The Semih Çelik Murder in National Newspapers: Representation and Framing of Gender-Based Violence in the Media

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 2, 157 - 182

Dursun Yılmaz

https://doi.org/10.60077/medkul.1579928

Öz

This study analyzes how cases of violence against women are represented in the media in Türkiye. The research examines the coverage of the Semih Çelik murder in national newspapers through content analysis based on Entman’s Framing Theory. News articles published between October 5 and 10, 2024, were evaluated within the context of mainstream, secular, pro-government, religious, and nationalist media. A total of 69 news headlines from 15 nationally circulated newspapers were selected as the sample. The findings reveal that mainstream and pro-government newspapers framed the incident with a sensationalist tone and focused on individual culpability, disregarding discussions of social inequalities. Secular media addressed the incident in the context of gender inequality but failed to adopt a solution-oriented approach. Religious and nationalist media often framed the event through moral and religious themes, emphasizing individual and familial contexts. However, some exceptions within these groups framed the violence as a broader social threat. Across all media outlets, a lack of comprehensive proposals to prevent violence was noted. In conclusion, the study highlights the necessity of an ethical and socially responsible approach to reporting violence against women. Instead of normalizing or dramatizing violence, the findings underscore the importance of adopting a journalism approach that aims to raise public awareness and promote structural solutions.

Anahtar Kelimeler

Violence Against Women, Representation of Women in the Media, Framing, Gender Inequality, Public Perception

Ulusal Gazetelerde Semih Çelik Cinayeti: Kadına Yönelik Şiddetin Medyada Temsili ve Çerçevelenmesi

Öz

Bu çalışma, Türkiye’de kadına yönelik şiddet vakalarının medyada nasıl temsil edildiğini analiz etmektedir. Araştırmada, Semih Çelik cinayetinin ulusal gazetelerdeki sunumu, Entman’ın Çerçeveleme Teorisi temel alınarak içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. 5-10 Ekim 2024 tarihleri arasında yayımlanan haberler; ana akım, seküler, hükûmete yakın, dindar ve milliyetçi basın bağlamında değerlendirilmiş ve ulusal çapta yayın yapan 15 gazeteden seçilen toplam 69 haber başlığı örneklem olarak incelenmiştir. Bulgular, ana akım ve hükûmete yakın gazetelerin olayları sansasyonel ve bireysel suç eksenli çerçevelerle ele alırken, toplumsal eşitsizlikleri göz ardı ettiğini göstermektedir. Seküler basın, olayları toplumsal cinsiyet eşitsizliği bağlamında ele almış, ancak çözüm odaklı bir yaklaşım geliştirememiştir. Dindar ve milliyetçi basın ise genellikle ahlaki ve dinî temalar üzerinden çerçeveleme yapmış, ancak nadiren şiddeti toplumsal bir tehdit olarak ele almıştır. Tüm medya organlarında şiddeti önlemeye yönelik kapsamlı çözüm önerilerinin eksik olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, çalışma, medyanın kadına yönelik şiddeti ele alış biçiminde etik ve toplumsal sorumluluğa dayalı bir yaklaşıma ihtiyaç olduğunu vurgulamaktadır. Şiddeti normalleştiren veya dramatize eden haberlerin yerine, yapısal çözümleri teşvik eden bir habercilik anlayışının benimsenmesi gerektiği ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kadına Yönelik Şiddet, Medyada Kadın Temsili, Çerçeveleme, Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği, Kamuoyu Algısı

