YABANCI UYRUKLU İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLERİ VE DERS BAŞARILARI İLE İLGİLİ YAŞADIKLARI SORUNLARIN VE ÇÖZÜM YOLLARININ KENDİ BAKIŞ AÇILARINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 28 - 45, 30.06.2020

Serap Çimşir , Zeliha Nurdan Baysal

Öz

Bu araştırmanın amacı, yabancı uyruklu ilkokul öğrencilerinin öğretmenleri ve dersleri ile ilgili yaşadıkları sorunlara ve sorunların çözümüne ilişkin görüşlerini, kendi bakış açılarından ortaya koymaktır. Temel yorumlamacı nitel araştırma desenine göre temellendirilen çalışmanın verileri, İstanbul ili Ataşehir ilçesinde bir devlet ilkokulunda öğrenim gören 15 yabancı uyruklu öğrenci ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşme formlarından elde edilmiştir. Veriler, içerik analizi ve betimsel analiz tekniğiyle çözümlenmiştir. Elde edilen veriler “Öğretmen ile İlgili Sorunlar ve “Ders Başarısı ile İlgili Sorunlar” olmak üzere iki tema halinde incelenmiştir. Elde edilen verilerin değerlendirilmesi sonucunda katılımcı öğrencilerin öğretmenleri ile en çok “ayrım yapma”, “bağırma”, “ilgisizlik”, daha az “sevgisizlik”, “iletişim kuramama” ve “öğretmen değişikliği” sorunlarını yaşadıkları saptanmıştır. Yaşadıkları sorunu katılımcıların çoğunun “Öğretmenin isteklerini yerine getirerek/kurallara uyarak” daha azının “öğretmen ile konuşarak”, “hiçbir şey yapmayarak”, “Türkçe öğrenmeye çalışarak”, en azının ise “iltifat ederek” çözmeye çalıştıkları belirlenmiştir. Katılımcı öğrencilerin çözüm için öğretmenlerinden beklentileri ise daha çok dışlanmama/ayrım yapılmaması”, “kendisine iyi davranılması” çok az “ilgi” ve “bağırmama” olarak tespit edilmiştir. Ders başarısı ile ilgili sorunların okuma, anlama ve dil becerisi gerektiren Türkçe dersinde en fazla olduğu, sonra matematik, daha sonra hayat bilgisi ve en az fen bilimleri dersinde sorun yaşandığı saptanmıştır. Katılımcıların çoğu “ders çalışarak” daha azı “öğretmen ile konuşarak”, “kitap okuyarak”, “video/film izleyerek” ve “hiçbir şey yapmayarak” problemin çözümünü gerçekleştirebileceğini ifade etmişlerdir. Katılımcı öğrencilerin sorunun çözümü için beklentileri çoğunlukla “ders çalışmak”, “öğretmen ilgisi/desteği” en az ise “ülkesine dönmek” ve “özel ders almak” olarak belirlenmiştir. Çalışmanın sonunda bulgulardan elde edilen sonuçların tartışmasına ve önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

ders başarısı, çok kültürlü eğitim, ilkokul, sorun çözme, yabancı uyruklu öğrenciler

