FONKSİYONEL PARA VE TÜRKİYE UYGULAMALARI

Yıl 2024, Cilt: 24 Sayı: 73, 123 - 134, 10.09.2024

Göksel Yücel , Burcu Adiloglu , Merve Öz

https://doi.org/10.55322/mdbakis.1485646

Öz

Çalışmanın amacı “fonksiyonel para birimi” ve “raporlama para birimi” kavramlarını açıklayarak, fonksiyonel para birimi Türk lirası dışında, yabancı bir para birimi olan BIST-100 şirketlerinin fonksiyonel para birimi uygulamalarını incelemektir. Ayrıca ülkemiz enflasyon koşullarını da dikkate aldığımızda fonksiyonel parası Türk lirası olan işletmelerin de kullandıkları Türk lirasının hangi değer olduğunu tartışmaya açmak bu çalışmanın bir diğer amacıdır. Bu hususlar TMS 21 Kur Değişiminin Etkileri ve TMS 29 Yüksek Enflasyonlu Ekonomilerde Finansal Raporlama standartları kapsamında açıklanacaktır. Çalışma, fonksiyonel para birimi değişimlerinin nedenlerini ve zamanlamasını araştırarak beraberinde gerekçeleri de sunmaktadır. Bu bağlamda şirketler arasında fonksiyonel para birimi uygulamalarını inceleyerek mevcut literatüre katkı sağlanması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Fonksiyonel Para Birimi, Raporlama Para Birimi, TMS 21, TMS 29, Enflasyon Muhasebesi

Etik Beyan

Çalışma ile ilgili etik rapora gerek yoktur.

FUNCTIONAL CURRENCY AND ITS APPLICATIONS IN TÜRKİYE

Öz

This study aims to explain the concepts of "functional currency" and "reporting currency" and to examine the functional currency practices of BIST-100 companies, which have a functional currency other than Turkish Lira. In addition, considering the inflation conditions of our country, another aim of this study is to discuss the value of the Turkish Lira used by companies whose functional currency is the Turkish Lira. These issues will be explained within the scope of IAS 21, The Effects of Changes in Foreign Currency Rates and IAS 29, Financial Reporting in Hyperinflationary Economies. The study contributes to the accounting literature by identifying businesses operating in Turkey and listed on the BIST-100 whose functional currency differs from the Turkish Lira. These companies' functional currencies are categorized by analyzing their financial statements. The research delves into the reasons and timing behind these currency shifts, providing accompanying justifications. The study's significance lies in scrutinizing functional currency practices among companies, contributing valuable insights to existing literature.

Kaynakça

• Atılgan Sarıdoğan, A. (2016). İşletmelerde Fonksiyonel Para Biriminin Seçimi ve Mali Performansın Ölçülmesindeki Rolü. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Cansen, E. (2023, Ağustos 10). Çift para, çift ekonomi. https://www.sozcu.com.tr/2023/yazarlar/ege-cansen/cift-para-cift-ekonomi-7768387/ adresinden alındı
• International Accounting Standard 21 (IAS 21)- The Effects of Changes in Foreign Exchange Rates, IASB. (1983). International Accounting Standard 29 (IAS 29)- Financial Reporting in Hyperinflationary Economies, IASB. (1989).
• PhilipCapital. (2023, Haziran 7). BIST 100 İhracat Oranları ve Döviz Pozisyonları. https://www.phillipcapital.com.tr/Files/OtherReports/32076a0b-a7e2-4103-aa22-8e305ea0f54b.pdf adresinden alındı
• Türkiye Muhasebe Standardı 21 (TMS 21)- Kur Değişiminin Etkileri, KGK. (2019).
• Yaz, D, A. (2020). Antik Çağdan Geleceğe Para-Paranın Yazılmamış Tarihi. İstanbul: Timaş Yayınları Yücel , G., & Adiloğlu, B. (2017). Fonksiyonel Para. Seçmeler 2017 (s. 13-34). içinde İstanbul : İşletme Fakültesi Muhasebe Enstitüsü Yayın No: 77.
• Yücel, G. (2019, Nisan 10). Kârınızı Hangi Para Birimi İle Ölçüyorsunuz (?). https://dd.com.tr/yayinlarimiz/haftanin-yonetim-fikri/krinizi-hangi-para-birimi-ile-olcuyorsunuz- adresinden alındı
• Yücel, G. (2023). Parasal Kazanç (Monetary Gain) Anlaşılmadan Enflasyona Göre Düzeltilmiş Finansal Tablolar Anlaşılamaz. Denetim ve Güvence Hizmetleri Dergisi, 3 (1), 1-10.
• Yücel, G., & Adiloğlu, B. (2019). 2018 Yılında Ortada Kar mı Var, Yoksa Zarar mı?: Türk Hava Yolları Vak'ası. Muhasebe Enstitüsü Dergisi (61), 103-112. doi:10.26650/MED.2019589139