ENFLASYON MUHASEBESİ VE STOKLAR UYGULAMASI: BİST 100 TEKSTİL, GİYİM EŞYASI, DERİ FİRMALARI ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Yıl 2025, Cilt: 25 Sayı: 76, 257 - 272, 09.09.2025

Merve Aksay

https://doi.org/10.55322/mdbakis.1691466

Öz

Enflasyon, fiyatlar genel seviyesindeki sürekli artış ve satın alma gücünde meydana gelen kayıplardır. Yüksek enflasyonun olduğu dönemlerde firmaların satın alma gücünde ve satış miktarlarında azalma gibi durumlardan dolayı hesap kalemlerinde önemli değişmeler görülmektedir. Çalışmanın amacı, firmaların finansal tablolarındaki stoklar kalemi ile enflasyon arasındaki ilişkiyi tespit etmek ve enflasyonun finansal tablolar üzerindeki etkisini değerlendirmektir. Çalışmada, BİST 100 endeksinde faaliyet gösteren tekstil, giyim eşyası ve deri sektöründeki firmaların 2020-2024 yılları arasındaki finansal tablolarında yer alan stoklar kalemi enflasyon muhasebesi uygulamaları ile düzeltme işlemine tabi tutulmuştur. Stoklar kalemi ile enflasyon arasındaki ilişkinin tespit edilmesinde ikincil veri analizi kullanılmıştır. Enflasyonun yüksek olduğu dönemlerde işletmelerin finansal tablolarının doğruyu yansıtmadığı görülmüş ve stoklar kalemine düzeltme işlemi yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

enflasyon , enflasyon muhasebesi , tms 29

INFLATION ACCOUNTING AND INVENTORY APPLICATION: A CASE STUDY ON BIST 100 TEXTILE, CLOTHING, LEATHER COMPANIES

Öz

Inflation is the persistent increase in the general level of prices and the resulting loss of purchasing power. During periods of high inflation, significant changes are observed in account items due to situations such as a decrease in the purchasing power and sales volumes of companies. The aim of the study is to determine the relationship between the stock item in the financial statements of companies and inflation and to evaluate the effect of inflation on the financial statements. In the study, the stocks item in the financial statements of companies operating in the textile, apparel and leather sectors in the BIST 100 index for the years 2020-2024 was subjected to correction with inflation accounting applications. Secondary data analysis was used to determine the relationship between the stocks item and inflation. In periods of high inflation, it was observed that the financial statements of the companies did not reflect the truth and corrections were made to the stock item.