Etik Beyan

Etik kurallara uyumuştur

Destekleyen Kurum

Yok

Teşekkür

Yok

Kaynakça

• Adak, N. (2017). Medyada namus adına işlenen cinayetler: Erkek kurbanlar üzerine bir çalışma. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 7(2), 15-25. https://doi.org/10.13114/MJH.2017.345
• Akşam. (2024a, 6 Ekim). Surda vahşet. Akşam.
• Akşam. (2024b, 6 Ekim). Tacize pişkin savunma. Akşam.
• Altıntaş, M. (2017). Haberlerde cinsiyetçilik ve kadın odaklı habercilik: Ana akım medya ile alternatif medya haberlerinin toplumsal cinsiyet açısından karşılaştırılması [Yüksek lisans tezi, Arel Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurumu Ulusal Tez Merkezi.
• Birgün. (2024a, 6 Ekim). Katiller belli suçlu sizsiniz. Birgün.
• Birgün. (2024b, 7 Ekim). Cins kırıma isyan. Birgün.
• Birgün. (2024c, 8 Ekim). Katili kimse durdurmadı. Birgün.
• Birgün. (2024d, 9 Ekim). İsyan büyüyor. Birgün.
• Birgün. (2024e, 10 Ekim). Dalgalar yükseliyor. Birgün.
• Balta Peltekoğlu, F., & Tozlu, N. (2017). Medya yansımaları ekseninde kadına şiddet sorunsalı ve halkla ilişkiler. Halkla İlişkiler ve Reklam Dergisi, 7(1), 45-68.
• Boyle, K. (2005). Media and violence: Gendering the debates. Sage.
• Cebecioğlu, G. (2023). Sosyal medyada kadın fail ve mağdurun temsili üzerine eleştirel bir değerlendirme. İçinde M. Çelik Dirsehan, (Ed.), Yeniden Sosyoloji: I. Ulusal Sosyoloji Sempozyumu Tam Metin Bildiriler Kitabı. (ss. 37-55). Kütahya Dumlupınar Üniversitesi.
• Cohen, S. (1972). Folk devils and moral panics: The creation of the mods and rockers. Routledge.
• Cumhuriyet. (2024a, 6 Ekim). Cins kırımı var. Cumhuriyet.
• Cumhuriyet. (2024b, 7 Ekim). Kadınlardan iktidara: Cezasızlığa son verin. Cumhuriyet.
• Cumhuriyet. (2024c, 8 Ekim). Koruyamadık (Sıla bebek). Cumhuriyet.
• Çağlayan, S. (2024). Kadına yönelik şiddet olaylarında gösterişçi duyarlılık: Eleştirel perspektiften sosyal medya üzerine bir analiz. TRT Akademi, 9(20), 172-203. https://doi.org/10.37679/trta.1408109
• de Vreese, C. H. (2005). News framing: Theory and typology. Information Design Journal, 13(1), 51–62. https://doi.org/10.1075/idjdd.13.1.06vre
• Entman, R. M. (1993). Framing: Toward clarification of a fractured paradigm. Journal of Communication, 43(4), 51–58. https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.1993.tb01304.x
• Evrensel. (2024b, 6 Ekim). Cezasızlık vahşi cinayetlere sebep oluyor. Evrensel.
• Evrensel. (2024a, 8 Ekim). Kadınlar şiddete, baskıya, cezasızlığa karşı isyanda ‘YETER!’. Evrensel.
• Evrensel. (2024, 9 Ekim). Cezasızlık algı değil gerçek!. Evrensel.
• Fairclough, N. (1995). Media discourse. Edward Arnold.
• Flood, M., & Pease, B. (2009). Factors influencing attitudes to violence against women. Trauma, Violence, & Abuse, 10(2), 125-142. https://doi.org/10.1177/15248380093341
• Gerbner, G. (1976). Living with television: The violence profile. Journal of Communication, 26(2), 172–199. https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.1976.tb01397.x
• Gilliam, F. D., & Iyengar, S. (2000). Prime suspects: The influence of local television news on the viewing public. American Journal of Political Science, 44(3), 560–573. https://doi.org/10.2307/2669264
• Goffman, E. (1974). Frame analysis: An essay on the organization of experience. Harper and Row.
• Gül, S. S., & Altındal, Y. (2015). Medyada kadın cinayeti haberlerindeki cinsiyetçi izler. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (24), 168-188. https://doi.org/10.31123/akil.437465
