Dijital Dünyada Dinsel Eğilimler

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 2, 409 - 430, 30.12.2022

Erhan Hancığaz

https://doi.org/10.47951/mediad.1191659

Öz

20. yüzyıldaki en önemli dönüşüm kitle iletişiminde gerçekleşmiştir. Bu dönüşüm dünyadaki pek çok yeri birbirine benzer hale getirmiştir. Her yerde herkese ulaşabilir, birçok şeyden haberdar olabilirsiniz. Kullanıcılarına veri değiş tokuşu yapma imkânı sağlayan sosyal medya da, gelişen iletişim teknolojilerinin en önemli unsurlarındandır. Sanal dünyanın iletişim ortamı olan sosyal medya aslında günlük hayatın bir parçası olmuştur. Milyonlarca ve hatta milyarlarca kullanıcısı olan bu ortam, insan hayatındaki önemli ihtiyaçlardan biri halini almıştır. İnsanları sanal ortamda sosyalleşme paydasında buluşturan sosyal medya; faklı toplumlardan, kültürlerden, milliyetlerden, ayrı inanç sistemlerinden, çok sayıda insanı bir araya getirebilmektedir. Böylelikle sosyal medya artık pek çok kişi için insanlara düşüncelerini, fikirlerini, taleplerini, eylemlerini, beğenilerini, günlük rutinlerini baskı altında olmadan paylaşma imkânı veren yeni bir kamusal alana dönüşmüştür. Bu alanda insanların sıkça karşılaştığı içeriklerden biri de dini içeriklerdir. Bu araştırmada lise öğrencilerinin sosyal medyadaki dini içerikli paylaşımlara karşı bakış açılarının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Araştırmada kesitsel tarama modeli yöntemi kullanılmıştır. Veriler anket tekniği ile elde edilmiştir. Bu bağlamda lise çağında olan öğrencilerin sosyal medyada dini paylaşımda bulunup bulunmadığı, paylaşımda bulunan öğrencilerin motivasyonları, dini paylaşımlara yönelik düşünceleri ve sebep olan unsurları, dini içerik paylaşma sıklıkları, paylaşılan içeriklerin türleri araştırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Din, Dijital Din, Din Algısı, Internet Medyası, Social Media, Religion, Digital Religion, Perception of Religion, Internet Media

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Religious Trends in the Digital World

Öz

The most important transformation in the 20th century took place in mass communication. Wherever you go, you no longer leave any place behind you worldwide. You can reach anyone anywhere and be informed about many things. Social media, which is a means of exchanging data for its users, is also one of the essential elements of developing communication technologies. Social media, the communication environment of the virtual world, has actually become a part of daily life. This medium, with millions and even billions of users, has become one of the basic needs in human life. Social media, which brings people together in virtual socialization, can bring together a large number of people from different societies, cultures, nationalities and belief systems. For many people, it has now turned into a new public space that allows people to share their thoughts, ideas, demands, actions, favorites, daily routines without pressure. One of the content that people frequently encounter in this space is religious content. The aim of this study was to determine the perspectives of high school students towards religious posts on social media. The cross-sectional survey model method was used in the study. The data were obtained by the questionnaire technique. Accordingly, whether high school students post religious content on social media or not, the motivations of those who post such content, their thoughts about religious posts and the factors causing them to post such content, how often they post such content and the types of posted content were investigated.

