Bir Dijital Kültür Örneği Olarak Katılımcı Sözlükler ve Türkiye'deki Görünümleri

Yıl 2020, , 156 - 169, 30.12.2020

Rıdvan Yücel , M. Bilal Arık

https://doi.org/10.33464/mediaj.835721

Öz

Ses, yazı, fotoğraf, hareketli görüntü ve grafiklerin rakamsal değerlere, kodlara dönüştürülerek kullanıcılar arasında paylaşılması şeklinde tanımlanabilecek dijitalleşme iletişim ve kültürü derinden etkilemiştir. İnternetin devreye girmesi, özellikle de Web 2.0. teknolojisinin kullanımı ile birlikte daha katılımcı ve etkileşimli bir iletişim ortamı doğmuştur. Dijital katılımcı sözlükler bu teknolojik ilerlemelerin üzerine bina edilmiş ve dijitalleşmenin bütün özelliklerini taşıyan platformlar olarak ortaya çıkmışlardır. Dijital katılımcı sözlüklerde kullanıcılar kendi içeriklerini hazırlayabilmekte, var olanları dönüştürebilmekte veya kopyalayarak yeniden dolaşıma sokabilmektedir. Betimsel tarihsel inceleme olarak tasarladığımız bu makalede bir dijital kültür ürünü olan katılımcı sözlüklerin işleyiş biçimleri ele alınmıştır. Dijital kültürde, katılımcı sözlüklerin konumlarının ele alındığı bu bölümün ardından, sözlüklerin Türkiye’deki tarihsel gelişimi ana hatlarıyla ele alınmıştır. Türkiye’de 1999 yılında Ekşi Sözlük ile başlayan akım pek çok farklı sözlüğün katılımıyla zaman içerisinde genişlemiştir. Ekşi sözlük zamanla ciddi bir popülariteye ulaşmış aynı zamanda içerikleri nedeniyle de ağır eleştirilere maruz kalmıştır. Çalışmanın sonunda dijital sözlüklerin bir yandan daha sivil, eğlenceli ve herkesin katılımına açık bir atmosfer sunarken, diğer yandan ciddi sorunları içerdiği sonuçlarına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Dijital kültür, dijitalleşme, katılımcı sözlükler, ekşi sözlük

Kaynakça

• Aktulum, K. (2008). Parçalilik/Süreksizlik/Kopukluk. Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Hakemli Dergisi, 1(1), 1–14.
• Alp, H. (2016). Çingenelere Yönelik Nefret Söyleminin Ekşi Sözlük’te Yeniden Üretilmesi. İlef Dergisi, 3(2), 143–172. https://doi.org/10.24955/ilef.305520
• Arık, E. (2018). Dijital Mahremiyet. Literaturk Yayınlar.
• Ashton, D. (2015). Producing participatory media: (Crowd) sourcing content in Britain/life in a day. Media International Australia, 154, 101–111. https://doi.org/10.1177/1329878x1515400113
• Aydoğan, D. (2014). Romanda Dijitalleşme: E-Kitap. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 4(4), 16–32.
• Burke, P. (2001). Biginin Toplumsal Tarihi. Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
• Castells, M. (2013). Ağ Toplumunun Yükselişi: Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür (3rd ed.). Bilgi Üniversitesi.
• Dondurucu, Z. B. (2018). Yeni Medyada Cinsel Kimlik Temelli Nefret Söylemi: İnci Sözlük Örneği. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 2, 1377–1405.
• Ericsson, A. K. (2006). The Cambridge Handbook of Expertise and Expert Performance (P. J. Ericsson, Andres; Charness, Neil; Hoffman, Robert. R; Feltovich (ed.)). Cambridge University Press.
• Galton, F. (1907). Vox Populi. Nature, 75(1949), 450–451. https://doi.org/10.1038/075450a0
• Göker, G. (2015). İletişimin Mcdonaldlaşması: Sosyal Medya Üzerine Bir İnceleme. Journal of Turkish Studies, 10(Volume 10 Issue 2), 389–389. https://doi.org/10.7827/turkishstudies.7641
• Gürel, E., & Yakın, M. (2007). Ekşi Sözlük: Postmodern Elektronik Kültür. Selçuk İletişim, 4(4), 203–219.
• Öztekin, H. (2015). Yeni Medyada Nefret Söylemi: Ekşi Sözlük Örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(38), 925–936.
• Rengin, S., & Öztürk, S. (2017). Ekşi Sözlük Kullanıcılarının Yeni Medya Kullanım Pratikleri. Route Educational and Social Science Journal, 4(8)(December), 53–65.
• Uzunoğlu, S. (2015). Bir postmodern İntiharın Ardından Ekşi Sözlük’te Kanaatlerin Oluşumu ve Grupların Biçimlenme Süreçleri. 2(2), 424–439.
• Üngüren, E. (2019). Yeni Medya İletişim Kanalı Olarak Katılımcı Sözlük Sitelerine Yönelik Bir Değerlendirme. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi. https://doi.org/10.26466/opus.567125
• Van Dijk, J. (2018). Ağ Toplumu. Kafka Epsilon Yayıncılık.
• Yardım, M., & Dalkılıç, M. (2018). Nefret Söylemi ve İfade Özgürlüğü Tartışmaları Çerçevesinde İslamofobya: L’Express Dergisi Örneği. Medya ve Din Araştırmaları Dergisi, 1(1), 89–109. http://dergipark.gov.tr/mediad/issue/37949/422078