“KANLI ELMAS” FİLM ÖRNEĞİNDE GAZETECİLİK MESLEK ETİĞİNE DAİR BETİMSEL BİR İNCELEME

Yıl 2024, Cilt: 7 Sayı: 2, 29 - 50, 31.10.2024

Nehir Dağlı , Neda Üçer

https://doi.org/10.33464/mediaj.1504165

Öz

Gazetecilik, halkın haber alma ihtiyacını karşılamak üzere toplumsal olayların derlenmesi, analiz edilmesi, habere dönüştürülmesi ve yayımlanmasından daha fazlasını ifade etmektedir. Gazetecilik mesleği doğruluk, dürüstlük ilkesine dayanan mesleki ahlakın ön planda tutulduğu, etik kuralların merkeze alındığı bir anlayışı gerektirmektedir. Gazetecilerin bu doğrultuda doğru ve gerçek haber yapmak, tarafsız ve objektif olmak, mesleği özel amaç ve çıkarlara alet etmemek, bilgi ve haber alma, yorum yapma ve eleştirme özgürlüklerini savunmak gibi önemli görevleri bulunmaktadır. Gazetecilik mesleği ile sinema geçişkenlik göstermektedir ve gazetecilik mesleğinin etik ve felsefi duruşu sinemada farklı konular aracılıyla işlenmektedir. Bu çalışma kapsamında “Kanlı Elmas” – “Blood Diamond” filminin gazetecilik mesleğini yansıtma şekli ortaya konmaktadır. Film ekseninde işlenen birçok farklı konunun yanı sıra, gazeteci Maddy Bowen karakterinin, gazetecilik meslek etiği çerçevesinde yansıttığı tutum, davranış ve söylemler bu araştırma kapsamında incelenmiştir. Çalışmada amaçsal örneklem yöntemi kullanılarak elde edilen bulgular betimsel analize tabii tutulmuştur. Çalışmanın amacı Bowen karakterinin film boyunca gazeteci olarak çizdiği profil sergilediği davranışlar, dialoglar ve filme sunduğu katkı çerçevesinde incelenmiştir. Bowen karakterinden yola çıkarak çalışmada gazetecilik mesleğinin nasıl ele alındığı ortaya konulmuş ve mesleğin etik ilkeleri, kuralları tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Gazetecilik Meslek İlkeleri, Gazetecilik ve Sinema, Meslek Etiği, Betimsel Analiz, Kanlı Elmas

Kaynakça

• Arık, E., & Akgün, H. (2019). Türk Sinemasında Gazeteci Kimliğinin Temsili. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi (34), 196-220.
• Aydoğan, E. (2023). Antik Çağ’da Phûsis ve Etik: Platon, Aristoteles ve Stoacılar. Current Perspectives in Social Sciences, 27(3), 242-250.
• Barışkan, Ü. (2023). Tarihsel Süreçte Amerikan Filmlerinde Gazeteciler ve Basın: Anlatılar, Arketipler Ve Mitler. Sinecine: Sinema Araştırmaları Dergisi, 14 (2), 339-378.
• Bezci, B. (2005). Kant ve Hegel’in Felsefesinde Etik Anlayışı. Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 5 (9), 48-61.
• Duran, M. S. (2017). Kant’ın Ödev Ahlakı Üzerine. Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi, (6), 57-84.
• Erdoğan, İ., Alemdar, K. (2005). Öteki Kuram: Kitle İletişim Kuram ve Araştırmalarının Tarihsel ve Eleştirel Bir Değerlendirmesi. Ankara: Erk Yayınları.
• Erdoğan, İ. (2008). İletişimi Anlamak. 3. Baskı. Pozitif Matbaacılık. Ankara.
• Erimli, B. (2014). Gazetecilik Meslek İlkelerinin Uygulanmasını Engelleyen Unsurlar ve Çözüm Önerileri. İnsan ve İnsan, 1 (1), 23-34.
• Ghiglione, L. (1990). The American Journalist: Paradox of The Press. Library of Congress.
• Good, H. (1989). Outcasts: The Image of Journalists in Contemporary Film. Scarecrow.
• Kant, I., (1980). Pratik Aklın Eleştirisi. (çev. Ioanna Kuçuradi, Ülker Gökberk, Füsun Akatlı). Türkiye Felsefe Kurumu. Ankara.
• Karataş, Z. (2015). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Manevi Temelli Sosyal Hizmet Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 62-80.
• Koloğlu O. (2006). Osmanlı’dan 21. Yüzyıla Basın Tarihi. Pozitif Yayınları.
• Kuçuradi, İ. (2009). Etik. Türkiye Felsefe Kurumu. Ankara. Özlem, D. (2013). Etik-Ahlak Felsefesi. Notos Kitap Yayınevi. İstanbul
• Öktem, Ü. (2007). Kant ahlakı. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü Dergisi, 18 (1), 1-10.
• Özçelik, İ. (2020). Sinema Perdesinde Araştırmacı Gazetecilik: “Spotlight” Filmi Üzerine Sosyolojik Bir İnceleme. Konya Sanat (3), 32-48.
• Özdemir, M. (2010). Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (1), 323-343.
• TDK, https://sozluk.gov.tr/
• Timisi, N. (2003). Yeni İletişim Teknolojileri ve Demokrasi. 1. Baskı. Dost Kitabevi. Ankara.
• Topuz, H. (2003). Türk Basın Tarihi.1. Baskı. Remzi Kitabevi. İstanbul.
• Sayan, İ. Ö. (2020). Etik ve Kamu Etiği: Eleştirel Bir Bakış. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 12 (2), 147-174.
• Sözbilir, M. (2009). https://www.academia.edu/4953728/Nitel_Veri_Analizi
• Yeşil, M. M.(2014). Gazeteciliğin Etik Kuralları, İhlaller ve Olası Önlemler: Gazetecilerin Etik Algılaması, Görüş ve Önerileri-Nitel Bir ARAŞTIRMA. Electronic Turkish Studies, 9(2).
• Yıldırım, T. (2009). Türk Gazetecilik Tarihi Üzerine Bir Deneme - I. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları (1), 285-324.
• Yıldırım, T. (2009). Türk Gazetecilik Tarihi Üzerine Bir Deneme - II. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları (2), 255-288.
• Zynda, T. H. (1979). “The Hollywood Version: Movie Portrayals of the Press”, Journalism History, Vol. 6, No. 1, pp. 16 25, 32.