TELEVİZYONDA GÖSTERİYE DÖNÜŞEN ŞİDDETİN SİMÜLASYONU VE İZLEYİCİNİN HİPERKOPYA YAŞAM DENEYİMLERİ

Yıl 2024, , 78 - 112, 31.10.2024

Mehmet Furkan Tatoğlu , Yalçın Yılmaz

https://doi.org/10.33464/mediaj.1524792

Öz

Gündüz kuşağı televizyon programları olarak da adlandırılan, gerçek hayat hikâyelerinin konu edildiği ve RTÜK tarafından “Gerçek Yaşamlar Program Türü” olarak sınıflandırılan programlar, reyting ve rekabette önemli bir yer tutmaktadır. Genellikle toplumda yaşanan sosyolojik sorunlara değinen ve insanların hoşça vakit geçirmesini sağlayan bu programlar, günümüzde ticari kaygıların artmasıyla birlikte içeriğinde yoğun olarak şiddet unsuru barındıran bir yapıya bürünmüştür. Televizyonda şiddet unsurları, birey ve toplum üzerinde birtakım fiziksel ve psikolojik sorunlara neden olabilmektedir. Etik sorunlarla da sürekli gündeme gelen bu program türü; hiçbir entelektüel çaba ve bilgi birikimi gerektirmeksizin üretilmekte ve temel olarak insanların yaşadıkları gerçek hayat hikâyelerini konu edinmektedir. Bu programlarda konu edilen hikâyeler genellikle küfür, hakaret, tehdit etme, çeşitli araç ve gereçlerle yaralama ya da öldürme, dayak, kaçırma, taciz ve tecavüz gibi özünde şiddet barındıran olaylardan oluşmaktadır. Bu çalışmada, gündüz kuşağı programlarında sunulan şiddet unsurları; Jean Baudrillard’ın Simülasyon Kuramı bağlamında ele alınmış ve izleyicilere hipergerçek deneyim sunan bu ticari ürünler simülasyon evreninde incelenmiştir. Örneklem olarak seçilen Müge Anlı ile Tatlı Sert programından raslantısal olarak ele alınan dört bölüm, içerik çözümlemesi yöntemiyle analiz edilerek somut verilere dönüştürülmüştür. Programa konuk olarak katılan gerçek hayattan kişilerin, şiddete ilişkin hal, hareket, tavır ve söylemleri tespit edilmiş, elde edilen veriler kuramsal çerçevede betimsel olarak yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

simülasyon, hipergerçek, gösteri, televizyon programı, Müge Anlı ile Tatlı Sert

SIMULATION OF VIOLENCE TURNED INTO A SHOW ON TELEVISION AND HYPERCOPY LIFE EXPERIENCES OF THE VIEWER

Öz

Daytime television programs, which are both subject of real life stories and classified as “Real Lives Program Type” by RTÜK, do have a significant place in the era of rating and competition. These programs generally addressing sociological issues experienced in society and enabling people to have a good time, have taken on a structure that includes intense violence in their content with increase of commercial concerns today. The elements of violence on television can cause some physical and psychological problems upon individuals and society. This type of program, which is constantly on the agenda with ethical problems; It is produced without requiring any intellectual effort and knowledge and basically deals with the real life stories of people. The stories in these programs usually consist of violent incidents such as swearing, insulting, threatening, injuring or killing with various tools and equipment, beatings, kidnapping, harassment and rape. In this study, components of violence presented in daytime programs; These commercial products discussed in the context of Jean Baudrillard's Simulation Theory and presenting hyperreal experience to the audience, are examined in the simulation universe. Chosen as sample, four chapters randomly handled from the program of Müge Anlı and Tatlı Sert were analyzed by content analysis method and converted into concrete data. The attitudes, behaviors, attitudes and discourses of real-life people who participated in the program as guests were determined, and the obtained data were interpreted descriptively in the theoretical framework.

