Medyatik İslamofobik Eylemlerin Meşrulaştırılması: “X” Örneği

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 1, 29 - 46, 27.06.2024

Burak Somuncu

https://doi.org/10.47951/mediad.1389899

Öz

İslamofobi’nin yaygınlık kazanmasında medya aktif olarak rol oynamaktadır. Son yıllarda yeni medyada artan İslamofobik içerikler ve söylemler akademik çalışmaların yönünü bu ilişkiselliğe odaklamıştır. Kullanıcılarına özgür ve sınırsız paylaşım yapma imkanı sağlayan yeni medya, bazı çevrelerin dinî inanç gruplarına yönelik nefret söylemini yeniden inşa ettiği mecra haline dönüşmüştür. İfade özgürlüğünün ihlal edildiği bu alanlardan biri X eski adıyla Twitter’dır. Sosyal medya platformlarından yapılmış olan içeriklerin de bu noktada İslam’a, Müslümanlara ve kutsal değerlerine yaklaşımının tespit edilmesi büyük önem arz etmektedir. Bu çalışmada X platformu üzerinden 2023 yılının ilk 9 ayını kapsayacak şekilde kuran yakma/yırtma eylemleri ile yapılmış olan paylaşımlar ele alınmıştır. Nitel yönelimli içerik analizi tekniği ile incelenen 23 X hesabından yapılmış olan paylaşımlar araştırmanın verilerini oluşturmuştur. Araştırma sonucunda İslam ve Müslümanlarla bağlantılı ve olumsuz anlamlar taşıyan kavramların sıklıkla kullanıldığı tespit edilmiş, paylaşımlarda İslam ve Müslümanların şiddet taraftarı yanlısı, hoşgörüsüz ve düşman olduğu anlatımının çerçevelendiği görülmüştür. Kur’an-ı Kerim yakma ve yırtma eylemlerinin büyük oranda ifade özgürlüğü çerçevesinde değerlendirildiği ve bunu bu şekilde kabul etmeyen Müslümanlara karşı bir dışlama, suçlama, çarpıtma ve küçümseme anlatımının var olduğu gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İslamofobi, İslam Karşıtlığı, Sosyal Medya, X Platformu

Legitimizing Mediated Islamophobic Actions: Example “X”

Öz

The media plays an active role in spreading Islamophobia, with an increase in Islamophobic content and discourses in new media in recent years leading academic studies to focus on this issue. New media tools offer free and unlimited sharing opportunities to their users, becoming platforms where hate speech against religious groups is developed and spread. One such platform where freedom of speech is violated is X, formerly known as Twitter. It is crucial to determine the approach of content on social media platforms towards Islam, Muslims, and their sacred values. This study discusses posts made through burning/tearing actions on the X platform, covering the first 9 months of 2023. The findings, based on posts from 23 X accounts analyzed using qualitative-oriented content analysis, reveal that concepts related to Islam and Muslims with negative connotations were frequently used. The posts framed a narrative portraying Islam and Muslims as pro-violence, intolerant, and hostile. Acts of burning and tearing the Holy Quran were largely justified as freedom of speech, with a narrative of exclusion, accusation, distortion, and disdain towards Muslims who disagreed.