Destekleyen Kurum

Milli Eğitim Bakanlığı

Teşekkür

Araştırmanın yapıldığı İstanbul ili Ataşehir ilçesindeki Ali Nihad Tarlan İlkokulu müdürü ve öğretmenlerine , yabancı uyruklu öğrenciler ve velilerine teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Aksakal, İ. (2017). Suriyeli mülteci öğrencilerin Türk eğitim sistemine ve sınıf ortamına uyum sorunları (Kars ili örneği). Turan-sam: Turan Stratejik Araştırmalar Merkezi, Turan-sam Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 9(36), 669-676. DOI: http://dx.doi.org/10.15189/1308-8041. Aksoy, Z. (2012). Uluslararası göç ve kültürlerarası iletişim. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(20), 292-303. ISSN:1307-9581, s.292-303. www.sosyalarastirmalar.com adresinden 27.04.2020 tarihinde erişim sağlanmıştır. Birleşmiş Milletler Mülteci Örgütü Küresel Eğilimler Raporu- [UNHCR] (2017a). Forced displacement in. Erişim adresi: https://www.unhcr.org/5b27be547 Birleşmiş Milletler Kriz Ortamında Mülteci Eğitimi (2017). Erişim adresi: https://www.unhcr.org/5b852f8e4.pdf Bulut, S., Kanat-Soysal, Ö. ve Gülçiçek, D. (2018). Suriyeli öğrencilerin Türkçe öğretmeni olmak: Suriyeli öğrencilerin eğitiminde karşılaşılan sorunlar. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(2), 1210-1238. Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri (23. baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları. Çelikten, M., Şanal, M. ve Yeni, Y. (2005). Öğretmenlik mesleği ve özellikleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19, 207-237. Demir, S. (2012). Çok kültürlü eğitimin erciyes üniversitesi öğretim elemanları için önem derecesi. Turkish Studies 7(4), 1453-1475. Demirel, Ö. ve Kaya, Z. (2002). Öğretmenlik mesleğine giriş (2.baskı). Ankara: PegemA Yayınları. Erdem, C. (2017). Sınıfında mülteci öğrenci bulunan sınıf öğretmenlerinin yaşadıkları öğretimsel sorunlar ve çözüme dair önerileri. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 26-42. Gulbahar, H., Earl, M., Reginald, N., Hans, S.ve Megumi, S. (1996). Learning needs and adaptation problems of foreign graduate students. Canadian Society for the Study of Higher Education. CSSHE Professional File, 15, 2-19. Güngör, F. ve Şenel, E. A. (2018). Yabancı uyruklu ilkokul öğrencilerinin eğitim – öğretiminde yaşanan sorunlara ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. AJESI-Anadolu Journal of Educational Sciences International, 8(2): 124-173. DOI: 10.18039/ajesi.454575 Hall, E.T., Hall, M.R. (1990). Understanding Cultural Differences, USA: Intercultural Press, Inc. İmamoğlu, H. V. ve Çalışkan, E. (2017).Yabancı uyruklu öğrencilerin devlet okullarında ilkokul eğitimine dair öğretmen görüşleri: Sinop ili örneği. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 529-546. Lee, M. Y.,Abd-Ella, M. ve Burks, L. A. (1980). Needs of freign' students from developing nations at U.S. Collegesand Universities. The Final Report of Phase II, The Agencyfor International Development, Department of State, Washington, D.C.Sociology Report No. 147A. Meloni, C. F. (1986). Adjustment problems of foreign students in U.S. CollegesandUniversities. Office of Educational Research and Improvement (ED), Washington, DC. Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. S. Turan (Çev. Ed.). Ankara: Nobel. [Orijinal baskı 2009]. Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis (2nd ed.). ThousandOaks, CA: SAGE. Sarıtaş, E., Şahin, Ü. ve Çatalbaş, G. (2016). İlkokullarda yabancı uyruklu öğrencilerle karşılaşılan sorunlar. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,25(1), 208-229. Sicat, R. M. (2011). Foreign students’ cultural adjustment and coping strategies. International Conference on Social Scienceand Humanity IPEDR, vol.5, 338-341. Şimşir, Z. ve Dilmaç, B. (2018). Yabancı uyruklu öğrencilerin eğitim gördüğü okullarda öğretmenlerin karşılaştığı sorunlar ve çözüm önerileri. İlköğretim Online, 17(3), 1719-1737. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr doi 10.17051/ilkonline.2018.466425 Tosun, A., Yorulmaz, A., Tekin, İ. ve Yıldız, K. (2018). Mülteci öğrencilerin eğitim sorunları, eğitim ve din eğitimin-den beklentileri: Eskişehir örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 107-133. Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık. 2016 Türkiye Göç Raporu (2017). T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü Yayınları, Yayın no: 40. Ankara.