18(54), 97-112.
• Kara, S., Sakarya, Ş., ve Toraman, A.M. (2019). Kazanç Yönetimi ve Yönetim Karakteristikleri İlişkisinin Borsa İstanbul’da Test Edilmesi, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, 21(2), 126-139.
• Kıllı, M. ve Evci, S. (2017). Muhasebe Manipülasyonlarının Tespitinde Kullanılan Modeller, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesi İİBF Dergisi, 1(1), 68-79.
• Kothari, S.P., Leone, A.J. and Wasley, C.E. (2005). Performance Matched Discretionary Accrual Measures, Journal of Accounting and Economics, 39(1), 163-197.
• Küçüksözen, C. (2004). Finansal Bilgi Manipülasyonu: Nedenleri, Yöntemleri, Amaçları, Teknikleri, Sonuçları ve İMKB Şirketleri Üzerine Ampirik Bir Çalışma (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Larcker, D.F. and Richardson, S.A. (2004). Fees Paid To Audit Firms, Accrual Choices And Corporate Governance, Journal of Accounting Research, 42(3), 625-658.
• Levitt, Arthur. (1998), “The Number Game”, Speech at New York University, 28.9.1998, htpp://www.sec.gov/news/speeches/spch220.txt.
• McKee, T.E. (2005). Earnings Management: An ExecutivePerspective, Stamford: TheThomson Corporation.
• McNichols, M.F. (2000). Research Design Issues In Earnings Management Studies, Journal of Accounting and Public Policy, 19(4), 313–345.
• Mulford, C.W. And Comiskey, E.E. (2002). The Financial Numbers Game, Detecting Creative Accounting Practices, New Jersey: John Wiley And Sons Publishing.
• Önder, Ş. (2013). İşletmelerin Kar Yönetimi Uygulamalarında Kurumsal Yönetim Yapılarının Etkisi İMKB Üzerine Bir Uygulama (Doktora Tezi). Kütahya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• Schipper, K. (1989). Commentary On Earnings Management, Accounting Horizons, 3 (4), 91-102.
• Spathis, C.T. (2002). Detecting False Financial Statements Using Published Data: Some Evidence From Greece, Managerial Auditing Journal, I7(4), 179-191.
• Stolowy, H. and Breton, G. (2004). Accounts Manipulation: A Literature Review And Proposed Conceptual Framework, Rewiew of Accounting and Finance, 3(1), 5-92.
• Tekin, E. (2017). 2010-2014 Yılları Arasında Türkı̇ye’ de Halka Açık Şı̇rketlerde Manı̇pülasyon Üzerı̇ne Beneish Modelı̇ İle Ampı̇rı̇k Çalışma (Doktora Tezi). Başkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Varıcı, İ. ve Er, B. (2013). Muhasebe Manipülasyonu ve Firma Performansı İlişkisi: İmkb Uygulaması, Ege Akademik Bakış, 13(1): 43-52.
• Yaşar, A. (2011). Bağımsız Dış Denetim Kalitesinin Kar Yönetimi Üzerine Etkisi: İMKB’de Kayıtlı Işletmeler Üzerine Bir Uygulama (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Young, S. (1999). Systematic Measurement Error in the Estimation of Discretionary Accruals: An Evaluation of Alternative Modelling Procedures. Journal of Business Finance & Accounting, 26 (7*8), pp. 833-862.