ÖĞRETMEN PERFORMANSININ DEĞERLENDİRİLMESİNDE VELİ VE ÖĞRENCİ GÖRÜŞLERİNİN DE ALINMASINA İLİŞKİN NİTEL BİR ÇALIŞMA

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 3, 12 - 23, 30.05.2018

Murat Bülbül , Merve Tunca

Öz

Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) 2000’li yılların başından itibaren kamu
okullarındaki öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin performanslarını çoklu veri
kaynaklarına dayalı olarak değerlendirmeyi planlamaktadır. Literatürde 360 Derece
Performans Geri Bildirim Sistemi olarak da geçen bu sistemde çalışanların
performanslarının değerlendirmesinde yalnızca üstlerinin değil, meslektaşlarının,
astlarının ve kurumdan hizmet alan kişilerin görüşlerinin alınması da amaçlanmaktadır.
 MEB bu sistemin uygulanması için 2017
yılında bir yönetmelik taslağı da hazırlanmıştır. Bu çalışmada amaçlanan
öğretmen ve okul yöneticilerinin performanslarının değerlendirilmesinde veli ve
öğrencilerin de ilk kez katılımıyla ilgili olarak öğrenci velilerinin görüşlerin
alınmasıdır. Velilerin böyle bir sistemle ilgili görüşlerinin alınmasına
yönelik yapılan bu araştırma Türkiye’de ilk olma niteliğindedir. Araştırmada
örneklem olarak alınan bireyler, amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum
çeşitlilik örneklemesi yöntemiyle seçilmiştir. Araştırma deseni olarak nitel
araştırma desenlerinden olgubilim ve araştırma yöntemi olarak da görüşme
yöntemi seçilmiştir. Elde edilen bulgular ağırlıklı olarak velilerin, MEB’in
uygulamak istediği yeni sistemden habersiz olduklarını göstermekte ve de
kendilerinin ve öğrencilerinin öğretmen ve okul yöneticilerini
değerlendirmeleri konusunda dikkat çekici görüşleri olduğunu ortaya
koymaktadır.  

Anahtar Kelimeler

MEB, performans değerlendirme, veliler

A QUALIFIED STUDY ON PARENTS’ AND STUDENTS’ INVOLVEMENT IN PERFORMANCE EVALUATION OF TEACHERS

Öz

Turkish Ministry of National Education (MEB), from the
beginning of 2000's, plans to evaluate the performances of teachers and school
administrators in public schools on the basis of multiple data sources. In this
system, which is also referred to as the 360 ​​Degree Performance Feedback
System in the literature, it is also aimed at evaluating the performances of
the employees, not only based on views of their superiors but also their
colleagues, subordinates and those who receive service from the institution. In
order to implement this system, MEB prepared a regulation draft in 2017. In
this study, it is aimed to take the parents’ views about the involvement of
parents and students for the first time in evaluation of teachers’ performance.
The research which aims to take the views of parents for the system is the
first one. Individuals sampled in the study were selected by means of maximum
diversity sampling from purposeful sampling methods. Research design is chosen
as qualitative research design and research method is chosen as interview method.
The findings reveal that the parents are largely unaware of the new system that
MEB would like to implement and that they and their students have remarkable
views on the evaluation of teachers and school administrators.

Anahtar Kelimeler

MEB, performance evaluation, parents

Kaynakça

• Altun, S. A. & Memişoğlu, S. P., (2008). Performans Değerlendirmesine İlişkin Öğretmen, Yönetici ve Müfettiş Görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (53), 7-24.
• Barutçugil, İsmet.(2002). Performans Yönetimi. (2. Basım). İstanbul: Kariyer Yayıncılık
• Baydar, H. (2007). 360 Derece Geribildirim Sistemi ve İlköğretim Okullarında Uygulama Örnekleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bülbül, M. (2006). İlköğretim Okul Yöneticilerinin Performanslarının 360 Derece Performans Değerlendirme Sistemiyle Değerlendirilmesi (Gölcük İlçesi Örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kocaeli Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.Dağal, A. B. (2012). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Görev Yapan Öğretmenlerin Performanslarının 360 Derece Geri Bildirim Yoluyla Değerlendirilmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Marmara Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Dessler, Garry. (1999). Essentials of Human Resource Management. New Jersey: Prentice Hall, Inc.
• Döverkaya, C. (2002). Performans Yönetimi ve 360 Derece Performans Değerlendirme Sistemi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Başkent Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Eğitimsen. (27.10.2016). MEB’in Performans Değerlendirme Dayatması Kabul Edilemez!. http://egitimsen.org.tr/mebin-performans-degerlendirme-dayatmasi-kabul-edilemez/ adresinden 20.03.2018 tarihinde edinilmiştir.
• Ernalbant, Ö. (2014). 360 Derece Performans Değerlendirme Sistemi Hakkında Öğretmen ve Yönetici Görüşleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Favero, N., & Meier, K. J. (2013). Evaluating Urban Public Schools: Parents, Teachers, and State Assessments. Public Administration Review, (3), 401.
• Kamusen. (31.10.2017). Genel Başkan: “Öğretmenlere Performans Uygulamasından Vazgeçin. https://kamusen.org.tr/icerik_goster.php?Id=11302 adresinden 20.03.2018 tarihinde edinilmiştir.
• Kocar, S. (2001). 360 Derece Performans Değerleme Sistemi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• MEB. (28.10.2016). Öğretmenlere 8 kaynaktan “performans karnesi”. http://meb.gov.tr/m/haber/12177/tr adresinden 17.03.2018 tarihinde edinilmiştir.
• MEB. (2004). İlköğretimde Denetim ve Performans Değerlendirme Esasları. Ankara: T.C.Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Memunoğlu, M. (2015). Öğretmenlerin 360 Derece Performans Değerlendirme Sistemi ile İlgili Görüşleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Memurlar.Net. (23.02.2018). MEB, Öğretmen Performans Değerlendirme Yönetmelik Taslağını, görüşe açtı. https://www.memurlar.net/haber/730414/meb-ogretmen-performans-degerlendirme-yonetmelik-taslagini-goruse-acti.html adresinden 18.03.2018 tarihinde edinilmiştir.
• Memursen. (15.06.2017). Öğretmene Değer Vermeyen Bir Strateji Başarı Getirmez. http://www.memursen.org.tr/ogretmene-deger-vermeyen-bir-strateji-basari-getirmez adresinden 14.03.2108 tarihinde edinilmiştir.
• Olcay, Y. (2016). Eğitim Kurumlarında 360 Derece Performans Değerlendirme ve Geri Bildirim: Özel Okul Öncesi Eğitim Kurumlarında Bir Araştırma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yeditepe Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Peterson, K. D., Wahlquist, C., Brown, J. E., & Mukhopadhyay, S. (2003). Parent Surveys for Teacher Evaluation. Journal Of Personnel Evaluation In Education, 17(4), 317-330.
• Seyidoğlu, A. O. (2006). 360 Derece Performans Değerlendirme Yönteminin Askeri Okullarda Uygulanabilirliğine Ait Bir Model Önerisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Şengül, Y. (2010). İlköğretim Okul Yönetici ve Öğretmenlerin 360 Derece Performans Değerlendirme Sistemine İlişkin Görüşleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). On Dokuz Mayıs Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• Yıldırım, A. ve Şimşek H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları
• Yüncü, H. R. (2002). Bir Performans Değerleme Modeli Olan 360 Derece Geribildirim Sürecinin Beş Yıldızlı Otel İşletmelerinde Uygulama Denemesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.