Reading Communication Practices in Online Groups with Bourdieu: The Case of Facebook Group

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 23, 30.06.2025

Selver Dikkol Akçay , Hakan Erkılıç

https://doi.org/10.60077/medkul.1662562

Öz

One of the forms of digital communication, online groups are communities where users come together around shared interests and topics, often fostering support and solidarity. This study investigates communication practices in online groups through the lens of Bourdieu’s concepts of social, cultural, and symbolic capital/power, questioning whether a unique communication culture exists within these groups. The main objective is to analyze the communication practices developed by users within online groups using Bourdieu’s sociological framework and to identify the specific dispositions that shape this communication. Conducted using a qualitative research method, this study categorizes data obtained from 38 in-depth interviews with members of a Facebook group called “BYBO”. It examines the continuities and disruptions in behaviors within Facebook and its groups, the forms of capital (social, cultural, symbolic) operating within the group, and the presence of power relations—highlighting the key factors influencing communication among group members. The findings are analyzed through Bourdieu’s theoretical framework, which has increasingly been applied in digital media studies in recent years. Thus, it has been possible to evaluate the communication culture within the group alongside both online and offline references. As a result of the research, it has been observed that online groups develop a unique communication practice shaped by their knowledge capital, social and symbolic capital, and power relations.

Anahtar Kelimeler

Facebook , Online Groups , BYBO , Sociology of Bourdieu

Etik Beyan

This study was deemed appropriate in terms of publication ethics and scientific research by the Mersin University Social and Human Sciences Ethics Committee, as documented in the Meeting and Decision Minutes dated 09.01.2018 and numbered 2017/3. It is hereby declared that all scientific and ethical principles were followed during the preparation of this study, no falsification was made to the collected data, and all referenced studies are listed in the bibliography

Destekleyen Kurum

This study was supported by the Mersin University Scientific Research Projects Coordination Unit under project number 2017-2-TP3-2622.

Çevrimiçi Gruplarda İletişim Pratiklerini Bourdieu ile Okumak: Facebook Grubu Örneği

Öz

Dijital iletişim biçimlerinden birisi olan çevrimiçi gruplar, kullanıcıların ortak ilgi alanları ve konular etrafında bir araya geldiği ve çoğu zaman destek ve dayanışma içeren topluluklardır. Bu çalışma, çevrimiçi gruplardaki iletişim pratiklerini Bourdieu’nün sosyal, kültürel ve sembolik sermaye/iktidar kavramları ekseninde araştırmakta, gruplardaki özgün bir iletişim kültürünün olup olmadığını sorgulamaktadır. Temel amaç, çevrimiçi gruplara üye kullanıcıların grup içi iletişimlerini belirleyerek oluşturdukları iletişim pratiklerini Bourdieu sosyolojinin kavram seti ile analiz etmek ve bu iletişime özgü yatkınlıkları ortaya çıkarmaktır. Nitel araştırma yöntemiyle yürütülen bu çalışmada, Facebook’ta kurulan ve "BYBO” adlı grup üyeleriyle yapılan 38 derinlemesine görüşmeden elde edilen veriler kategorize edilmiştir. Facebook’ta ve Facebook grubu içerisinde süreklilik veya kopuş gösteren tutumlar, grup içerisinde işleyen sermaye biçimleri (bilgi, sosyal ve sembolik) ve güç ilişkilerinin varlığı grup üyeleri arasındaki iletişimi etkileyen temel unsurlar serimlenmiş, bulgular Bourdieu’nün son yıllarda dijital medya çözümlemelerinde de başvurulan teorik ekseni ile çözümlenmiştir. Böylece, grup içerisindeki iletişim kültürünün gerek çevrimiçi gerekse çevrimdışı referanslarla birlikte değerlendirilmesi mümkün olmuştur. Araştırma sonucunda çevrimiçi grupların bilgi sermayesi, sosyal ve sembolik sermaye ile güç ilişkileri ekseninde kendine özgü bir iletişim pratiği oluşturmakta olduğu gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Facebook , Çevrimiçi Gruplar , BYBO , Bourdieu Sosyolojisi

