Çevresel Bir Yaklaşım Doğrultusunda Sanat ve Tasarım Çalışmaları

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 33 - 52, 30.06.2018

Bilge Kınam Dokuzlar

Öz

19.yy’da sanayide yaşanan gelişmeler köyden kente
göçü başlatmış, nüfusun artmasını sağlamıştır. Hızla artan nüfusun
taleplerini karşılamak için doğal kaynaklar plansız ve bilinçsiz bir şekilde
tahrip edilmiştir. 19. yüzyıl sonrasında fosil yakıt
kullanımındaki artış, ormanlık arazilerin tahrip edilmesi ve sera gazı salınımı
küresel ısınma ve yaşamı tehdit eden çevre felaketlerine neden olmuştur.
Araştırmanın ilk bölümünde, insan eylemleri sonucu oluşan küresel çevre
sorunlarının ekosistem ve canlılar üzerindeki olumsuz etkileri üzerine yapılan
literatür araştırması sonucu ortaya koyulmaya çalışılmıştır. İkinci bölümde doğanın
ve ekosistemin gözle görünür düzeyde bozulmasına duyulan kaygılar sonucu
çevresel bir farkındalık oluşturucu Land Art çalışmalarından örnekler
verilmiştir. Araştırmanın esas belkemiğini oluşturan, daimi olma yeteneği
anlamına gelen ‘Sürdürülebilirlik’
grafik tasarım bağlamında irdelenmiştir. Sürdürülebilir bir
gelecek için doğal kaynakların bilinçli olarak kullanılması, fosil bazlı
ürünlerin tüketimin en aza indirilmesi ve fosil yakıt tüketiminin durdurulması
önerilmektedir. Bunların yanında, geri dönüşümün ve yenilebilir enerji
kaynaklarının kullanılmasının yaygınlaştırılması gerekmektedir. Dünyanın
ekolojik dengesini yeniden kazanabilmesi için karbon salınımının aza
indirgenmesi, tüketim alışkanlıklarının düzenlenmesi için toplumun
bilgilendirilerek çevresel konularda bilinç düzeyinin arttırılması
gerekmektedir. Bu bağlamda, grafik tasarımın bir konu hakkında ikna edebilme ve
toplumu yönlendirmedeki gücünü çevre konusunda farkındalık yaratabilecek
sürdürülebilir tasarım çalışmalarına yönlendirmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir Tasarım, Eko-Tasarım, Yeşil Tasarım, Land Art

Art and Design Works Through an Environmental Approach

Öz

The advancements
that occurred in industry in the 19th century started the rural-urban
immigration and caused the population to increase. Natural resources were
unconsciously destroyed to meet the demands of rapidly increasing population.
The increase in the usage of fossil fuel, destroying
the forestlands, and greenhouse gas emission caused global warming and life
threatening environmental disasters. In the first part of the study the results
of the literature review that was conducted on the negative effects of the global issues that occurred due to human actions
on the ecosystem and all living things was endeavored to be presented. In the
second part, a selection of Land Art; 
Contemporary Art  works which
create an environmental awareness as a result of concerns
about the visible disruption of the nature and the ecosystem are given.
‘Sustainability’ which means the ability to be permanent and which constitutes
the heart of the study is examined within the concept of visual design. For a
sustainable design approach, the natural resources to
be used consciously, consumption of the fossil-based products to be minimized,
and fossil fuel consumption to be stopped are recommended.  In addition to these, recycling and usage of
renewable energy resources to be made widespread is
required. For the earth to get back its ecological balance, the carbon emission
must be minimized, and the society must be informed in order to adjust the
consumption habits, and the consciousness level of the society must be
increased regarding the environmental issues. In this
context, it is recommended that the power of graphic design in persuading and
leading the society about a subject matter to be directed in sustainable visual
design works that can create awareness about the environment. 