• Güneş, G., & Yıldırım, B. (2019). Cinsiyet temelli bir savaş: Kadın cinayetlerinin medyada temsili üzerine bir değerlendirme. Toplum ve Sosyal Hizmet, 30(3), 936-964. https://doi.org/10.33417/tsh.622587
• Hürriyet. (2024a, 6 Ekim). Caninin son günü. Hürriyet.
• Hürriyet. (2024b, 7 Ekim). Bu vahşete dur deyin / İnfaz sistemi değişmeli. Hürriyet.
• İnci, Ü. H. (2013). Basında yer alan namus cinayetlerinin sosyolojik analizi. Journal of History, Culture & Art Research/Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 2(3), 282-296. http://dx.doi.org/10.7596/taksad.v2i3.273
• Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu. (2024). 2023 Yıllık Veri Raporu. https://kadincinayetlerinidurduracagiz.net/veriler/3088/2023-yillik-veri-raporu
• Karar. (2024a, 6 Ekim). Türkiye’yi sarsan vahşet. Karar.
• Karar. (2024b, 7 Ekim). Daha kaç can gitmesi gerek. Karar.
• Karar. (2024c, 9 Ekim). Şiddet artıyor, kadınlar korkuyor. Karar.
• Kılınç, E. P., & Şeker, M. (2024). Eleştirel ekonomi politik bağlamında Türkiye’de medya işletmeciliğinin yapısal dönüşümü üzerine bir değerlendirme. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (44), 181-202. https://doi.org/10.31123/akil.1428206
• Krippendorff, K. (2018). Content analysis: An introduction to its methodology (4th ed.). Sage.
• Macharia, S., Morinière, P., & Singh, R. (2010). Who makes the news? Global media monitoring project 2010 report. World Association for Christian Communication (WACC). https://whomakesthenews.org/
• McDonald, P., & Charlesworth, S. (2013). Framing sexual harassment through media representations. Women S Studies International Forum, 37, 95–103. https://doi.org/10.1016/j.wsif.2012.11.003
• Medyaradar. (n.d.). Tirajlar. https://www.medyaradar.net/tirajlar (Erişim tarihi: 17 Ekim 2024)
• Meyers, M. (1997). News coverage of violence against women: Engendering blame. Sage Publications.
• Milliyet. (2024a, 10 Ekim). Ruh sağlığı yasası çağrısı. Milliyet.
• Milliyet. (2024b, 7 Ekim). INCEL alarmı. Milliyet.
• Öngün, Y., & Özer, Ö. (2023). Kadın cinayetleri haberlerinin sunumunda ideolojik üretim: Eleştirel söylem çözümlemesi yaklaşımı. Global Media Journal: Turkish Edition, 13(26), 1-24.
• Özer, Ö. (2024). Medyada şiddetin temsili. TRT Akademi, 9(20), 5-33. https://doi.org/10.37679/trta.1428964
• Posta. (2024a, 9 Ekim). Türkiye ağladı (Sıla bebek). Posta.
• Posta. (2024b, 8 Ekim). Vahşete giden yol kasaplıkla başlamış. Posta.
• Posta. (2024, 10 Ekim). O terbiyesize 7 yıl 7 ay hapis istemi. Posta.
• Ross, K., & Carter, C. (2011). Women and news: A long and winding road. Media, Culture & Society, 33(8), 1148-1165. https://doi.org/10.1177/0163443711418272
• Russell, D. E. H. (2001). Femicide in global perspective. Teachers College Press.
• Sabah. (2024a, 7 Ekim). Odasında şeytani figürler vardı. Sabah.
• Sabah. (2024b, 10 Ekim). Anne babaların hiç mi suçu yok. Sabah.
• Sarıçam, E., & Sinsoysal, B. (2024). Dijital şiddetin kadınların kariyer gelişimleri üzerine etkisi. AKRA Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 12(32), 7-32. https://doi.org/10.31126/akrajournal.1406482
• Scheufele, D. A. (1999). Framing as a theory of media effects. Journal of Communication, 49(1), 103–122. https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.1999.tb02784.x
• Sönmez, M. (2014). Dünden bugüne Türkiye’de medyanın ekonomi politiği. İçinde E. Arsan & B. Çoban (Ed.), Medya ve iktidar (ss. 86–102). Evrensel Basım ve Yayın.
• Sözeri, C., & Güney, Z. (2011). Türkiye'de medyanın ekonomi politiği: Sektör analizi. TESEV Yayınları.
