EKONOMİK KAMU DÜZENİ VE DEVLETİN EKONOMİYE MÜDAHALESİ

Yıl 2015, Sayı: 6, 363 - 393, 15.01.2016

Gürsel Orer

Öz

Yapılan çeşitli tanımlarda “kamu güvenliği”, “kamu esenliği (huzuru)”
ve “kamu sağlığı” olmak üzere üç temel bileşenden oluştuğu kabul edilen
kamu düzeni kavramı, zaman içerisinde genel kapsamın alt kıvrımları
olarak nitelendirilebilecek ve daha özel alanları kapsayacak şekilde “ekonomik
kamu düzeni”, “sosyal kamu düzeni” ve “çevresel kamu düzeni”
gibi kavramları ortaya çıkarmıştır. “Ekonomik kamu düzeni” kavramı,
sınırları önceden belirlenmiş müdahaleleri de beraberinde getirmektedir.
Devletler, bu müdahalelerini doğrudan idarî mekanizma içerisinde yer
alan unsurları eliyle gerçekleştirdikleri gibi “bağımsız idarî otoriteler”
eliyle de gerçekleştirme yolunu tercih etmektedirler. Ekonomik faaliyetlerin
istihdama etkileri de gözetildiğinde, devletin ekonomiye müdahalede
bulunmaması gerektiğini savunmak pek mümkün değildir. Tüm bunların
yanında, devletin ekonomiye müdahalelerinin de her zaman doğru ve
yerli yerinde gerçekleşebildiği de söylenemez. Zaman zaman karşılaşılan
yanlış müdahaleler ya da ekonomik politikalar sonucunda ülkelerin çok
zor kriz dönemleri yaşadıkları da aşikârdır.

