Ömr-i Muhayyel Şiirine Bir Nazire Ya Da Yeniden Yazma Denemesi: Bir Şi’ri Muhayyel… Bir Ömr-i Hayâlî…

Yıl 2021, Sayı: 12, 47 - 62, 30.09.2021

Ulaş Bingöl , Enser Yılmaz

https://doi.org/10.32579/mecmua.941239

Öz

Öteden beri edebiyatçılar, önceden var olan bir metinden değişik tekniklere başvurmak yoluyla faydalanmaktadırlar. Günümüzde metinlerarasılık kuramı, metinler arasındaki etkileşime, edebiyatçıların birbirinden beslenme yollarına ve bir metindeki başka metinden alınmış malzemelere odaklanır. Metinlerarasılık yeni bir kuram olmasına rağmen metinlerarasılık olgusu oldukça eskidir. Özellikle Klasik Türk şiirinde başta nazire olmak üzere birçok unsurun metinlerarasılık çerçevesinde değerlendirilebileceği aşikârdır. Nazire geleneğinin Cumhuriyet Dönemi Türk şiirine kadar gelmiş olması bu konu üzerinde durmayı ve onu metinlerarasılık kuramındaki yeniden yazma kavramı çerçevesinde değerlendirmeyi gerektirir. Birçok açıdan yeniden yazma kavramını hatırlatan nazire yazma geleneğini birçok şair sürdürmüştür. İsmi Fecr-i Ati Topluluğu ile anılan Tahsin Nahid de Tevfik Fikret’in Ömr-i Muhayyel şiirine Bir Şiir-i Muhayyel… Bir Ömr-i Hayali…başlıklı bir nazire yazmıştır. Fakat Tahsin Nahid, bu şiirde yer yer nazire geleneğinin dışına çıkmıştır. Bu şiirin doğrudan bir nazire olarak değerlendirmek yerine yeniden yazma denemesi şeklinde ele almak daha uygundur. Bu çalışmada Tahsin Nahid’in Bir Şiir-i Muhayyel… Bir Ömr-i Hayali… başlıklı şiiri bir yeniden yazma denemesi olarak ele alınıp Fikret’in Ömr-i Muhayyel şiiri ile mukayeseli bir şekilde incelenecektir. Ayrıca yeniden yazma denemeleri için bir tahlil yöntemi sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Tahsin Nahid, Tevfik Fikret, Yeniden Yazma, Nazire

Kaynakça

• Abrams, Meyer Howard (1999). A Glossary of Literary Terms. Boston: Heinle & Heinle.
• Ahmet Haşim (1326). Rûh-ı Bî-Kayd. Servet-i Fünûn. 38 (981): 291.
• Aktulum, Kubilay (2000). Metinlerarası İlişkiler. Ankara: Öteki Yayınevi.
• Aktulum, Kubilay (2004). Parçalılık Metinlerarasılık. Ankara: Öteki Yayınevi.
• Ali Süha (1324). Temaşa Tenkidatı: Jön Türk. Aşiyan. 1 (5): 141-153.
• Beaugrande, Robert Alain-Dressler, Wolfgang Ulrich (1981). Einführung in die Textlinguistic. Germany: Niemeyer.
• Bulut, Feyza (2018). Metinlerarasılık Kavramının Kuramsal Çerçevesi. Edebî Eleştiri. II (I): 1-19.
• Cenab Şahabeddin. (2015). Bütün Şiirleri (haz. Mehmet Kaplan, İnci Enginün, Birol Emil, Necat Birinci, Abdullah Uçman). İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Çetin, Nurullah (1993). Tahsin Nahit’in Şiiri. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi. 23 (1-2): 23-32.
• Dilçin, Cem (2005). Örneklerle Türk Şiir Bilgisi. Ankara: TDK Yayınları
• Dindar, Serhan (2020). Göstergelerarası Çeviride Yenidenyazma ve Yeidenyaratma Kavramları. Konya: Çizgi Kitapevi.
• Ertaylan, İsmail Hikmet (1963). Tevfik Fikret. İstanbul: Emekli Öğretmenler Cemiyeti.
• Evrimer, Rifat Necdet (1961). Mehmet Behçet ve Tahsin Nahit. İstanbul: İnkılap Kitapevi.
• Friedman, Norman, (2004). İmge. çev. Kemal Atakay. Kitap-lık. Temmuz (74): 80.
• Gariper, Cafer-Küçükcoşkun, Yasemin, (2007). Murathan Mungan’ın Dumrul ile Azrail Adlı Hikâyesinde Metinlerarasılık Yenidenyazma ve Edebî Dönüştürme. 38. ICANAS Edebiyat Bilimi Sorunları ve Çözümleri (10-15 Eylül 2007) (pp.665-669). Ankara, Turkey.
• Huyugüzel, Ömer Faruk (2018). Eleştiri Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• İsen, Mustafa (1981). Divan Şiirinde Nazire Geleneği. Mavera. 54: 24-26.
• Kaplan, Mehmet (1998). Şiir Tahliller 1. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Koçak, Ahmet (2016). Gece ve Deniz Şairi Tahsin Nahit. İstanbul: Akıl Fikir Yayınları.
• Köksal M. Fatih (2006). Sana Benzer Güzel Olmaz Divan Şiirinde Nazire. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Okuyucu, Cihan (2006). Divan Edebiyatı Estetiği. İstanbul: LM Kitaplığı
• Tahsin Nahid (1327). Tevfik Fikret Hakkında. Servet-i Fünûn. Nr. 1078: 266-277.
• Tahsin Nahid (2016). Bütün Şiirleri. (haz. Ahmet Koçak). İstanbul: Akıl Fikir Yayınları.
• Yavuz, Kemal (2013). Türk Şiirinde Nazire. Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi. 10: 359-424.
• Zavotçu, Gencay (2009). Aşk İlinden Gönül Dilinden İnciler. İstanbul: Kültür Sanat Yayıncılık.