Anahtar Kelimeler

Sustainable Design, Eco-Desing, Green Design, Land Art, Design for Good, Graphic Design

Kaynakça

• Antmen A. (2008). 20.Yüzyılda Batı Sanatında Akımlar, İstanbul: Sel Yayıncılık
• AIGA, (t.y). Design for Good, Erişim: 10.01.2018, https://www.aiga.org/design-for-goodBarbero, S., Cozzo B. ve Tamborrini P, (2009). Ecodesign, China: Tandem Verlag GmbH
• Beykal, C. (2005). Aslolan Çizgidir. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. S. 69 - 78
• Bafra, Ç., Comombo, P. (2016). Yok Olmadan. Doğa ve Sürdürülebilirlik Üzerine Bir Sergi. İstanbul: İstanbul Modern Sergi
• Block, A. (2013). İklim Sorunu Geri Dönülmez Noktada mı?. Greenpeace Bülteni,62, 6.
• Deniz Haber Ajansı. (16.11.2016). Deniz mahsulü diye plastik yiyoruz, Erişim: 15.02.2018, http://www.denizhaber.com.tr/deniz-mahsulu-diye-plastik-yiyoruz-haber-70923.htm
• Dokuzlar, K, B. (2015). Sosyal Sorumluluk Projesi olarak Grafik Tasarım ve Belgeleme, Sanatta Yeterlik Tezi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Gerber, A (2009). Tasarım ve Sürdürülebilirlik - Grafik Tasarımın Rolü ve Sorumlulukları. Grafik Sanatlar üzerine Yazılar Grafikerler Meslek Kuruluşu Dergisi, 81
• Gezegenimiz. (2015). Türkiye su fakiri olma yolunda ilerliyor, Erişim:02.02.2018, http://www.gezegenimiz.com/NewsDetail.asp?idHaber=7588&KategoriAdi=Su/Deniz/G%F6l%20Kirlili%F0i
• Heal. (2015). Türkiye'de Hava Kirliliği ve Sağlık Gerçekler, Veriler ve Öneriler, Erişim: 18.02.2018, http://env-health.org/IMG/pdf/150220_factsheet_air_and_health_turkey_tr_final.pdf
• Karami, A., Golieskardi, A., Choo, K, C., Larat, V., Galloway, S, T., Salamatinia, B. (6.4.2017) The presence of microplastics in commercial salts from different countries, Erişim:02.02.2018, https://www.nature.com/articles/srep46173
• National Geographic. (t.y). İklim Değişikliği ve Biz. Erişim: 19.10.2017, http://iklimdegisikligivebiz.com/iklimsel-gercekler/deniz-seviyesinin-yukselmesiNtv. (2017). Küresel Isınmanın Acı Yüzü ( Kutup ayıları ölüyor), Erişim: 22.01.2018,https://www.ntv.com.tr/galeri/dunya/kuresel-isinmanin-aci-yuzu-kutup-ayilari-oluyor,6fBOMugK9UmxpTQrVQJRWQ/VGs1H0_qVkKOXZExkn_wQQ
• Saygı, S. (2016). Çağdaş Sanatta Doğa Algısı ve Ekolojik Farkındalık. Marmara Üniversitesi Sanat - Tasarım Dergisi, 7, 7-13. Erişim: 17.09.20017,http://dergipark.gov.tr/marustd/issue/30399/328263
• Sputnik. (2017). Buzulların Erimesiyle insanlığın hiç tanımadığı virüs türleri ortaya çıkıyor. Erişim: 18.02.2018, https://tr.sputniknews.com/cevre/201707271029447810-buzullarin-erimesi-insanligin-tanimadigi-virus-turleri/
• Schwarz, M., Elffers, J. (2010). Sustainism is the New Modernism: A Cultural Manifesto for the Sustainist Era. New York: Art Publishers, Thames & Hudson.
• Toprak, Düriye. (2006). Sürdürülebilir Kalkınma Çerçevesinde Çevre Politiları ve Mali Araçlar, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 4
• Uçar, T. F. (2004). Görsel İletişim ve Grafik Tasarım. İstanbul: İnkılap Kitapevi.
• Wallis, B., Kastner, J. (1998). Land and Enviromental Art. London: Phaidon Press Limited.
• WWF. (8.08.2016). Dünya Limit Aşım Günü 8 Ağustos oldu, Erişim: 22.02.2018,http://www.wwf.org.tr/?5880
• Vardar, N. (19 Ekim 2017). Denizlerimizi plastiğe boğma, Erişim: 15.02.2018,http://www.greenpeace.org/turkey/tr/news/blog/mavi-gezegen/denizlerimizi-plastige-bogma-171019/blog/60501/
• Yeşil Aşkı. (29.12.2013). Ekolojik Ayak İzi, Erişim: 22.02.2018,http://www.yesilaski.com/ekolojik-ayak-izi.html
• Yılmaz, E. (2005). Sanat Çevre İçindir. Radikal Gazetesihttp://www.radikal.com.tr/radikal2/sanat-cevre-icindir-872403/ adresinden erişildi(ET: 20.09.2017)