Anahtar Kelimeler

Devlet, Müdahale, Ekonomik kamu düzeni, Rekabet, Tüketici

Kaynakça

• AKALIN Güneri, Kamu Ekonomisi, 2. Basım, (Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, No: 554), Ankara 1986.
• AKINCI Müslüm, “Ekonomik Kamu Düzeni ve Rekabet Kurumu”, (Rekabet Dergisi, Ocak-Şubat-Mart 2001, S. 5).
• ALKİN Erdoğan, “Piyasa Ekonomisine Kamu Müdahalesi”, (İstanbul Ticaret Üniversitesi Dergisi,Yıl: 3, Temmuz-2004, S. 6).
• ARSLAN Mehmet Lütfi, “Devletin İktisadi Büyümedeki Rolü”, (Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi, Yıl 2011, C. 4, S. 2).
• ASLAN Zehreddin, “Devletin Ekonomiye Müdahalesi ve İktisadi Müdahalesi ve İktisadi Kolluk Faaliyeti İçinde Rekabetin Korunması”, (İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Ocak-1996, S. 14).
• ATİYAS İzak /ODER Burak,Türkiye’de Özelleştirmenin Hukuk ve Ekonomisi, Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV) Yayını, Matsa Yayınevi, Ankara 2008.
• BAYKAL C. Murat, “Hukuk-Ekonomi İlişkisi ve Ekonomi Hukuku Üzerine”, (Ankara Barosu Dergisi, Yıl 66, Güz-2008, S. 4).
• ÇAĞAN Namî,“Demokratik Sosyal Hukuk Devletinde Vergilendirme”, (Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 1980, Cilt: 37, S. 1-4).
• ÇAL Sedat, “Ekonomik Düzenleme (Regülasyon), Özelleştirme, İdare Hukuku ve Uluslararası Tahkim Matrisinde Değerlendirmeler”, (Sosyo Ekonomi Dergisi, Yıl 6, S.13/2010-2).
• ÇOLAK Nusret İlker, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ve ABD Örneği, (Seçkin Yayınları), Ankara 2003.
• DURSUN İbrahim, “Devletin Faaliyet Alanını Belirleyen Temel Özgürlükler: Negatif Ve Pozitif Özgürlükler”, (Akademik İncelemeler Dergisi, Yıl:2009, Cilt:4, S. 1).
• ERGÜN İsmet, “Devlet ve Ekonomi”, (Prof. Dr. Nusret Ekin’e Armağan, Türk Ağır Sanayii ve Hizmet Sektörü Kamu İşverenleri Sendikası Yayını, Ankara 2000).
• ERKAN Mustafa / DEMİRCİOĞLU Mustafa Yaşar, “Ülke Derecelendirmesinin Ekonomik Kamu Düzeni Üzerindeki Etkisi”, (İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2010, Cilt:1, S. 1).
• GÖZÜBÜYÜK Şeref, Yönetim Hukuku, 26. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2008.
• KARAOSMANOĞLU Halime Sebahat, Düzenleyici Etki Analizi ve Türkiye Uygulaması, İktisadi Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü, Uzmanlık Tezi, Temmuz 2006.
• KIRMAN Ahmet, “Ekonomik Temelli Kararlar ve Yargı”, www.da- nistay.gov.tr/ sempozyum/2010/3.html, Erişim Tarihi: 10.12.2013.
• KOCATEPE Hamza, Devlet Yardımlarının Firmaların Rekabet Gücü Üzerine Etkisi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Isparta 2007.
• KORKUT Sevgi, “Parlamenter Denetim Kapsamında Kamu İktisadi Teşebbüslerinin Denetlenmesi: TBMM KİT Komisyonunun Denetim Prosedürü ve KİT’lerin Denetiminde Geleceğe Dönük Öngörüler”, (Yasama Dergisi, Temmuz-Ağustos-Eylül 2007, S. 6).
• OĞURLU Yücel, “İdari Yaptırımlara Genel Bir Bakış Ve İdari Yaptırım- Ceza Yaptırımı Ayrımı”, (A.Ü. Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl- 1999, C. 3, S. 1).
• OĞUZ Fuat, “Bilgi, Regülasyon ve Rekabet: Bir Piyasa Süreci Yaklaşımı”, (Doğuş Üniversitesi Dergisi, Cilt: 6 S. 2 Temmuz 2005).
• OKAY Özge, İdare Hukukunda Kamu Düzeni Kavramı, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Doktora Tezi, İstanbul 2009.
• ORDU Özgecan, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde Temel Hak Ve Özgürlüklerin Sınırlanma Nedeni Olarak Avrupa Kamu Düzeni, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İzmir 2008.
• ÖZCAN Elvin Evrim, İdare Hukuku Açısından Türkiyeıde Elektrik Sektörünün Regülasyonu ve Avrupa Birliği, Rusya, Çin Ve Güney Amerika Uygulamaları, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara 2009.
• ÖZKAN Ahmet Fatih, “Ekonomik Kamu Düzeni ve Ekonomik Kolluk Faaliyeti”, (Ankara Barosu Dergisi, Güz 2009, Yıl 67, S. 4).
• REVA Zeynep, “Sigorta Şirketlerine Müdahale Sürecinde İdarenin Takdir Yetkisi ve Sorumluluğu”, (Sigorta Araştırmaları Dergisi, Ekim 2005, S. 1).
• SARISOY Sinan,“Düzenleyici Devlet ve Regülasyon Uygulamalarının Etkinliği Üzerine Tartışmalar”, (Maliye Dergisi, Temmuz-Aralık 2010, S. 159).
• ŞAHİN Cenk Y., Amerikan İdare Hukukunun Temel Kavramı Olarak Regülasyon ve Türk İdare Hukukuna Yansımaları, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul 2009.
• ŞİMŞEK Altın Aslı, Genel Kamu Hukukunun Temel Kavramı Olarak Kamu Düzeni, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2010.
• TAN Turgut, “Ekonomik Hukuk ve Ekonomik Kamu Hukuku”, (Amme İdaresi Dergisi, Cilt 5, S. 1, Ankara, Mart 1972).
• TAN Turgut, “Ekonomik İdari Kararların Yargısal Denetimi”, (Amme İdaresi Dergisi, Cilt 8, S. 2, Ankara, Haziran- 1975).
• TAN Turgut, “Anayasal Ekonomik Düzen”, (Anayasa Yargısı Dergisi, Cilt 7, Ankara-1990).
• TİRYAKİ Tercan/GÜRSOY Türker, “Ekonomik Suç Kavramı ve Sigortacılık Suçlarının Bu Açıdan Değerlendirilmesi”, (Sayıştay Dergisi, Sayı: 55, Ekim-Aralık 2004). İnternet Kaynakları
• http://www.anayasa.gov.tr/Kararlar/KararlarBilgiBankasi.
• http://www.uyusmazlik.gov.tr/kararlar/kararlar.html.