EL-CEZÎRENİN MUHTASAR TARİHİNİN TEZKİRE KISMI (Diyârbekirli Kadılar, Müftüler, Ulemâlar, Hattatlar, Kurralar, Etibba Sınıfı, Şâirler ve Hânendeler)

Yıl 2020, Sayı: 10, 33 - 88, 30.09.2020

Mustafa Uğurlu Arslan

https://doi.org/10.32579/mecmua.788801

Öz

Diyarbekirli Abdulgani Fahrî Bulduk tarafından kaleme alınan El-Cezîre’nin Muhtasar Tarihi, iki bölümden oluşmakta ve bu bölümlerin de kendi içerisinde farklı kısımlara ayrıldığı görülmektedir. Eser, Diyarbekir tarihi ve edebiyatı açısından oldukça ehemmiyet arz etmektedir. Eserin Diyarbekir tarihi ile ilgili olan kısmı ile Diyarbekir Valilerini ihtiva eden kısımları akademik çalışmalara konu olmuş ancak eserin Diyârbekirli kadılar, müftüler, ulemalar, hattatlar, kurralar, etibba sınıfı, şâirler ve hânendelerin biyografilerine yer verilen tezkire kısımları gözardı edilmiştir. Bu çalışmada, Fahrî’nin El-Cezîre’nin Muhtasar Tarihi adlı eserinin tezkire kısmı latin harflerine aktarılmış ve eserin muhtevasına dair yapılan tespitlere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

El-Cezirenin Muhtasar Tarihi, Fahrî, Tezkire

Collection Part of Biographies in the History of Al-Jazeera (Cadis, Muftis, Scholars, Calligraphers, Qurras, Poets and Musicians from Diyarbekir)

Öz

The Concise History of Al-Jazeera, written by Abdulgani Fahri Bulduk from Diyarbekir, comprises two parts, and these parts are divided into different parts within themselves. The work is of great importance in terms of the history and literature of Diyarbekir. The part of the work related to the history of Diyarbekir and the parts including Diyarbekir governors were the subject of academic studies, but the concise parts of the work including the biographies of the Diyarbekir kadis, muftis, ulama, calligraphers, qurras, physician class, poets and singers, were ignored. In this study, the revival part of Fahrîs work entitled "Short History of Al-Jazeera" was transformed into Latin letters and the provisions made on the content of the work were addressed.

Anahtar Kelimeler

The Concise History of Al-Jazeera, Fahrî, Concise, Scholars, Poems

Kaynakça

• Ali Emîrî, Tezkire-i Şuara-yı Âmid, Dersaadet, Matba-yı Âmidi, 1328.
• Ali Emîrî, Osmanlı Vilâyât-ı Şarkiyyesi, (Hazırlayanlar: Abdulkadir Yuvalı- Ahmet Halaçoğlu), BKY Yayınları, İstanbul, 2015.
• Ali Emîrî, Esâmî-i Şuarâ-yı Âmid, (Hazırlayanlar: Galip Güner, Nurhan Güner), Anıl Matbaa ve Cilt Evi, Ankara, 2003.
• Bulduk Abdulgani Fahrî, El-Cezîrenin Muhtasar Tarihi, Diyarbakır Yazma Eser Kütüphanesi, No: AH00023. İdris Kadıoğlu, Ali Emîrî Efendi-Tezkire-i Şuarâ-yı Âmid, Son Çağ Yayınları, Ankara, 2014.
• İsen Mustafa, Kılıç Filiz, Aksoyak, İ. Hakkı, Eyduran Aysun, Durmuş Mustafa, Şair Tezkireleri, Grafiker Yayınları, Ankara, 2009.
• Korkusuz Şefik, Muhtasar Tarihçe-i El- Cezîre, Toprak Yayınları, İstanbul, 2019. Tanrıverdi Eyyup, Taşgın Ahmet, Diyarbakır Valileri, Medrese Yayınları, İstanbul, 2007. Öz Yusuf “Tezkire”, DİA, C 41, İstanbul, 2012.
• Öztürk Mustafa, Yılmazçelik İbrahim, El- Cezîrenin Muhtasar Tarihi” Fırat Üniversitesi Ortadoğu Araştırmaları Merkezi Yayınları, Elazığ, 2004.
• Zengin Burhan, Abdulgani Efendi Mardin Tarihi, Ankara, 1999.