Etik Beyan

Bu çalışmanın yayın etiği ve bilimsel araştırma açısından uygun olduğuna Mersin Üniversitesi Sosyal ve Beşerî Bilimler Etik Kurulu’nun 09.01.2018 tarihli 2017/3 sayılı Toplantı ve Karar Tutanağı ile karar verilmiştir. Bu çalışmanın hazırlanma sürecinde bilimsel ve etik ilkelere uyulduğu, toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifat yapılmadığı ve yararlanılan tüm çalışmaların kaynakçada belirtildiği beyan olunmaktadır.

Destekleyen Kurum

Bu çalışma Mersin Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimince 2017-2-TP3-2622 Proje numarası ile desteklenmiştir.

Kaynakça

• Akcaoglu, M., & Lee, E. (2018). Using Facebook groups to support social presence in online learning. Distance Education, 39(3), 334-352. https://doi.org/10.1080/01587919.2018.1476842
• Athanasiadis, D. I., Roper, A., Hilgendorf, W., Voss, A., Zike, T., Embry, M., Banerjee, A., Selzer, D., & Stefanidis, D. (2021). Facebook groups provide effective social support to patients after bariatric surgery. Surgical Endoscopy, 35(8), 4595-4601. https://doi.org/10.1007/s00464-020-07884-y
• Baym, N. K. (2010). Personal connections in the digital age. Polity Press. https://doi.org/10.1080/10714421.2011.573442
• Bane, C. M., Haymaker, C. M., & Zinchuk, J. (2005). Social support as a moderator of the bigfish‐in‐a‐little‐pond effect in online self‐help support groups. Journal of Applied Biobehavioral Research, 10(4), 239-261. https://doi.org/10.1111/j.1751-9861.2005.tb00015.x
• Binark, M., & Bayraktutan-Sütcü, G. (2011). Dijital oyun kültürü haritasında oyuncular: Dijital oyuncuların habitusları ve kariyer türevleri. A. Telli-Aydemir (Ed.), Katılımın e-hali: Gençlerin sanal âlemi (ss. 303-330). Alternatif Bilişim Derneği Yayınları.
• Bourdieu, P. (2010). Sermaye biçimleri (M. M. Şahin, Çev.). M. M. Şahin & A. Z. Ünal (Ed.), Sosyal sermaye: Kuram, uygulama, eleştiri (ss. 45–77). Değişim Yayınları.
• Bourdieu, P., & Eagleton, T. (2013). Bir röportaj: Doksa (kanaat) ve ortak yaşam (S. Kibar, Çev.). S. Zizek (Ed.), İdeolojiyi haritalamak (ss. 397-416). Dipnot.
• Bourdieu, P. (2014). Seçilmiş metinler. (L. Ünsaldı, Çev). Heretik.
• Bourdieu, P., & Wacquant, L. J. (2014). Düşünümsel bir antropoloji için cevaplar (N. Ökten, Çev.). İletişim.
• Bourdieu, P. (2015). Ayrım (D. Fırat & G. Berkkurt, Çev.). Heretik.
• Bourdieu, P. (2016). Akademik aklın eleştirisi: Pascalca düşünme çabası (P. B. Yalım, Çev.). Metis.
• Bourdieu, P. (2018). Bir pratik teorisi için taslak: Kabiliye üzerine üç etnoloji çalışması (N. Ökten, Çev.). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Boyd, D. (2010). Social network sites as networked publics: Affordances, dynamics, and implications. Z. Papacharissi (Ed.), A Networked Self (ss. 39-58). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203876527-8
• Bozkanat, E. (2018). Kitle-kişisel iletişim ile sağlık bilgisi arama: Bir facebook grubu örneği. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 46, 291-305.
• Bruns, A. (2008). Blogs, Wikipedia, Second Life, and beyond: From production to produsage. Peter Lang.
• Castells, M. (2013). İsyan ve umut ağları (E. Kılıç, Çev.). KÜY.
• Czerniewicz, L., & Brown, C. (2013). The habitus of digital “strangers” in higher education. British Journal of Educational Technology, 44(1), 44-53. https://doi.org/10.1111/j.1467-8535.2012.01281.x
• Çömlekçi, M. F., & Bozkanat, E. (2019). Alternatif diasporanın sosyal medya iletişimi: “New wave in Berlin” Facebook grubu örneği. E-Gifder, 7(2), 932-952. https://doi.org/10.19145/e-gifder.554323
