İklim Mültecilerinin Türkiye’deki Hukuki Statüsü

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 43 - 62, 09.12.2020

Gülnaz Yücel

Öz

İklim değişikliği nedeniyle oluşan ekolojik tahribat ve bozulan doğal denge insanların yaşam alanlarını tehdit eder hale gelmiştir. İklim mültecileri yaşamlarını tehdit eden bu felaketlerden ötürü başka ülkelere göç eden ve değişen koşullar nedeniyle geri dönme şansı bulamayan kişilerdir. Bundan dolayı göç ettikleri ülkedeki kalıcı veya geçici olarak alacakları statüler önem arz etmektedir.Bu çalışmada iklim değişikliği ve onun sebep olduğu çevresel felaketler nedeniyle yaşanan göç hareketliliği ve iklim mültecilerine sağlanan koruma türleri incelenmesi amaçlanmaktadır. Makalede küresel iklim rejiminin yetersiz kaldığı, yeni bir iklim ve koruma rejimi geliştirilmesi gerektiği ifade edilecek Türkiye’de verilmesi gereken statüler açıklanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Göç, İklim Değişikliği, Mülteci, İklim Göçü, Sığınma

Legal Status of ClimateRefugees in Turkey

Öz

Ecological damage caused by climate change and deteriorating natural balance have threatened people's living spaces. Climate refugees are people who migrate to other countries due to these disasters that threaten their lives and cannot find the chance to return due to changing conditions. Therefore, their permanent or temporary status in the country of immigration is important. In this study, it is aimed to examine the migration mobility and the types of protection provided to climate refugees due to climate change and environmental disasters caused by it. In the article, the status that should be given in Turkey will be declared after expressing the inadequate global climate regime and a need in new climate and protection regime improvement.

