Toplumsal Farkındalık Bağlamında Afiş Tasarımında Şiddet Kavramı: BIAH Yarışması İncelenmesi

Yıl 2023, , 275 - 294, 30.12.2023

Orhun Türker

https://doi.org/10.46641/medeniyetsanat.1385157

Öz

Grafik tasarım alanının önemli çalışma alanlarından biri olan afiş tasarım, bir kavram veya olay ile ilgili izleyiciye en hızlı ve etkileyici biçimde mesajı iletebilmesiyle öne çıkmaktadır. Afişler toplumsal konularda farkındalık oluşturmak için de bir iletişim aracı olarak tercih edilir ve günümüzde farkındalık yaratma ve bilgilendirme görevini estetik bir kaygıyla yerine getirmek adına sıklıkla tercih edilmektedir. Bu noktada tasarımcılar, yaptıkları tasarımlarla farkındalığı arttırmak ve sosyal değişimi teşvik etmek için önemli bir role sahiptirler. Bu tasarımların daha çok kişiye ulaşması için kültürel ve sosyal alanda birçok başlık için afiş tasarımları yapılmakta ve sorunlar ile ilgili etkinlikler yürütülmektedir. Son yıllarda ise şiddet konusunda toplumlarda farkındalık yaratma ve şiddeti önleme adına yapılan etkinliklerin ön plana çıktığı görülmektedir. Çalışmanın da konusu olan Bolu Uluslararası Afiş Tasarım Yarışması, bu etkinliklere örnek olarak gösterilebilir. Bolu Uluslararası Afiş Tasarım Yarışması, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi tarafından 2020 yılından bu yana Bolu Uluslararası Sanat Salonu (BİAH) bünyesinde düzenli olarak gerçekleştirilmektedir. Bu çalışmada ele alınan ve 2022 yılında gerçekleştirilen üçüncü yarışmanın teması şiddet olarak belirlenmiş ve pek çok alt tema seçilmiştir. Bu çalışmanın amacı; şiddet kavramının, grafik tasarımcılar tarafından nasıl ele alındığını veriler ile ortaya koymaktır. Çalışmada, 12 ülkeden 24 jüri üyesi tarafından 3041 afiş arasından oylanarak ön elemeyi geçen 303 afiş tasarımı incelenmiş ve tasarımlar kategorize edilerek temalarla ilişkilendirilerek analiz edilmiştir. Bu çalışma, tasarımcıların tasarımlarında "şiddet" algısını nasıl ele aldıklarını araştırmayı amaçlamıştır. Tasarımlar; ülke, meslek, yaş grubu ve tasarım öğelerinin kullanım durumu gibi değişkenler bağlamında betimsel tarama yöntemi ile incelenmiştir. Bu doğrultuda yarışmaya en çok hangi ülkeden başvuru yapıldığı, yaş ortalaması, tasarımlarda kullanılan renk ve içerik yoğunluğu gibi konularda sonuçlar ve öngörüler paylaşılmıştır. Bu çalışmanın, farklı coğrafyalarda yaşayan grafik tasarımcıların şiddet kavramının alt temasını ve yorumunu uluslararası tasarım etkinliği çerçevesinde değerlendirerek alana katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Grafik Tasarım, Afiş Tasarımı, Yarışma, Şiddet

The Concept of Violence in Poster Design in the Context of Social Awareness: An Analysis of the BIAH Competition

Öz

Poster design, which is one of the critical fields of study of graphic arts, stands out with its ability to convey the message about a concept or event to the audience in the fastest and most impressive way. Posters are also preferred as a communication tool to raise awareness on social issues, and nowadays, they are often preferred to fulfill the task of raising awareness and informing with an aesthetic concern. At this point, designers have an essential role in raising awareness and promoting social change with their designs. To reach more people, poster designs are made for many cultural and social topics, and activities related to the problems are carried out. In recent years, it is seen that the activities carried out to raise awareness in societies about violence and to prevent violence have come to the fore. Bolu International Poster Design Competition, which is also the subject of the study, can be given as an example of these activities. Bolu International Poster Design Competition has been organized regularly by Bolu Abant İzzet Baysal University within the Bolu International Art Hall (BIAH) since 2020. The theme of the third competition, discussed in this study and held in 2022, was determined as violence, and many sub-themes were selected. This study aims to reveal how the concept of violence is handled by graphic designers with data. In the study, 303 poster designs that passed the pre-selection because of voting among 3041 posters by 24 jury members from 12 countries were examined, and the designs were categorized and analyzed by relating them to the themes. This study aimed to investigate how designers handle the perception of "violence" in their designs. The designs were examined with the descriptive scanning method in the context of variables such as country, profession, age group and usage status of design elements. Accordingly, results and predictions were shared on subjects such as which country made the most submissions to the competition, the average age, the color, and content density used in the designs. It is thought that this study will contribute to the field by evaluating the sub-theme and interpretation of the concept of violence by graphic designers living in different geographies within the framework of international design activity.