Anahtar Kelimeler

İnflation , İnflation Accounting , TMS 29

Kaynakça

• Acar, D., & Tugay, O. (2005). Enflasyon düzeltmesi ve uygulama düzeyinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Muhasebe ve Finansman Dergisi, S.26, 81-94.
• Akdoğan, N., & Tenker, N. (2007). finansal tablolar ve mali analiz teknikleri. 12. Baskı, Gazi Kitabevi.
• Aktaş, R. (2009). Enflasyon muhasebesi uygulamasının kobi’ler ile spk’ ya tabi işletmelerin finansal tabloları üzerindeki etkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.23, 1-15.
• Altınışık, İ. (2019). enflasyonun işletmeler üzerindeki etkisi ve bu etkileri gidermeye yönelik yöntemler. İksat Yayınları.
• Arsoy, A. P., & Gücenme, Ü. (2009). The development of inflation accounting in turkey. Critical Perspectives on Accounting, S.20, 568-590.
• Arzova, S. B., & Şahin, B. Ş. (2022). Yüksek enflasyonlu ekonomilerde finansal raporlama süreçleri ve enflasyon muhasebesinin finansal tablolara etkisi. Mali Çözüm, 32(170), 13-31.
• Bello, A. (2017). Accounting for Inflation: Arguments of Recognition in Islamic Accounting Standards. In SHS Web of Conferences (Vol. 34, p. 09004). EDP Sciences.
• Chamisa, E. (2007). The use and perceived usefulness of IAS 29 restated financial statements by zimbabwean investment analysts. South African Journal Of Accounting Research, 21(1), 57-79.
• Doğan, Ö. (2023). Enflasyon muhasebesi ile ilgili yasal düzenlemelerin finansal raporlama çerçeveleri kapsamında karşılaştırılmalı değerlendirilmesi. Malatya Turgut Özal Üniversitesi İşletme ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 4(2), 190 -209.
• Erkuş, H. (2005). Enflasyon muhasebesi düzenlemelerinden sonra tüm yönleriyle amortisman uygulamaları. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (27), 188-202.
• Gedik, A. (2021). İllaki enflasyon muhasebesi. Dünya Gazetesi, https://www.pwc.com.tr/tr/medya/kose-yazilari/asli-gedik/illaki-enflasyon muhasebesi.html (Erişim tarihi, 18 Nisan 2025)
• Goldschmidt, Y., & Yaron, J. (1991). Inflation adjustments of financial statements: application of ınternational accounting standard 29: financial reporting in hyperinflationary economies. Policy Research Working Paper Series 670.
• Gökten, S., Gökten, S., & Mollaoğulları, B. (2023). Stoklar ve enflasyon muhasebesi uygulaması: bıst30 imalat işletmeleri üzerine bir değerlendirme. İşletme Araştırmaları Dergisi, 15(1) https://doi.org/10.20491/isarder.2023.1614
• https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/DynamicContentFiles/T%C3%BCrkiye%20Muhasebe%20Standartlar%C4%B1/TMSTFRS2018Seti/TMS/TMS_29_2018.pdf (Erişim Tarihi, 26 Nisan 2025)
• https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Istatistikler/Enflasyon+Verileri/Tuketici+Fiyatlari (Erişim Tarihi, 30 Nisan 2025)
• Ilter, C. (2012). Exploring the effects of inflation on financial statements through ratio analysis. Available at SSRN 2186707.
• İleri, H., & Altınışık, İ. (2004). Enflasyon düzeltmesinin gerekliliği enflasyon muhasebesinin uygulanabilirliği ve muhasebeciler üzerinde yapılan bir araştırma: karaman örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 7(1-2), 39-52.
• Kantar, M. A., Abar, H., & Öndeş, T. (2021). Enflasyonun işletmelerin finansal oranlarına etkisi: bist imalat sektöründe bir uygulama. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 90, 1-18.
• Karapınar, A., & Ayanoğlu, Y. (2005). Enflasyon düzeltmesi uygulamasının meslek mensuplarına etkisi üzerine bir araştırma. Muhasebe ve Denetime Bakış, 16, 1-16.
• Kaygusuz, S. Y. (2003). Enflasyon muhasebesi (yüksek enflasyon dönemlerinde mali tabloların düzeltilmesi). ISGUC The Journal of Industrial Relations and Human Resources, 5(2).
• Keleş, D. (2015). Tms 29 yüksek enflasyonlu ekonomilerde finansal raporlama standardı çerçevesinde finansal tabloların düzeltilmesi ve finansal analiz sonuçları üzerine etkileri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(3), 31-52.
• Kisali, Y., Işıklılar, S., & Bozkurt, N. (2003). Enflasyon muhasebesi: yöntemler, standartlar, uygulamalar. İstanbul: Türkmen Kitabevi.
• Koçak, H., Kısakürek, M.M., & Babacan, A. (2023). Enflasyon düzeltme işlemlerinin işletme performansına etkisi bist’te bir uygulama. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 58(2), 1525-1546.
• Kramarova, K. (2021). The global problem of inflation and need for inflation adjusted-financial reporting. In SHS Web of Conferences (Vol. 129, p. 09010). EDP Sciences.
• Özdemir, F. S., & Arslan, S. (2007). Enflasyon muhasebesinde kullanılan yöntemlerin karşılaştırılmalı analizi. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (2), 87-104.
• Özkan, T. (2005). Enflasyon muhasebesi uygulamasının firmaların finansal yapıları üzerine etkileri. Muhasebe ve Denetime Bakış, (15), 49-72.
• Tamimi, O., & Orbán, I. (2020). Hyperinflation and ıts ımpact on the financial results. Intellectual Economics, 14(2), 5-16.
• Tunçsiper, B., & Köroğlu, Ö. (2006). Enflasyonun otomotiv sektöründeki işletmeler üzerindeki etkisi: balıkesir ili örneği. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(15), 43-63.
• Varol, N. (2022). Inflation accounting in terms of tax legislation and accounting standards in turkey. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 93, 19-30.
• Yalçın, D. (2006). İktisadi ve mali etkileriyle Türkiye’de enflasyon muhasebesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Celal Bayar Üniversitesi.
• Yenisu, E. (2022). Enflasyonun finansal tablolara etkisi ve enflasyon muhasebesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 14(27), 717-741.
• Yükçü, S., & Özkan, S. (2004). spk tebliğleri ve 5024 sayılı kanun’a göre enflasyon muhasebesi. Yaklaşım Yayıncılık.