Anahtar Kelimeler

Immigration, Climate Change, Refugee, Climate Migration, Asylum

Kaynakça

• Anadolu Ajansı. Akdeniz tropikleşiyor, zehirli balıklar çoğalıyor.(26.11.2020)Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/tr/dunya/akdeniz-tropiklesiyor-zehirli-baliklar-cogaliyor-/1563755.
• BBC Türkçe. ABD'nin Paris İklim Anlaşması'ndan çekilmesi: Dünya tepkili, Trump taraftarları sevinçli. (10.12.2020). Erişim: https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-40128546 .
• Bingöl Schrijer, B. (2018). Vatandaşlık Hakkının Kapsamı ve Egemenlik İlişkisi Üzerine Bir Değerlendirme. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 199-265.
• BirleşmişMilletler. (1948, 12 10). İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi. Danıştay Resmi Sitesi: http://yandex.com.tr/clck/jsredir?bu=6yj334&from=yandex.com.tr%3Bsearch%2F%3Bweb%3B%3B&text=&etext=5042.cnDLF8AwTEkYTY6arayF9l91P3BzGZSW8HgHciV5RpOAsHfTciArRSSPbIVqWh6ciYu06QdB1mOouPq8Rr6q-g.e240c2ea83a4389f1f5772c3841a95fd2195a3d8&uuid=&state=PEtFfuTeVD4 adresinden alındı
• Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’ne Katılmamız Hakkında Karar. (2003). T.C. Resmi Gazete (25266,21.10.2003).
• Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesine Yönelik Kyoto Protokolü’neKatılmamız Hakkında Karar. (2009). T.C. Resmi Gazete(27227, 13.5.2009)
• BMMYK. (2014). Vatanszılığı Bitirmek İçin Küresel Eylem Planı 2014-2024. BMMYK.
• Brookings. The Climate Change-Displacement Nexus.(26.11.2020). Erişim adresi: https://www.brookings.edu/on-the-record/the-climate-change-displacement-nexus/
• Çelikel, A. (2018). Yabancılar Hukuku (24. baskı b.). İstanbul: Beta Yayınları.
• Demirbilek, M. (2016). Çevre, çevre mültecileri ve çevreci sosyal hizmet. International Journal of Social Sciences and Education Research, 905-914.
• Demirdelen, Ö., & Odman, M. T. (2017). Küresel Isınmanın Yol Açtığı Sorunlardan Biri: İklim Mültecilerinin Statüsü. Sosyal Bilimler Dergisi(13), 470-497.
• Ekşi, N. (2014). Yabancılar ve Uluslararası Koruma Hukuku. İstanbul: Beta Basım Yayın Dağıtım.
• Ekşi, N. (2016). İklim Mültecileri. Göç Araştırmaları Dergisi, 2(2), 10-58.
• Giddens, A. (2013). İklim Değişikliği Siyaseti (1. Baskı b.). (E. Baltacı, Çev.) Ankara: Phoenix.
• Glahn, B. (2009, Haziran 11). Eylül 1, 2019 tarihinde International Bar Association: https://www.ibanet.org/Article/NewDetail.aspx?ArticleUid=B51C02C1-3C27-4AE3-B4C4-7E350EB0F442 adresinden alındı
• Gözler, K. (2011). Anayasa Hukukunun Genel Esasları. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.
• Guterres, António. (14 August 2009). Climate change, natural disasters and human displacement: a UNHCR perspective. Geneva: UN. http://www.unhcr.org/4901e81a4.pdf
• İneli Ciğer, M. (2016). Uluslararası Hukuka Uygun Geçici Koruma Rejiminin Unsurları Üzerine. Göç Araştırmaları Dergisi, 62-92.
• IPCC. (2018). Global Warming of 1.5°C. Güney Kore: IPCC.
• Kanlı, D. D., & Başköy, D. (2018). Küreselleşme ve Çevre Sorunları Bağlamında Göç: İklim Mültecileri. Siyaset, Ekonomi Ve Yönetim Araştirmalari Dergisi, 6(3), 21-39.
• Pobjoy J. (2010). Treating Like Alike: The Principle of Nondiscrimination as a Tool to Mandate the Equal Treatment of Refugees and Beneficiaries of Complementary Protection. Melborn University Law Review, 190-191.
• Stapleton, S. O., Nadin, R., Watson, C., & Kellett, J. (2017). Climate Change, Migration and Displacement. London: ODI, UNDP.
• Şahin, Ü. (2014). Türkiye'nin İklim Politikalarında Aktör Haritası . İstanbul: Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. (2019). 2019 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Rapor. Ankara: Cumhurbaşkanlığı.
• Tarım ve Orman Bakanlığı. (tarih yok). Ağustos 23, 2019 tarihinde http://yandex.com.tr/clck/jsredir?bu=8d747o&from=yandex.com.tr%3Bsearch%2F%3Bweb%3B%3B&text=&etext=4523.qeZCzZd7Olh2RvthscvoOQXqwFOM2ttdnTAmTduAjw4T2fOI1ttgDZt0gNUdU9ZX.ee620c7e58e504748abc4d526c111d4cb3637dfb&uuid=&state=PEtFfuTeVD4jaxywoSUvtB2i7c0_vxGdx adresinden alındı
• Tarihi Birleşmiş Milletler Zirvesinde 193 üye ülke oybirliği ile yeni Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerini kabul etti.Birleşmiş Milletler Türkiye Dergisi.(10.12.2020).Erişim: http://www.bmdergi.org/tr/tarihi-birlesmis-milletler-zirvesinde-193-uye-ulke-oybirligi-ile-yeni-surdurulebilir-kalkinma-hedeflerini-kabul-etti/
• Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. İklim Değişikliğiyle Mücadele, Paris Anlaşması.(23.11.2020) Erişim Adresi: http://www.mfa.gov.tr/paris-anlasmasi.tr.mfa
• Uysal-Oğuz, C. (2009).İklim Değişikliğinin Ekolojik Bir Süreç Olarak Küresel Ölçekte İrdelenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Akdeniz Üniversitesi. Antalya.
• Williams, A. (2008). Turning the Tide: Recognizing Climate Change Refugees in International Law. Law&Policy (s. 502-529). içinde
• World Bank. (2018). Groundswell: Preparing for Internal Climate Change. Washington DC: World Bank Publications.
• Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu. (2014) Erişim Adresi: www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6458.pdf
• Zetter, R. (2009). The Role of Legal and Normative Frameworks for the Protection of Environmentally Displaced People. F. Laczko, & C. Aghazarm içinde, Environment and Climate Change: Assessing the Evidence. Geneva : International Organization for Migration-IOM.
• Ziya, O. (2012). Mülteci-Göçmen Belirsizliğinde İklim Mültecileri. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 229-240.