HATIRATLAR IŞIĞINDA BALKAN SAVAŞLARINDA EDİRNE’NİN İŞGALİ

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 18, 08.06.2022

Narbeyaz Hürriyet Akkuş

Öz

Bulgaristan, Sırbistan, Yunanistan ve Karadağ arasındaki ittifak, Osmanlı’nın Balkanlar’daki
topraklarına göz dikmiş ve Osmanlı Devleti’ne savaş açmıştır. 93 Harbi ile büyük bir yıkım
yaşamış ve Trablusgarp savaşı ile yorulmuş Osmanlı ordusu I. Balkan Savaşına hazırlıksız ve
güçsüz olarak yakalanmıştır. Çoğunluğu eğitimsiz, deneyimsiz ve disiplinsiz redif
birliklerinden oluşan Osmanlı askeri gücü, Edirne Kalesini zorlu şartlarda savunmasına rağmen
teslim olmak zorunda kalmıştır. Bu kuşatma ve işgal günlerinde Edirne’de görevli olan sivil ve
askeri memurlar kendi gözlemlerini anlatan günlükler tutmuştur. Bu çalışma ile Edirne’nin
kuşatılması ve işgali ağırlıkla hatıratlar üzerinde incelenmiştir. Böylece Edirne’nin kuşatma ve
işgal döneminde maruz kaldığı zorluklar ve Bulgar mezalimine dair anlatı ve hikâyelerin tarihi
kaynaklar ışığında değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Hatıratlar ile karşılaştırıldığında; sözlü
olarak aktarılan olayların bir kısmının birebir yaşandığı, bir kısmının değiştirilerek aktarıldığı
ve bir kısmının ise söylenceden öteye geçemediği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Edirne, Balkan Savaşları, Osmanlı İmparatorluğu, Bulgar

Kaynakça

• Adanır, F., (2005). Bulgaristan, Yunanistan ve Türkiye Üçgeninde Ulus İnşası ve Nüfus Değişimi, İmparatorluktan Cumhuriyete Türkiye’de Etnik Çatışma, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Afyoncu, E., (2005). Osmanlı’nın Hayaleti, İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
• Akşin, S. (2001). Jön Türkler ve İttihat ve Terakki, Ankara: İmge Yayınevi.
• Akşin, S., (2007). Kısa Türkiye Tarihi, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Akşin, S., (1997). I. Meşrutiyet Devri (1876-1880), Türkiye Tarihi-3 Osmanlı Devleti 1600- 1908, İstanbul: Cem Yayınları.
• Berkes, N., (2003) Türkiye’de Çağdaşlaşma, İstanbul: Yapı Kredi Yaynları.
• Beşikçi, M., (2012). Balkan Harbi’nde Osmanlı Seferberliği ve Redif Teşkilatının İflası, Türkiye Günlüğü, 110 (1).
• Beydilli, K., (1999). Küçük Kaynarcadan Yıkılışa, Osmanlı Devleti Tarihi, Ed. Ekmeleddin İhsanoğlu, İstanbul.
• Birbudak, T. S., (2016). Edirne’deki Fransız Konsolosu Marcel Cuinet’in Balkan Savaşı Günlüğü, Gazi Üniversitesi Akademik Bakış, 10(19), Ankara.
• Christoff, P.P., (2016) Edirne Kuşatması Günlüğü, Çev. Yunus Emre Kaleli, İstanbul: DBY Yayınları.
• Feyzioğlu, H. S., (2016). Hatıraların Işığında Balkan Savaşları, DTCF Dergisi, 56(2)
• Gökbilgin, M. T., (1994). Edirne, C. X, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Gökçe, N. ve Karlıkaya, E., (2001). 1829-1914 Yılları Arasında Edirne’de Görülen Salgın Hastalıklar ve Sağlık Hizmetleri, Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 18(2).
• Hochwachter, G.V., (2009). Balkan Savaşı Günlüğü, Çev. Sumru Toydemir, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Hacısalihoğlu, M., (2008). Jön Türkler ve Makedonya Sorunu (1890-1918), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları
• Halaçoğlu, A. (2002). Balkan Savaşları (1912-1913), Türkler Ansiklopedisi, C.13 (Osmanlı) Editörler: Hasan Celal Güzel, Kemal Çiçek, Salim Koca, Ankara.
• Hayta, N. ve Birbudak, S., (2010). Balkan Savaşlarında Edirne, Ankara: ATASE Başkanlığı Yayınları.
• İnalcık, H. (2012). Osmanlı Döneminde Balkanlar Tarihi Üzerinde Yeni Araştırmalar, GAMER, I(1).
• Jelavich, B., (2013). Balkan Tarihi 18. ve 19. Yüzyıllar, C. 1, İstanbul: Küre Yayınları
• Jelavich, B., (2013). Balkan Tarihi 20. Yüzyıl, C. 2, İstanbul: Küre Yayınları.
• Jorga, N., (2012). Osmanlı İmparatorluğu Tarihi, İstanbul: Yeditepe.
• Karabekir, K., (2009). Günlükler (1906-1948), c. 1-2, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Karadağ, R., (1991). Muhteşem İmparatorluğu Yıkanlar, İstanbul: Divan Yayınları.
• Karpat, K. ve Zens, R. W., (2002). I. Meşrutiyet Dönemi ve II. Abdülhamid’in Saltanatı (1876- 1909), Türkler Ansiklopedisi, C. XII (Osmanlı), Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
• Kazancıgil, R., (1999). Hafız Rakım Ertür’ün Anılarından Balkan Savaşında Edirne Savunması Günleri, Edirne: Türk Kütüphaneciler Derneği Edirne Şubesi Yayını.
• Kinross, L., (2008). İmparatorluğun Yükselişi ve Çöküşü, Çev. Meral Gaspıralı, İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi
• Lewis, B., (1988). Modern Türkiye’nin Doğuşu, Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• İlber O., (2006). Son İmparatorluk Osmanlı, İstanbul: Timaş Yayınları.
• Öztuna, Y., (2006). Avrupa Türkiyesi’ni Kaybımız, İstanbul: Babıali Kültür Yayıncılığı.
• Reed, J., (2006). Balkanlarda Savaş, Çev. Sevgi Tamgüç ve F. Burak Aydar, İstanbul: Pencere Yayınları.
• Sabis, A. İ., (2014). Balkan Harbinde Neden Mağlup Olduk?, İstanbul: İlgi Kültür Sanat Yayıncılık.
• Seyfettin, Ö., (2013). Balkan Harbi Hatıraları, İstanbul: Dün Bugün Yarın Yayınları.
• Ziya Ş., (2011). Meçhul Asker Edirne Muhasarası 1912, İstanbul: Akıl Fikir Yayınları.
• Tunaya, T. Z., (2004). Hürriyet’in İlanı-İkinci Meşrutiyetin Siyasi Hayatına Bakışlar, İstanbul: Arbay Yayınları.
• Webber, C. (2001). The Thracians, 700 BC-AD 46 (Vol. 360). Osprey Publishing.
• Yalçın, H. C., (1998). Talat Paşa’nın Hatıraları, İstanbul: Yenigün Yayınları.
• Zürcher, E. J. (2003). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi, Çev. Yasemin Saner Gönen, İstanbul: İletişim Yayınları.