Türkçü Kültür Mecmuası Türklükte Edebiyat ve Tarih Meseleleri

Yıl 2022, Sayı: 13, 94 - 109, 30.03.2022

Hakan Soydaş

https://doi.org/10.32579/mecmua.1068874

Öz

Modern dönem Türk düşünce tarihinde süreli yayınlar her zaman önemli roller üstlenmiştir. Tanzimat sonrasında halka dönük kültür politikaları öncelikle devrin gazete ve dergilerinde tebarüz etmiştir. İkinci Meşrutiyet’i takip eden yıllarda ise Türkçülük ve milliyetçilik hareketleri yine ilk adımlarını dönemin süreli yayınlarında yer alan yazılarla atmıştır. Bahse konu edilen yıllarda farklı duyarlılıklara sahip milliyetçi kesimler fikrî tartışmalarını ve tekliflerini etrafında toplandıkları yayın organları sayesinde kamuoyu ile paylaşmaya çalışmışlardır.
Cumhuriyet sonrasındaki yıllar için de süreli yayınlar düşünce tarihimiz açısından önemli roller üstlenmiştir. Resmî ve yarı resmî yayın organlarında yeni rejimin düşünce prensipleri ele alındığı gibi, toplumun farklı kesimlerinden gelen düşünce adamları da yazı faaliyetlerini belirli gazete ve dergiler etrafında gerçekleştirir. İkinci Dünya Savaşı’yla birlikte Türkçü düşünceye sahip, farklı milliyetçilik anlayışlarına sahip topluluklar fikirlerini yaymak için belirli dergiler etrafında toplanırlar. Türklük dergisi 1939-1940 yılları arasında yayım faaliyetinde bulunmuş Türkçü dergilerdendir.
İsmail Hami Danişmend’in tarih anlayışını merkeze alan dergide özellikle Türk tarihi ve edebiyatına yönelik kayda değer yazılar yayımlanmış, metin neşirleri yapılmıştır. Bu makale ile ilgili dergi tanıtılmaya çalışılmış, Türk edebiyatına ve tarihine dair makaleler değerlendirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Türkçülük, Türk Edebiyatı, Türk Tarihi, II. Dünya Savaşı, Fikir Dergiciliği.

Kaynakça

• Akün, Ö. F. (1998). Hayrullah Efendi. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (C.17, ss.67-75). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Danişmend, İ. H. (1982). Türklük meseleleri. (1. Baskı). İstanbul Kitabevi.
• Güngör, Ş. (1997). Hadîkatü’s-Suadâ. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (C.15, ss.20-22). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Hayrullah Efendi (2002). Avrupa seyahatnamesi. (1. Baskı). (Belkıs Altuniş Gürsoy, Haz.). Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Küçük, C. (1993). İsmail Hami Danişmend. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (C.8, ss.465-467). Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Ölçekçi, H. (2016). Milliyetçi Fikir Dergiciliği Yayınlar Bibliyografyası. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 42, 266-197.
• Türkan P. ve Nurnisa T. (1967). Tiyatro Bibliyografyası (1859-1928). (1. Baskı). Millî Eğitim Basımevi.