• Sutherland, G., McCormack, A., Pirkis, J., Vaughan, C. M., Dunne-Breen, M., Easteal, P., & Holland, K. E. (n.d.). Media representations of violence against women and their children: Final report. Australian National Research Organisation for Women’s Safety (ANROWS). Erişim tarihi: 18 Aralık 2024, https://d2bb010tdzqaq7.cloudfront.net/wp-content/uploads/sites/2/2019/07/22035818/Media-representations-of-violence-against-women-and-their-children-Final-report.pdf
• Şahin, H. (2011, Aralık 6). ‘Hayır’ dedik, Radikal’den atıldık. Birgün Gazetesi.
• Takvim. (2024a, 5 Ekim). Kanımız dondu. Takvim.
• Takvim. (2024b, 10 Ekim). Sözün bittiği yer. Takvim.
• Takvim. (2024c, 7 Ekim). Şifre kukla. Takvim.
• Tahincioğlu, A. N. (2010). Namus cinayetleri üzerinden yapılan cinsiyetçilik ve milliyetçiliğin köşe yazılarına yansıması. Mülkiye Dergisi, 34(269), 225-253.
• Tanrıöver, U. H. (2007). Medyada kadınların temsil edilme biçimleri ve kadın hakları ihlalleri. S. Alankuş (Der.). Kadın odaklı habercilik. IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• Taşlıçukur, Ç. (2009). Namus bahaneli cinayetlerin Türkiye’deki basında haber olarak yapılandırılışının analizi [Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi], Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Tekeli, E. S. (2016). Kadın cinayetlerinin haberleştirilmesi bağlamında medya etiğini yeniden tartışmak. Abant Kültürel Araştırmalar Dergisi, 1(1), 129-142.
• Tuchman, G. (1978). Making news: A study in the construction of reality. Free Press.
• Türkgün. (2024, 8 Ekim). Çifte cinayette ‘incel’ dehşeti. Türkgün.
• Türkgün. (2024, 9 Ekim). Suç işleyenler gereken cezayı almalı. Türkgün.
• UN Women. (2019). Media and gender equality in reporting violence against women. UN Women Publications.
• UNESCO. (2019). Gender-sensitive indicators for media: Framework of indicators to gauge gender sensitivity in media operations and content. UNESCO.
• Vikipedi. (2023, 7 Ekim). Türkiye'de yayımlanan gazeteler listesi. https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrkiye%27de_yay%C4%B1mlanan_gazeteler_listesi (Erişim tarihi: 17 Ekim 2024)
• Waisbord, S. (2000). Watchdog journalism in South America: News, accountability, and democracy. Columbia University Press.
• Yeni Birlik. (2024a, 9 Ekim). Cezasızlık algısına izin vermeyeceğiz. Yeni Birlik.
• Yeni Birlik. (2024b, 9 Ekim). Narin’in 14 kuzenine inceleme. Yeni Birlik.
• Yeniçağ. (2024a, 7 Ekim). Öldürülürüz korkusuyla nefes alamıyoruz. Yeniçağ.
• Yeniçağ. (2024b, 9 Ekim). Her yer kadınlar için suç mahalli. Yeniçağ.
• Yeni Şafak. (2024a, 6 Ekim). Odanın her köşesi satanizm. Yeni Şafak.
• Yeni Şafak. (2024b, 10 Ekim). Kötülüğü seven çocuklar. Yeni Şafak.
• Yılmaz, D. (2024). Türk medyasında Hamas-İsrail çatışması: Analiz ve değerlendirme. TRT Akademi, 9(20), 80-123. https://doi.org/10.37679/trta.1388643
• Yılmaz, E., & Ören, B. (2021). Kadına yönelik şiddet ve kadın cinayetlerinin medyada yansıması. Atatürk Üniversitesi Kadın Araştırmaları Dergisi, 3(1), 46-53. https://doi.org/10.51621/atakad.817828
• Yılmaz, D. (2016). Siyasal iletişim açısından 2014 Türkiye Cumhurbaşkanlığı seçimleri: Yazılı basın analizi [Yüksek lisans tezi, Yaşar Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Yılmaz, D., & Sezgin, M. (2020). Siyasal ve sosyal bağlamda mankurt kavramının Türk yazılı basınında metaforik kullanımı. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(2), 1010-1030. https://doi.org/10.33206/mjss.492326