XIX. YÜZYIL SONLARINDA OSMANLI İMPARATORLUĞU'NDA İLKÖĞRETİMLE İLGİLİ GELİŞMELERİN MANİSA’YA YANSIMALARI

Yıl 2021, , 258 - 273, 30.03.2021

İbrahim İnci , Burcu Özdemir

https://doi.org/10.32579/mecmua.882225

Cited By: 1

Öz

Osmanlı İmparatorluğu’nda kuruluşundan itibaren ilköğretim hizmetini veren eğitim kurumları sıbyan mektepleriydi. Osmanlılar sıbyan mekteplerini kendilerinden önceki Müslüman toplumlardan almışlardır. Bu okullarda okutulan temel ders Kuran’ın okunması olmakla birlikte dini bilgiler, yazı ve aritmetik de öğretiliyordu.
İlk dönemlerde Osmanlı toplumunun ilköğretim alanındaki ihtiyacını karşılayan sıbyan mektepleri zaman içerisinde meydana gelen değişmelere karşı duyarsız kalarak toplumsal ihtiyacı karşılamayacak duruma gelmişlerdir. Tanzimat’la birlikte eğitim ve öğretimde yenileşme hareketi modernleşme hareketinin bir parçası kabul edilmiştir. Devlet, sıbyan mekteplerini iyileştirmede güçlükle karşılaşınca bunların yerine “usul-i cedid” denilen yenilikçi okulları açmıştır. İlköğretimde reform girişimlerine iptidai mekteplerinin açılıp ülke çapında yaygınlaştırılması çabaları öncülük etmiştir.
II. Abdülhamit devrinde Manisa kazasında da iptidai okulları açılmış ve sayıları hızla artmıştır. Bu dönemde cehaletin giderilip eğitim hizmetlerinin halka götürülmesine öncelik verilmiştir. Yine bu dönemde ilköğretim zorunluluğu anayasaya girmiştir. İncelediğimiz dönemde sıbyan okullarında yeni eğitim-öğretim yöntemleri uygulanmaya başlanmıştır. Osmanlı’da ilköğretimin modernleşmesinin önündeki en önemli engel kaynak yetersizliği idi. Bu sorun İmparatorluğun sonuna kadar devam etmiştir.

Anahtar Kelimeler

eğitim, manisa, sıbyan mektebi

Kaynakça

• Düstur, I.Tertip, C.I, 1290. Dersaadet. Salnâme-i Nezaret-i Maarif-i Umumiyye (1316). Matbaa-i Amire , İstanbul. Salnâme-i Nezaret-i Maarif-i Umumiyye (1317). Matbaa-i Amire , İstanbul. Salname-i Vilayeti Aydın (AVS) (1301), Vilayet Basımevi, İzmir.