• De Souza, C., & Preece, J. (2004). A framework for analyzing and understanding online communities. Interacting with computers, 16(3), 579-610. https://doi.org/10.1016/j.intcom.2003.12.006
• Di Stefano, A. (2016). Weak (cultural) field: A Bourdieuian approach to social media. Austin, G. (Ed.), New uses of Bourdieu in film and media studies (ss. 141-162). Berghahn Books. https://doi.org/10.3167/9781785331671
• Ekoc, A. (2014). Facebook groups as a supporting tool for language classrooms. Turkish Online Journal of Distance Education, 15(3), 18-26.
• Emchiyeva, G. (2019). İkincil toplumsallaşma aracı olarak yeni medya ve iletişim süreçlerini Pierre Bourdieu'nün sosyolojik yaklaşımı ile değerlendirmek: Blogosfer ve Blogger ilişkisi (Tez No. 547319) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Ferreira, D. A. (2017). Instagram Influencers and the illusion of a perfect body-An analysis based on Bourdieu’s theoretical contribution. M. Stieler (Ed.). Creating Marketing Magic and Innovative Future Marketing Trends: Proceedings of the 2016 Academy of Marketing Science (AMS) Annual Conference, 1147-1151. Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-45596-9
• Fuchs, C. (2019). Dijital emek ve Karl Marx (S. Oğuz, Çev.). NotaBene.
• Gitelman, L., & Pingree, G. B. (Ed.). (2003). New media, 1740-1915. MIT Press.
• Gómez, C. D. (2020). The third digital divide and Bourdieu: Bidirectional conversion of economic, cultural, and social capital to (and from) digital capital among young people in Madrid. New Media & Society, 23(9), 2534-2553. https://doi.org/10.1177/1461444820933252
• Göker, G., & Doğan, A. (2011). Ağ toplumunda örgütlenme: Facebook’ta çevrimiçi tekel eylemi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(25), 175-203.
• Güzel, E. (2016). Dijital kültür ve çevrimiçi sosyal ağlarda rekabetin aktörü: “Dijital habitus”. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 4(1), 82-103.
• Herzig, R. (2016). A Bourdieuian approach to internet studies: Rethinking digital practice. Austin G. (Ed.), New uses of Bourdieu in film and media studies (ss. 107-123). Berghahn Books. https://doi.org/10.3167/9781785331671
• İşman, A., & Albayrak, E. (2014). Sosyal ağlardan Facebook’un eğitime yönelik etkililiği. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 129-138.
• Karlsen, R., Steen-Johnsen, K., Wollebæk, D., & Enjolras, B. (2017). Echo chamber and trench warfare dynamics in online debates. European Journal of Communication, 32(3), 257-273. https://doi.org/10.1177/0267323117695734
• Lambert, A. (2016). Intimacy and social capital on Facebook: Beyond the psychological perspective. New Media & Society, 18(11), 2559-2575. https://doi.org/10.1177/1461444815588902
• Lissitsa, S. (2015). Digital use as a mechanism to accrue economic capital: A Bourdieusian perspective. Innovation: The European Journal of Social Science Research, 28(4), 464-482. https://doi.org/10.1080/13511610.2015.1081557
• Manovich, L. (2002). The language of new media. MIT Press.
• North, S., Snyder, I., & Bulfin, S. (2008). Digital tastes: Social class and young people’s technology use. Information, Communication & Society, 11(7), 895-911. https://doi.org/10.1080/13691180802109006
• Ölçer, H. (2020). Bourdieucu toplumsal ayrım pratiklerinin sosyal medyaya yansımaları: Facebook ve Instagram örneği (Tez No. 633487) [Yüksek lisans tezi, Mardin Artuklu Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• Öztürk, Ş. (2020). Dijital kültürde alternatif medyanın haber üretim süreci ve gazetecilik alanının dönüşmesi (Tez No. 627751). [Doktora tezi, Ankara Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi
