Medya Okuryazarlığı Öğretim Materyalinin Görsel Tasarım Açısından İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 156 - 166, 30.12.2017

Yaşar Uslu

Öz

Eğitimde
farklılık yaratacak materyal kullanımı, hem yeniçağın gerektirdiği ihtiyaçları
giderme hem de öğretmeni desteklemesi ve eğitim-öğretimin daha anlamlı ve
kalıcı olması açısından büyük önem taşımaktadır. Türkiye’de 2006-07 eğitim
öğretim yılında 5 ilde pilot çalışmaları yapılan Medya Okuryazarlığı dersi,
2007-08 eğitim öğretim yılı itibariyle tüm Türkiye’de seçmeli ders olarak
ortaokullarda okutulmaya başlanmıştır. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı ve
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) uzmanları ve İletişim Bilimleri
akademisyenlerinden oluşan bir komisyon tarafından “Medya Okuryazarlığı Dersi
Öğretim Programı ve Öğretmen Kılavuzu” hazırlanmış ve “İlköğretim Seçmeli Medya
Okuryazarlığı Dersi Öğretim Programı” Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı
tarafından 2006 yılında kabul edilmiştir. Hazırlanan öğretmen kılavuzu 2014
yılına kadar okullarda eğitim materyali olarak kullanılmıştır. 2014 yılında
oluşturulan komisyon tarafından Medya okuryazarlığı dersi için günün
ihtiyaçları göz önünde bulundurularak yeni bir ders kitabı hazırlanmıştır.
Medya okuryazarlığı ders kitabı “Eğlencem Medya, Medyaya Soru Soruyorum, Önce
Bir Düşüneyim, Benim Medyam” adlarıyla dört üniteden oluşmaktadır. Talim ve
Terbiye Kurulu Başkanlığı derslerde kullanılmakta olan eğitim materyallerinden
ders kitaplarının öğrenmeyi destekleyecek nitelikte ve öğrencilerin gelişim
özelliklerine uygun olması gerektiğini ifade etmektedir. Özellikle ders
kitabında kullanılan fotoğraf, resim, tablo, grafik, diyagram ve benzeri görsel
ögelerin özgün olmasını ve tasarım ve renk seçimlerinin estetik değeri yüksek
olmaları gerektiğini vurgulamaktadır. Kitabın bütünündeki görsel tasarım ve
sayfa düzeni unsurları kitabın içeriğini desteklemelidir. Bu araştırmada
ortaokullar için hazırlanan Medya Okuryazarlığı ders kitabı tasarımında yer
alan görsellerin ve tasarımının değerlendirilmesi ve işlevselliğinin
incelenmesi” amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında Medya okuryazarlığı ders
kitabını, Görsel İletişim Tasarımı/Grafik ASD 4. Sınıfta okuyan 40 öğrenci ve
20 tane grafik tasarım alanında uzman öğretim elemanı çeşitli kriterler
açıcından değerlendirmiştir. Bu sunumda uzman değerlendirmeleri sonucu elde
edilen veriler ortaya konularak Medya okuryazarlığı kitabının görsel tasarım
açısından işlevselliği tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Medya Okuryazarlığı, Görsel Tasarım

Kaynakça

• Andersen, Neil (2002). New Media and New Media Literacy, Thinking Critically About Media: Schools And Fam›l›es In Partnership Cable in the Classroom. Galıcıan, Mary-Lou (2004). “Introduction: High Time for “Dis-Illusioning” Ourselves and our Media: Media Literacy in the 21st Century, Part II: Strategies for General Public”, American Behavioral Scientist, 48, 143. http://www.mynet.com/haber/dunya/ispanyada-14-bin-yillik-hayvan-resimleri-bulundu-3138371-1 11.07.2017 tarihinde erişim sağlandı. Kaptan, Ata Yakup, Kaptan, S. Güvendi (2004), “Ders Kitaplarındaki Tasarım Sorunları ve Öğrencilerin Öğrenme Düzeyine Etkisi”, XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 6-9 Temmuz 2004 İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Malatya Karasar, Niyazi, (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel yay. Ankara. levın, Douglas ve Diğerleri (2004). Navigating the Children’s Media Landscape: A Parent’s and Caregiver’s Guide, By American Institutes for Research, Washington, DC. Nalçaoğlu, H. (2003). Medya Ve Toplum İlişkisini Anlamak Üzere Bir Çerçeve. İç. Sevda Alankuş (Der.). Medya ve toplum. IPS İletişim Vakfı Yayınları: İstanbul.43-59. Sarıkavak, N. Kemal (1997). Tipografinin Temelleri, Doruk Yayınları, Ankara. Scheibe, C. & Rogow, F. (2004). 12 Basic Principles For İncorporating Media Literacy And Critical Thinking İnto Any Curriculum. Ithaca, NY: Project Look Sharp. Thoman ve Jolls, (21.06.2017). Media Literacy: A National Priority For A Changing World Erişim: http://www.medialit.org/reading-room/media-literacy-national-priority-changing-world. Twemlov, Alice, (2008). Grafik Tasarım Ne içindir-Tasarımcının El Kitabı, YEM Yayınları, İstanbul.