Öz
Sukuk ihraçları, son dönemde sermaye
ve finans piyasalarında hızla çoğalmaktadır.Sukuk, ihraç
edildikten sonra eşit değerleri temsil eden; ihraç ile elde
edilen tutarların önceden
planlanmış şekilde yatırımda kullanıldığı; yapılan yatırım türüne göre duran
varlıklar ve benzerleri üzerinde hak
ve payların temsil edildiği bir projede ya da özel
bir yatırım faaliyetinde ortaklık hakkı veren İslâmi esaslara
uygun nitelikteki sertifikalar olarak tanımlanabilecektir.“The Accounting and
Auditing Organization for Islamic Financial Institutions –AAOIFI” tarafından 14
farklı sukuk türü öngörülmüştür. Muşaraka sukuk, bir özel amaçlı kuruluş (special
purpose vehicle-SPV) tarafından muşaraka sözleşmesine
dayalı olarak ihraç edilen bir
menkul kıymettir. Muşaraka sözleşmesi, en
basit tanımlamayla en az iki tarafın nakit dışı sermaye
getirerek katıldığı ve önceden
belirli oranlarla kar-zararı paylaştığı bir ortaklık sözleşmesidir.
Muşaraka sukuk
ise, özel amaçlı kuruluşun nakdi sermaye, diğer ortakların ise kişisel emek veya ticari itibar haricinde
sermaye koyduğu ortak girişimlerin (joint
venture) finanse edildiği, kar-zarar ortaklığına dayalı sukuk ihraçlarıdır.
Muşaraka sukuk, kar-zarar ortaklığına
endeksli şekilde ortak girişim tesisi şeklinde çalışmaktadır. Joint-venture’un genel yapısından farklı
olarak buradaki ortaklık, tüzel kişilik sahibi olabilecektir. Türk özel sektör
kira sertifikaları (sukuk) ihraçları, Türk Sermaye Piyasası Kanunu m. 61 ve
“Kira Sertifikaları Tebliği” (III-61.1) ile düzenlenmiştir. Bu makalede bir İslâmi yapılandırılmış finansman yolu
olarak muşaraka sukuk, genel özellikleri, yapılandırılması ve Türk hukukundaki
bahsedilen mevzuat beraberinde genel olarak ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler
Hukuk İslâmi Yapılandırılmış Finans Sermaye Piyasası Hukuku Menkul kıymetler Muşaraka Sukuk Kira sertifikaları
Kaynakça
- ABDUL AZİZ Razi Pahlavi, GINTZBURGER Anne-Sophie, Equity -Based, Asset-Based and Asset-Backed Transactional Structures in Shari’a-Compliant Financing: Reflections on the Current Financial Crisis, Economic Papers: A journal of applied economics and policy, Volume 28, Issue 3 (September 2009), s. 270–278
- AFSHAR Tahmoures A., Compare and Contrast Sukuk (Islamic Bonds) with Conventional Bonds, Are they Compatible?,
- The Journal of Global Business Management, Volume 9, Number 1 ( February 2013), s. 44 vd. .
- ARSHAD Noraziah Che, Shariah parameters for Musharakah Contract: A comment, International Journal of Business and Social Science Vol. 1 No. 1, October 2010, s. 145 vd.
- AYDIN E. /AYYILDIRIM K., Kira Sertifikalarının ve Varlık Kiralama Şirketlerinin Gelir Vergisi ve Kurumlar Vergisi Bakımından Değerlendirilmesi, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Sayı: 46, Temmuz-Aralık 2015, s. 43-74
- BALALA Mahah-Hanaan, Islamic Finance and Law, London and New York, 2011
- HASSAN Kabir/ LEWIS Mervyn, Handbook of Islamic Banking, Edward Elgar Publishing, Massachusetts 2007
- HİDAYAT Sutan Emir, A Comparative Analysis between Asset Based and Asset Backed Sukuk: Which One is More Shariah Compliant, International SAMANM Journal of Finance and Accounting, July 2013, Vol. 1, No. 2, s. 25
- IQBAL Zamir/ MİRAKHOR Abbas, An Introduction to Islamic Finance Theory and Practice, Second Edition, John Wiley & Sons (Asia) Pte. Ltd., Singapore, 2011
- KETTERING Kenneth C. , True Sale of Receivables: A Purposive Analysis, American Bankruptcy Institute Law Review, Vol. 16 (Ağustos 2008), s. 511-562
- KUSUMA Ketut Ariadi /SILVA Anderson Caputo, Sukuk Markets A Proposed Approach for Development, World Bank Finance and Markets Global Practice Group, Policy Research Working Paper 7133, December 2014
- Malaysian Debt Securities and Sukuk Market, A Guide for Issuers and Investors, Bank Negara Malaysia and Securities Commission Malaysia Publication, Kuala Lumpur, 2009
- MCMILLEN Michael, Islamic Capital Markets: A Selective Introduction,
- SAFARI M./ ARIFF M./ MOHAMAD S., Sukuk Securities, New Ways of Debt Contracting, Wiley finance series, Singapore,2014
- USMANİ Mufti Muhammad Taqi, An Introduction to Islamic Finance, Karachi, 1998
- SÖYLER İ. , Hukuki ve Mali Boyutlarıyla Sukuk, Ankara, 2004
- TOK A., İslami Finans Sistemi Çerçevesinde Sukuk (İslami Tahvil) Uygulamaları, Katılım Bankaları ve Türkiye Açısından Değerlendirmeler, SPK Yeterlilik Etüdü, Ankara, 2009
- UMAR Mohammed Idris, Evaluation of Research Developments on the Islamic Securities (Sukuk), International Centre for Education in Islamic Finance Malaysia, The 7th International conference on Islamic Economics, King Abdul Aziz University Jeddah 1-3rd April 2008, s. 305 vd.
- YILMAZ, E. , Yeni Bir Finansal Araç Olarak Sukuk: Çeşitleri, Türkiye Uygulaması ve Vergilendirilmesi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Ocak 2014. S. 68, s. 81-100
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 26 Ocak 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Sayı: 8 |