FRANSIZ MİLLİ VE MİLLETLERARASI TAHKİM HUKUKUNDA TAHKİM REFORMUNA DAİR KARARNAME (Madde 1442 – 1462) İLE TÜRK TAHKİM HUKUKU (HMK, MTK) HÜKÜMLERİNİN MUKAYESESİ (KARŞILAŞTIRILMASI)

Yıl 2019, Sayı: 13, 461 - 499, 17.06.2019

Alim Taşkın

https://doi.org/10.18771/mdergi.581909

Öz

Tahkim Reformuna Dair Kararname, Fransız milli tahkim

hukukunu olduğu kadar, Fransız milletlerarası tahkim hukukunu da

çağdaşlaştırmaktadır. Tahkim anlaşması, hakem kurulu kararlarının

tenfizi ve tebliğine ilişkin hükümleri yumuşatmaktadır. Taraflar hakkında

ihtiyati haciz ve teminat hariç olmak üzere ihtiyati tedbir ve ara kararı

verebilme konusunda hakem kurulunun yetkisini açıklamaktadır. Tahkim

anlaşması, bir tahkim şartı şeklinde veya bir anlaşma şeklinde olabilir.

Tahkim şartı, aralarında bir veya birden çok sözleşme olan tarafların bu

sözleşmelerden birinden veya birkaçından doğabilecek uyuşmazlıkların

tahkim yoluyla çözülmesi konusunda yaptıkları anlaşmadır. Anlaşma,

halihazırda doğmuş olan bir uyuşmazlığın taraflarının bu uyuşmazlığı

tahkime tabi tutmak konusunda yaptıkları sözleşmedir. Kendisine

hakemlik önerilen kimse, bu görevi kabul etmeden önce tarafsızlık ve

bağımsızlığından şüpheyi gerektirebilecek hal ve şartları açıklamak

yükümlülüğündedir. Hakem aynı şekilde görevinin kabulünden sonra

ortaya çıkabilecek durumları da gecikmeksizin taraflara bildirmek

yükümlülüğündedir. Bağımsızlık ve tarafsızlık hakkındaki hükümler

tahkim yasaları ve yönetmeliklerinin çoğunda bazen birlikte bazen de ayrı

olarak düzenlenmiş bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

tahkim şartı, tahkim sözleşmesi, hakemlerin bağımsızlığı, hakemlerin seçilmesi, hakemlerin azli, hakemlerin görevden çekilmesi, iç tahkim, uluslararası tahkim, tahkim reformu