Anahtar Kelimeler

Islamophobia, Anti-Islamism, Social Media, Platform X

Kaynakça

• Arnold, R. (2023). @arnold-rik user’s post. X. Retrieved from https://twitter.com/arnold_rik/ status/1699097150137807276
• Arslan, A. (2019). Dünyada ve Türkiye’de medya ve İslamofobi. Dünya İnsan Bilimleri Dergisi, 2, 1–24.
• Bayraklı, E., & Hafez, F. (2023). European Islamophobia report 2022. Leopold Weiss Institute.
• @be_A_looser user’s post. (2023). Twitter. Retrieved from https://twitter.com/be_A_looser/ status/1617207045576429569
• Bekiroğlu, O., & Bal, E. (2013). Sanal alemin yerel aktörleri: Konya yerel basını üzerine bir analiz. Selçuk İletişim, 4(2), 71–85.
• Bundesministerium des Innern und für Heimat. (2023). Muslimfeindlichkeit – Eine deutsche Bilanz 2023.
• Carnerero, C., & Azeez, A. H. (2016). Islamonausea, not islamophobia: The many faces of cyber hate speech. Journal of Arab & Muslim Media Research, 9(1).
• CCIE. (2022). On Islamophobia in Europe in 2022.
• Çınar, D. (2021). İslamofobi’nin üretilmesinde medyanın rolü. Genç Mütefekkirler Dergisi, 2(2), 288–306. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/608102
• Council Of Europe. (2022). Combining diversity and freedom in 21st-century Europe.
• Dark, T. (2023). @TallDarkGru user’s post. X. Retrieved from https://twitter.com/TallDarkGru/ status/1699085875177459945
• Demirci, S., & Köseli, M. (2014). İkincil veri ve içerik analizi. In B. Kaan (Ed.), Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (4. Baskı). Alfa.
• Emirler, İ. (2023, September 25). Avrupa’da yükselen yeni trend: Kuran yakma eylemleri. Aposto. https://aposto.com/s/avrupada-yukselen-yeni-trend-kuran-yakma-eylemleri
• Ernst, J., Schmitt, J. B., Rieger, D., Kristin Beier, A., Vorderer, P., Bente, G., & Roth, H.-J. (2017). Hate beneath the counter speech? a qualitative content analysis of user comments on YouTube related to counter speech videos. Journal for Deradicalization, 10, 1–49.
• Euronews. (2020, August 30). Norveç’te İslam karşıtı bir grup parlamento binası önünde Kur’an-ı Kerim’in sayfalarını yırttı. Euronews. https://tr.euronews.com/2020/08/30/norvec-te-islam-kars-t-bir-grup-parlamento-binas-onunde-kur-an-kerim-in-sayfalar-n-y-rtt
• Evolvi, G. (2018). Hate in a tweet: Exploring internet-based Islamophobic discourses. Religions, 9(10), 307. https://doi.org/10.3390/rel9100307
• @ExMuslimBlogger user’s post. (2023). Twitter. Retrieved from https://twitter.com/ExMuslim Blogger/status/1298902375063678976
• @ExMuslimBlogger user’s post. (2023). Twitter. Retrieved from https://twitter.com/ExMuslim Blogger
• Huntington, S. (1995). Medeniyetler Çatışması. Vadi Yayınları.
• Karadağ, C. (2023, July 11). Almanya’da DİTİB camisinin önüne Kur’an-ı Kerim yakılarak atıldı. Anadolu Ajansı. https://www.aa.com.tr/tr/ayrimcilikhatti/ayrimcilik/almanyada-ditib-camisinin-onune-kuran-i-kerim-yakilarak-atildi/1816540
• Kaya, F. B. (2023). Moscheeübergriffe-das Jahr 2022. www.ditib-ads.de
• Kedikli, U., & Akça, M. (2017). Soğuk savaş sonrası Avrupa’da artan İslamofobi. TESAM Akademi Dergisi, 4(1), 57–95.
• Kılıç, Ü., & Acar, N. (2022). Müslüman toplumlarda İslamofobi’nin algılanışı ve medyanın etkisi üzerine bir saha araştırması. Türkiye İlahiyat Araştırmaları Dergisi, 6(2), 794–826. https://doi.org/10.32711/tiad.1148467
• Koç, Ç. T. (2018). Yeni medyada İslamofobik söylemin üretimi: Facebook örneği. Medya ve Din Araştırmaları Dergisi, 1(2), 211–242.
• Koçer, M., & Yazıcı, F. (2018). İslamofobinin Charlie Hebdo dergisi Twitter hesabında paylaşılan karikatürler örneğinde incelenmesi. Medya ve Din Araştırmaları Dergisi, 1(2), 191–209. http://dergipark.gov.tr/mediad/issue/41966/487856
• @LesterPaul58 user’s post. (2023). Twitter. Retrieved from https://twitter.com/LesterPaul58/ status/1698814624567599516
• @marjanpodlogar user’s post. (2023). Twitter. Retrieved from https://twitter.com/marjanpodlogar
• @marpl39185450 user’s post. (2023). Twitter. Retrieved from https://twitter.com/search?q=% 40marpl39185450&src=typed_query
• McAuliffe, M., & Triandafyllidou, A. (2022). World Migration Report 2022. United Nations. https://publications.iom.int/books/world-migration-report-2022
• Neuman, W. L. (2014). Toplumsal Araştırma Yöntemleri. Yayınodası Yayınları.
• Öztürk, Ş. (2015). Sosyal medyada etik sorunlar. Journal of Selçuk Communication, 9(1), 287–311.
• Somuncu, B. (2023). Yalan haber nefret söylemi ve kültürel ırkçılık kıskacında İslam. In H. Aydın, İ. Çağlar, & İ. Uslu (Eds.), Afşar Medya Mat.
• Somuncu, B., & Uslu, İ. (2023). İslamofobik içeriklerin Instagram’da üretimi: Karikateist hesabı örneği. In H. Aydın, İ. Çağlar, & İ. Uslu (Eds.), I. Uluslararası Medya ve İslamofobi Sempozyumu. Afşar Medya.
• Tam, M. S. (2021). Sosyal medyada İslamofobik paylaşımlar: Twitter örneği. Medya ve Din Araştırmaları Dergisi, 4(2), 281–299. https://doi.org/10.47951/mediad.990506
• Temel, M. (2019). Türkiye’de medya ve İslamofobi araştırmaları. Medya ve Din Araştırmaları Dergisi (MEDİAD), 2(1), 93–121.
• Temel, M. (2023). Türkiye’de İslamofobik retorik. Uzam Yayınları.
• @Tweet_Marietje user’s post. (2023). Twitter. Retrieved from https://twitter.com/Tweet_Marietje/ status/1698732030735855778
• Wagensveld, E. (2023, August 18). Göç ve İslam karşıtı Pegida lideri Lahey’deki Türk büyükelçiliği önünde Kur’an yırttı. BBC News. https://www.bbc.com/turkce/articles/c72783pdej1o
• @YasMohammedxx user’s post. (2023). Twitter. Retrieved from https://twitter.com/ YasMohammedxx
• Yaylagül, L. (2016). Kitle iletişim kuramları egemen ve eleştirel yaklaşımlar. Dipnot Yayınları.
• Yengin, D. (2017). İletişim çalışmalarında araştırma yöntemleri ve uygulamaları. Der Yayınları.
• @yesihavereadit user’s post. (2023). Twitter. Retrieved from https://twitter.com/yesihavereadit/ status/1698803800167817623
• Yıldırım, B. (2015). İçerik çözümlemesi yönteminin tarihsel gelişimi uygulama alanları ve aşamaları. In Y. Besim (Ed.), İletişim Araştırmalarında Yöntemler (pp. 105–154). Litaretür Yayınevi.