Anahtar Kelimeler

simülation, hyperreality, show, television programs, Müge Anlı ile Tatlı Sert

Kaynakça

• Adanır, O. (2008). Simülasyon kuram üzerine notlar ve söyleşiler (1.Baskı). Hayal Et Kitap.
• Baudrillard J. (2002). Tam ekran (B. Gülmez, Çev.). Yapı Kredi Yayınları.
• Baudrillard, J. (1991). Sessiz yığınların gölgesinde toplumsalın sonu (O. Adanır, Çev.). Ayrıntı Yayınevi.
• Baudrillard, J. (2011a). Çaresiz stratejiler, (O. Adanır, Çev.). Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Baudrillard, J. (2011b). Simülakrlar ve simülasyon (O. Adanır, Çev.). Doğu Bati Yayınları.
• Baudrillard, J. (2013). Tüketim toplumu (F. Kesim, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Cereci, S. (1992). Büyülü kutu büyülenmiş toplum. Şule Yayınları.
• Chandler, D., Munday, R. (2018). Medya ve iletişim sözlüğü (B. Taşdemir, Çev.). İletişim Yayınları.
• Rahte, E.Ç. (2010). Aile içi şiddet ve medya: gündüz kuşağı televizyonunda şiddetin görünürlüğü ve yeniden üretimi. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi. (30), 181-207.
• Dağ, A. (2011). Ölümcül şiddet: Baudrillard’ın düşüncesi (1. Baskı). Külliyat Yayınları.
• Debord, G. (1967). Gösteri toplumu (A. Ekmekçi, O. Taşkent, Çev.; 13.Baskı). Ayrıntı Yayınları. Er, T., Elmas, A. & Hızlı Sayar, G. (2018). Suç ve Medya. Etkileşim, (2), 56-68. https://doi.org/10.32739/etkilesim.2018.2.28
• Erdoğan, İ., Alemdar, K. (2010). Öteki kuram (3. Baskı). Erk Yayınevi.
• Esslin M. (1991). Televizyon beyaz camın arkası (M. Çiftkaya, Çev.). Pınar Yayınları.
• Gane, M. (2008). Jean Baudrillard: Radikal belirsizlik, (A. Utku, S. Toker, Çev.). De Ki Basım Yayım.
• Gezginci, G. (2022). İletişim psikolojisi açısından yeni medyada şiddet. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karasar, N. (2023). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar ilkeler teknikler (38. Basım). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kellner, D. (2013). Medya gösterisi (2. Baskı). Açılım Kitap.
• Michaud, Y. (1991). Şiddet (Y. Muhtaroğlu,Çev.). İletişim Yayınları.
• Mutlu, E. (1999). Televizyon ve toplum (1. Baskı). TRT Eğitim Dairesi Başkanlığı.
• Mutlu, E. (2004). İletişim sözlüğü (4. Baskı). Bilim ve Sanat Yayınları.
• Mutlu, E. (2008). Televizyonu anlamak (2.Baskı). Ayraç Kitap Evi.
• Neuman, L. W. (2014). Social research methods: Qualitative and quantitative approaches (7th Ed.). Pearson Education Limited.
• Özçetin B. (2019). Kitle iletişim kuramlar kavramlar, okullar ve modeller (3. Baskı). İletişim Yayınları.
• Postman, N. (1994). Televizyon öldüren eğlence: Gösteri çağında kamusal söylem (O. Akınhay, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Poyraz, B. (2002). Haber ve haber programlarında ideoloji ve gerçeklik (1. Baskı). Ütopya Kitabevi.
• Rigel, N., Batuş, G., Yücedoğan, G., & Çoban, B. (2005). 21. yüzyıl iletişim çağını aydınlatan kuramcılar–kadife karanlık. Su Yayınevi.
• Sontag, S. (2008). Fotoğraf üzerine (O. Akınay, Çev.). Agora Kitaplığı.
• Stossel, S. (1997). The man who counts the killings. The Atlantic. https://www.theatlantic.com/magazine/archive/1997/05/the-man-who-counts-the-killings/376850/
• Toffoletti, K. (2014). Yeni bir bakışla Baudrillard (B. Yetkin, Çev.). Kolektif Kitap.
• Trend, D. (2008), Medyada şiddet efsanesi (G. Bostancı, Çev.). Yapı Kredi Yayınları.
• Türkoğlu, N. (2011). Toplumsal dönüşüm ve medya: Televizyona karşı doğa. Kültür ve İletişim, 14(27), 135-168. https://dergipark.org.tr/en/pub/kulturveiletisim/issue/64570/985270