Kaynakça

• AKINCI, Ziya: Milletlerarası Tahkim, 2. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2007, (Milletlerarası Tahkim)
• AKINCI Ziya: Milletlerarası Özel Hukukta İnşaat Sözleşmeleri, İzmir-1996, (İnşaat Sözleşmeleri)
• AKINCI Ziya: Milletlerarası Ticari Hakem Kararları ve Tenfizi, Ankara-1994, (Tenfizi)
• BROUSSOLE, Yves: Petites Officces ob avril 2011 n 68, P.15 DAYINLARLI, Kemal: HUMK’da Düzenlenen İhtiyari İç Tahkim (m. 516-536), 2. Baskı, Ankara, 2004, (İç Tahkim)
• DAYINLARLI Kemal; UNCITRAL Kurallarına Göre Uzlaşma ve Tahkim, Ankara 2007, (Uzlaşma ve Tahkim)
• DEREN-YILDIRIM Nevhis: Milletlerarası Tahkimin Esaslı Sorunları, Alkım Yayınevi,2004.
• EKŞİ, Nuray: Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda Tahkim, 2013, İstanbul.
• ERDOĞAN Feyiz: Uluslararası Hukuk ve Tahkim, Seçkin Yayınları, Ankara, 2004.
• ERTEN Rifat: Milletlerarası Ticari Tahkim Hukukunda Geçici Hukuki Korum Önlemleri, ANKARA 2010.
• FERİER Didier: La transparence : une exigence raisonnable pour I’independence de I’arbitre, Recueil Dalloz 2015 p.29.
• GÖRGÜN, Şanal, Medeni Usul Hukuku, 5. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2016.
• KALPSÜZ, Turgut: Türkiye’de Milletlerarası Tahkim,2. Baskı, Yetkin Yayınları Ankara 2010, (Milletlerarası Tahkim)
• KALPSÜZ, Turgut: Tahkim Anlaşması, Bilgi Toplumunda Hukuk, Ünal Tekialp’e Armağan, C. II, İstanbul, 2003, (Tahkim Anlaşması)
• KAPLAN, Yavuz, Uluslararası Tahkim, Türkiye Açısında Yeni Gelişmeler ve Önemi, İstanbul Barosu Dergisi, C.77, S.3, Y.2003.
• KARADAŞ, İzzet:6100 sayılı HMK’da Düzenlenen Ulusal (İç) Tahkim, Adalet Yayınevi, Ankara 2013.
• KESER BERBER, Leyla: Uluslararası Ticaret Odası (IIC) Tahkim Tüzüğü Uygulaması, Seçkin Yayınevi, Ankara-1999, (Tahkim Tüzüğü)
• KESER BERBER Leyla: Uluslararası Ekonomik Tahkimde Çok Taraflı Tahkim Sorunu, Alfa, İstanbul 1999, (Tahkim Sorunu)
• KURU, Baki: İstinaf Sistemine Göre Yazılmış Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, Yetkin Yayınları, Ağustos 2017.
• NOMER Ergin/EKŞİ Nuray/ÖZTEKİN GELGEL Günseli: Milletlerarası Tahkim Hukuku, cilt I, 3.Bası-Haziran 2008-İstanbul.
• ÖZBAY İbrahim: Hakem Kararlarının Temyizi, Yetkin Yayınları, Ankara 2004.
• PEKCANITEZ, Hakan: Medeni Usul Hukuku, Pekcanıtez Usul, C.II, 15. Bası, İstanbul 2017.
• RAİNER Andreas : Hakemin Bağımsız Ve/Veya Tarafsız Olmadığının Veya İfşa Yükümlülüğünü Yerine Getirmediğinin Sonradan Tespit edilmesinin Verilen Hakem Kararlarına Etkisi, (Çev. Yıldız Müslüm), Milletlerarası Ticari Uyuşmazlıkların Tahkim Yoluyla Çözümüne İlişkin İstanbul Konferansı, 15 Kasım 2007, Beta Yayınları.
• ŞANLI Cemal: Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması, 2. Bası, İstanbul Nisan-2002
• ŞİT Banu: Kurumsal Tahkim Ve Hakem Kararlarının Tanınması Ve Tenfizi, İmaj Yayınevi, Ankara2005.
• TAŞKIN, Alim: Hakem Sözleşmesi, 2. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2005, (Hakem Sözleşmesi)
• TAŞKIN, Alim: Hakem Mahkemesinin Kendi Yetkisi Hakkında Karar Vermesi, GÜHFD C.II, S. 1-2, 1998, 116-125, (Hakem Mahkemesinin)
• TUYGUN. Salih: ICSID Tahkimine İlişkin Hakem Kararlarının İcra Edilmesi, İzmir, 2007.
• UMAR, Bilge: Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, Yetkin Yayınları, 2011.
• YEŞİLOVA, Bilgehan: Tahkim İlk İtirazı Üzerine Hakemlerin Yargı Yetkisiyle İlgili Olarak Mahkemelerce Yapılacak Denetim ve Sonuçları (Milletlerarası Tahkim Kanunu m. 5/1), DEÜHFD, C.11, Özel Sayı:2009, 739-818.
• YEŞİLIRMAK Ali: Doğrudan Görüşme, Arabuluculuk, Hakem – Bilirkişilik ve Tahkim, 1.Baskı-İstanbul,Nisan 2011.
• YILDIRIM, Nevhis Deren: Tahkimin Olumlu ve Olumsuz Yönleri, Ankara Barosu Dergisi, 2002-4.
• YILMAZ, Ejder: Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi, Cilt 2, 71-224, Ankara 2017.
• YÜCEL Müjgan Tunç: HMK Uyarınca Tahkimde İhtiyati Tedbir ve Delil Tespiti, Seçkin, Ekim -2013.
• BOZKURT YÜKSEL, Armağan Ebru: Patent Uyuşmazlıklarının Çözüm Yolları Milletlerarası Tahkim ve Devlet Yargısı, Yetkin Yayınları, Ankara 2009.
• YÜKSEL, Armağan Ebru Bozkurt: Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü(WIPO) ,Adalet Yayınevi, Ankara-2010.