Anahtar Kelimeler

Graphic Design, Poster Design, Competition, Violence

Kaynakça

• Ambrose, G., & Harris, P. (2017). Grafik Tasarımın Temelleri. İstanbul: Literatür Yayınları.
• Anık, C. (1994). Kamuoyunu Oluşturan Araçlar. Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 83-110.
• Atasoy, S. and Tanrıkulu, M. (2023). Bizi Ne Birleştirir?. Retrieved November, 2023 from WU4: https://whatunitesus4online.wixsite.com/wuuo/exhibition-call
• Ball, N. (2014, February 28). Design For Life. Retrieved November, 2023 from Eye Magazine: https://www.eyemagazine.com/blog/post/design-for-life
• Berman, D. B. (2018). Do Good Design. San Francisco, California: AIGA.
• Čaputová, Z. (2023, January 30). Poster Call. Retrieved November, 2023 from Ekoplagat: https://www.ekoplagat.sk/en/home/
• Çoşkun, G. (2010). Kurumsal Pazarlama ve Sosyal Sorumluluk. Ankara: Nobel Yayınları.
• Dereoğlu, N. (2001). Anlatım Aracı Olarak Afiş. Sanat Çevresi Dergisi, s. 60-65.
• Dülgeroğlu, S. Y. (2007). Sosyal İçerikli Grafik Tasarım-II. Grafik Tasarım Dergisi, s. 42-44.
• Ertep, H. (2007). Gündelik Yaşamımızın Ucundan Tutunan Bir Tasarım Nesnesi: Afiş. Grafik Tasarım Görsel İletişim Kültürü Dergisi, s. 80.
• Future Neighborhoods. (2023, February 2). Escuchami Voz. Retrieved November, 2023 from Escuchami Voz: https://www.escuchamivoz.org/
• Hasgül, G. (2023, May 23). Boğaziçi Enstitüsü. Retrieved November, 2023 from Boğaziçi Enstitüsü: https://istanbulbogazicienstitu.com/sosyal-sorumluluk-nedir
• Indeed. (2023, March 11). What is Social Responsibility and Ethics? Types and Examples. Retrieved November, 2023 from Indeed: https://www.indeed.com/career-advice/career-development/social-responsibility
• Korkmaz, B. (2018). Öz-Duyarlık: Psikolojik Belirtiler ile İlişkisi ve Psikoterapide Kullanımı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 40-58.
• Maier, D. (2023, June 30). Bünde Biennale 2023. Retrieved November, 2023 from Bunde: https://www.buende.de/Freizeit-I-Tourismus/Kultur/Biennale/
• Poovaiah R. (2023, January 9). Poster Call. Retrieved November, 2023 from d’Soruce: https://dsourcechallenge.org/
• Rahnama, M. (2023, June 2). Women's Empowerment: A Comprehensive Analysis. Retrieved November, 2023 from Slanted: https://www.slanted.de/womens-empowerment/
• Strandquist, M. (2023, July 5). Poster Call. Retrieved November, 2023 from No Kids in Prison: https://www.nokidsinprison.org/experience/
• Twemlow, A. (2008). Grafik Tasarım Ne İçindir?, İstanbul: Yem Yayınları.
• Ulubatlı, S. K. (2019). Plastik Dilde Toplumsal Farkındalık İçin Bir Söylem Sahası: Ekososyalizm. Yayınlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi, Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Young, S. (2023, February 5). What is Posterheroes?. Retrieved November, 2023 from Posterheroes: https://www.posterheroes.org/