NİNO ROTA: SAHNE MÜZİĞİ VE BEYAZ PERDE ÜZERİNE

Yıl 2021, Sayı: 11, 192 - 205, 30.03.2021

Deniz Doğangün

https://doi.org/10.32579/mecmua.865698

Öz

20. yy. bestecileri arasında genellikle yazdığı film müzikleri ile uluslar arası görünürlüğü öne çıkmış olan İtalyan besteci Nino Rota (1911-1979), sahne üzeri için yazdığı konser müzikleri ile ele alındığı zaman müzikal dünyası bütünüyle anlaşılır hale gelmektedir. 19.yy.’da İtalyan opera sanatı, bestecilik ve performans bakımından toplumsal desteği zirvede geçirmiş fakat 20.yy.’da değişen ve dönüşen politik şartlar diğer müzikal formlara daha sık alan açarak İtalyan bestecilerin adeta yeni bir eşiğin önüne taşınmalarını gerektirmiştir. II. Dünya Savaşı öncesi yetişip, üretim vermeye başlamış kuşak içerisinde olan Nino Rota’nın, akademik kariyerinin yanı sıra yazdığı sayısız yapıt ile geleneksel bestecilik çizgisini film müziği kariyerine paralel kurduğu görülmektedir. Bestecinin 20.yy. müziği içerisindeki konumu, akademik otoriteler açısından özellikle Orta Avrupa ve Amerika’da gelişmekte ve serpilmekte olan diğer akımların gerisinde kalan, gelenekselci, İtalyan Operası etkisinde, melodiye öncelik veren konumuyla çağı yakalayamayan bir tutuculukla eleştirilmiştir. Bu eleştirinin bestecinin üretkenliği üzerine bir etkisi olmadığı gibi kendi müzikal dilini oluştururken barok dönemden geç romantik döneme etkileşimde bulunduğu formlar, melodik yapılar ve kimi zaman orkestrasyonlar ile çeşitli göndermelerde bulunurken bazen de kendi müziğinin içinden unsurları yeniden yorumlayarak bir başka müziğine adapte etmesiyle biricik dilini oluşturmuştur.

Anahtar Kelimeler

nino rota, besteci, film müziği, sahne müziği, 20.yy.

Kaynakça

• Dyer, R. (2007) “Side by Side - Nino Rota, Music and Film,” in Beyond the Soundtrack. Berkeley and Los Angeles: University of California Press.
• Dyer, R. (2010). Nino Rota: Music, Film, and Feeling. New York: Palgrave and Macmillan.
• Kluesener, J.M. (2012). An Analysis of the Concerto for bassoon and orchestra by Nino Rota. Doktora Tezi. Arizona State University.
• Pastorello, C.M. (2010). Nino Rota's Fifteen Preludes for Piano Solo: An Analytical and Interpretive Study. Doktora Tezi. University of Connecticut.
• Sciannameo, F. (2010). Nino Rota's The Godfather Trilogy: A Film Score Guide. Scarecrow Press.
• Silovic, V. (2001) Zwischen Kino und Konzert - Der Komponist Nino Rota. Belgesel.
• Simon, J. (2000). The Other Rota. The New Criterion, Vol. 34, No. 10.
• Vincent, C.A. (2019) Nino Rota: Neo-classicist, classical modernist, or pragmatic pluralist? Double Lives: Film Composers in the Concert Hall. London ; New York : Routledge. 70-82.