ACCOUNTING AND VALUATION OF PROPERTY, PLANT AND EQUIPMENT UNDER TMS 16, BOBI FRS AND FINANCIAL REPORTING STANDARD FOR SMALL AND MICRO ENTERPRISES (FRSSMES): A COMPARATIVE ANALYSISABSTRACT

Yıl 2025, Cilt: 25 Sayı: 76, 117 - 132, 09.09.2025

Yasin Reyhan

https://doi.org/10.55322/mdbakis.1656735

Öz

This study comparatively examines the accounting and valuation of property, plant and equipment within the scope of three different financial reporting frameworks applied in Turkey, namely TAS 16, BOBİ FRS and Financial Reporting Standard for Small and Micro Enterprises (FRSSMEs). Tangible fixed assets are long-term and depreciable assets that have an important place in the economic activities of enterprises. In the study, initial recognition, valuation methods, depreciation practices, impairment tests and disposal transactions are evaluated on the basis of standards. In addition, sample accounting records related to the methods applied in different reporting frameworks are also included. The results show that IAS 16 provides more detailed and comprehensive regulations, BOBI FRS includes simplified provisions for SMEs, and FRSSMEs provides simplified and applicable provisions for micro and small enterprises. This study highlights how theoretical differences between standards are reflected in practical accounting applications, serving as a valuable resource particularly for practitioners.

Anahtar Kelimeler

International accounting , Property plant and equipment , TMS 16 , BOBİ FRS , KÜMİ FRS.

Etik Beyan

This article does not describe any research involving humans or animals that requires ethical approval. does not include.

TMS 16, BOBİ FRS VE KÜMİ FRS ÇERÇEVESİNDE MADDİ DURAN VARLIKLARIN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ VE DEĞERLEMESİ: KARŞILAŞTIRMALI BİR İNCELEME

Öz

Bu çalışmada, Türkiye'de uygulanan üç farklı finansal raporlama çerçevesi olan TMS 16, BOBİ FRS ve KÜMİ FRS kapsamında maddi duran varlıkların muhasebeleştirilmesi ve değerlemesi somut muhasebe kayıtları ve detaylı örnekler üzerinden karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Maddi duran varlıklar, işletmelerin ekonomik faaliyetlerinde önemli yer tutan, uzun vadeli ve amortismana tabi varlıklardır. Çalışmada, varlıkların ilk muhasebeleştirilmesi, değerleme yöntemleri, amortisman uygulamaları, değer düşüklüğü testleri ve elden çıkarma işlemleri standartlar bazında değerlendirilmiştir. Ayrıca, farklı raporlama çerçevelerinde uygulanan yöntemlere ilişkin örnek muhasebe kayıtlarına da yer verilmiştir. Elde edilen sonuçlar, TMS 16’nın daha detaylı ve kapsamlı düzenlemeler sunduğunu, BOBİ FRS’nin KOBİ’lere yönelik sadeleştirilmiş hükümler içerdiğini, KÜMİ FRS’nin ise mikro ve küçük işletmeler için kolaylaştırılmış ve uygulanabilir hükümler sağladığını göstermektedir. Bu çalışma, standartlar arasındaki teorik farklılıkların pratik muhasebe uygulamalarına nasıl yansıdığını ortaya koyarak, özellikle uygulayıcılar için değerli bir kaynak olma özelliğini taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası muhasebe , Maddi duran varlıklar , TMS 16 , BOBİ FRS , KÜMİ FRS

Etik Beyan

Bu makale, insan veya hayvanlar ile ilgili etik onay gerektiren herhangi bir araştırma içermemektedir.

Kaynakça

• Arzova, S. B., & Şahin, E. (2021). Küçük ve mikro işletmeler için finansal raporlama standardı (KÜMİ FRS) uygulamaları ve örnek olay analizi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13(2), 25-40.
• Aytaç, A., & Gençoğlu, U. G. (2020). Maddi duran varlıklar ve amortismanlar açısından TFRS, BOBİ FRS, KÜMİ FRS taslağı ve MSUGT'daki uygulamaların karşılaştırılması. Business and Economics Research Journal, 11(3), 753-767.
• Hacıhasanoğlu, T., Özdemir, N., & Dalkılıç, E. (2023). Düzenlemeler ışığında finansal raporlama. Özgür Yayınları.
• KGK. (2023a). Türkiye Muhasebe Standartları (TMS) Seti. Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu. https://www.kgk.gov.tr
• KGK. (2023b). Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (BOBİ FRS). Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu. https://www.kgk.gov.tr
• KGK. (2023c). Küçük ve Mikro İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı (KÜMİ FRS). Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu. https://www.kgk.gov.tr
• Özgörmen, S., & İzmirli Ata, F. (2019). Maddi duran varlıkların muhasebeleştirilmesinde BOBİ FRS. İKSAD Yayınları.
• Polat, M., & Topaloğlu, G. (2019). Maddi duran varlıkların muhasebeleştirilmesi ve değerlemesi açısından TFRS ve BOBİ FRS farklılıkları: Karşılaştırmalı bir analiz. Muhasebe ve Finans İncelemeleri Dergisi, 2(2), 154-170. Sarıışık, M., & Acar, Y. (2021). KÜMİ FRS kapsamında maddi duran varlıkların muhasebeleştirilmesi ve bir uygulama. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 10(1), 1-15.
• Tunçez, M. (2020). Büyük ve orta boy işletmeler için finansal raporlama standardı kapsamında maddi duran varlıkların muhasebeleştirilmesi ve finansal tablolar üzerindeki etkileri. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (85), 89-110.
• Ulusan, E. (2023). Türkiye’deki finansal raporlama çerçevelerinin finansal tabloların sunumuna ilişkin düzenlemeleri açısından karşılaştırılması. T. Hacıhasanoğlu, N. Özdemir ve E. Dalkılıç (Ed.), Düzenlemeler ışığında finansal raporlama (ss. 1-41). Özgür Yayınları.
• Yelgen, E., & Uyar, S. (2018). BOBİ FRS açısından maddi duran varlıkların muhasebeleştirilmesi. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 2018(Özel Sayı), 98-109.
• Standartlar:
• Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK). (2023). Türkiye Muhasebe Standardı 16: Maddi Duran Varlıklar (TMS 16). [Online erişilebilir]. https://www.kgk.gov.tr (Erişim tarihi: 25 Haziran 2025).
• Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK). (2023). Türkiye Muhasebe Standardı 36: Varlıklarda Değer Düşüklüğü (TMS 36). [Online erişilebilir]. https://www.kgk.gov.tr (Erişim tarihi: 25 Haziran 2025).
• Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK). (2023). Türkiye Muhasebe Standardı 40: Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller (TMS 40). [Online erişilebilir]. https://www.kgk.gov.tr (Erişim tarihi: 25 Haziran 2025).
• Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK). (2023). Türkiye Finansal Raporlama Standardı 5: Satış Amaçlı Elde Tutulan Duran Varlıklar ve Durdurulan Faaliyetler (TFRS 5). [Online erişilebilir]. https://www.kgk.gov.tr (Erişim tarihi: 25 Haziran 2025).
• Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK). (2023). Türkiye Finansal Raporlama Standardı 9: Finansal Araçlar (TFRS 9). [Online erişilebilir]. https://www.kgk.gov.tr (Erişim tarihi: 25 Haziran 2025).