• Papacharissi, Z. (2011). A networked self. Z. Papacharissi (Ed.). A Networked self: Identity, community, and culture on social network sites. (pp. 304-318). Routledge.
• Papacharissi, Z., & Easton, E. (2013). In the habitus of the new: Structure, agency and the social media habitus. J. Hartley, A. Bruns, and J. Burgess (Eds.), A companion to new media dynamics (ss. 171–184). Blackwell.
• Preece, J. (2000). Online communities: Designing usability, supporting sociability. Wiley.
• Reyhanoğlu, G., & Cengiz, A. K. (2018). Kıbrıslı Türklerin bir Facebook grubu aracılığıyla sanal dünyada kimliklerini yeniden inşası. Folklor/Edebiyat, 24(94), 119-160. https://doi.org/10.22559/folklor.254
• Rheingold, H. (2000). The virtual community: Homesteading on the electronic frontier. MIT Press.
• Robinson, L. (2009). A taste for the necessary: A Bourdieuian approach to digital inequality. Information, Communication & Society, 12(4), 488-507. https://doi.org/10.1080/13691180902857678
• Sapiezynski, P., Stopczynski, A., Wind, D. K., Leskovec, J., & Lehmann, S. (2018). Offline behaviors of online friends. arXiv. https://arxiv.org/abs/1811.03153
• Sterne, J. (2003). Bourdieu, technique and technology. Cultural Studies, 17(3-4), 367-389. https://doi.org/10.1080/0950238032000083863a
• Stevenson, N. (2002). Understanding media cultures: Social theory and mass communication. Sage. https://doi.org/10.4135/9781446221310
• Stevenson, M. (2016). The cybercultural moment and the new media field. New Media & Society, 18(7), 1088-1102.
• Stommel, W., & Koole, T. (2010). The online support group as a community: A microanalysis of the interaction with a new member. Discourse Studies, 12(3), 357-378. https://doi.org/10.1177/1461445609358518
• Threadgold, S. (2018). Bourdieu is not a determinist: İllusio, aspiration, reflexivity and affect. G. Sthal, D. Wallace, C. Burke & S. Threadgold (Eds.). International perspectives on theorizing aspirations: applying Bourdieu’s tools (ss. 36-52). Bloomsbury Academic.
• Tüfekçi, Z. (2015). Algorithmic harms beyond Facebook and Google: Emergent challenges of computational agency. Colo. Tech. LJ, 13(2), 203-217. https://scholar.law.colorado.edu/ctlj/vol13/iss2/4
• Turan, A. (2019). Yeni medyada fotoğraf paylaşımının kimlik inşasındaki rolü: Instagram örneği (Tez No. 614727) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Arel Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.
• van Dijk, J. (2013). The culture of connectivity: A Critical history of social media. Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/acprof:oso/9780199970773.001.0001
• Virilio, P. (2003). Enformasyon bombası (K. Şahin, Çev.) Metis Yayınları.
• We Are Social, DataReportal, & Meltwater. (Şubat 5, 2025). Most popular social networks worldwide as of February 2025, by number of monthly active users (in millions) [Grafik]. Statista https://www.statista.com/statistics/272014/global-social-networks-ranked-by-number-of-users/
• Wellman, B., & Gulia, M. (1999). Virtual communities as communities: Net surfers don’t ride alone. M. A. Smith & P. Kollock (Eds.). Communities in cyberspace (pp. 167-194). Routledge.
• Yalçın, N. (2015). Sosyal medyada simgesel şiddet: Ekşi Sözlük örneği (Tez No. 384673) [Yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi]. Ulusal Tez Merkezi.