Anahtar Kelimeler

Social Media, Religion, Digital Religion, Perception of Religion, Internet Media

Proje Numarası

-

Kaynakça

• Arslantürk, Z. ve Amman, M. T. (2001). Sosyoloji. İstanbul: Çamlıca Yayınları.
• Arweck, E. (2007). Globalization and new religious movements. Içinde Peter Beyer&Lori Beaman (Ed.), Religion, Globalization and Culture. Boston.
• Baraybar-Fernández, A., Arrufat-Martín, S., and Rubira-García, R. (2020). Religion and social media: Communication strategies by the Spanish episcopal conference. Religions, 11(5), 239. https://doi.org/10.3390/rel11050239
• Berger, P. L. (1993). Dinin sosyal gerçekliği. İstanbul: İnsan Yayınları.
• Campbell, H. and Vitullo, A. (2016). Assessing changes in the study of religious communities in digital religion studies. Church, Communication and Culture, 1(1), 73-89. https://doi.org/ 10.1080/23753234.2016.1181301
• Castells, M. (2008). Enformasyon çağı: Ekonomi, toplum ve kültür-ağ toplumunun yükselişi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Castells, M. (2016). İletişim gücü. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayıları.
• Connolly, W. (1995). Kimlik ve farklılık-siyasetin açmazlarına dair demokratik çözüm önerileri. (Çev. Ferma Lekesizalın). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Eldin, H. G. (2016). Old media, new media: Rethinking media influence theories. Zagreb: International Conference on Communication, Media, Technology and Design.
• Eroğlu, F. (2000). Davranış bilimleri. İstanbul: Beta Yayınları.
• Fırlar, B. G. (2010). Dijital geleceğe hazırlanmak (S. Çakır, Ed.). Ankara: Nobel Yayınları.
• Freyer, H. (2013). Din sosyolojisi. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• Gezginci, G. ve Işıklı, Ş. (2018). Dindar Facebook etkisi: Türk kullanıcılar üzerine bir analiz. Medya ve Din Araştırmaları Dergisi, 111-133.
• Internet World Stats. (2022). 2022 tarihinde www.internetworldstats.com/europa2.htm#tr adresinden alındı.
• Kağıtçıbaşı, Ç. ve Cemalcılar, Z. (2014). Dünden bugüne insan ve insanlar sosyal psikolojiye giriş. İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Kaplan, A. and Haenlein, M. M. (2010). Users of the world, unite! The challenges and opportunities of social media. Business Horizons, 53(1), 59-68.
• Keskin, M. (2004). Din ve toplum ilişkileri üzerine bir genelleme, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi, IV, 2.
• Kongar, E. (2001). Küresel terör ve Türkiye. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Küçükcan, T. (2005). Dini yayıncılıkta internet (Sanal dini iletişim açısından yeni alanlar ve yeni stratejiler). II. Uluslararası Dini Yayınlar Kongresi Tebliğler Müzarekeler.
• Lewis, B. (2000). Orta Doğunun çoklu kimliği (Çev. M. Harmancı). İstanbul: Sabah Kitapları.
• Menekşe, Ö. (2015). Dinin dijitalleşmesi ve mobil uygulamalar. Dijitalleşen Din (Medya ve Din 2). İçinde B. Ö. Doğan, N. K. Şener, M. Çamdereli (Ed.), Medya ve Din 2. İstanbul: Köprü Kitapları.
• Milli Eğitim İstatistikleri. (2022). 2022 tarihinde sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/ adresinden alındı.
• Morley, D. ve Robins, K. (2011). Kimlik mekânları (Çev. E. Zeybekoğlu). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Mutlu, E. (2005). Globalleşme popüler kültür ve medya. İstanbul: Ütopya Yayınları.
• Parekh, B. (2014). Logic of identity. Politics, Philosophy & Economics, 8(3), 267-284.
• Surveysystem. (2022). 2022 tarihinde https://www.surveysystem. com/ sscalc.htm adresinden alındı.
• Neuman, L. W. (2020). Toplumsal araştırma yöntemleri (Çev. Ö. Akkaya). (8. bs; Ertan Akkaş, Ed.). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Watch, J. (1987). Din sosyolojisine giriş (Çev. B. İnandı). Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları.
• Wilber, K. (1995). Transandantal sosyoloji, (Çev. C. Polat). İstanbul: İnsan Yay.
• Yırtıcı, H. (2009). Çağdaş kapitalizmin mekansal örgütlenmesi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.