Türkiye’de Göç Literatüründe Dezavantajlı Gruplarla İlişkili Hazırlanan Çalışmaların İçerik Analizi

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 1, 137 - 151, 28.06.2024

Hakan Karaman Melike Semerci

Öz

Göç, dezavantajlı olarak tanımladığımız grupların kırılganlıklarını arttıran zorlu bir olgudur. Bu çalışma, Türkiye'deki göç literatüründe dezavantajlı gruplara yönelik yapılan araştırmaları içerik analizi yöntemiyle inceleyerek Türkiye’deki göç literatüründe dezavantajlı grupların nasıl ele alındığını değerlendirmektedir. Ulaşılan bulgular Türkiye'deki göç literatüründe dezavantajlı bireylere ilişkin yapılan çalışmaların niteliğini ve eğilimlerini ortaya koymuştur. Bu anlamda ulaşılan ilk çalışma 2003 tarihli iken öncesinde konu ile ilgili çalışmaya rastlanmamıştır. 2018 yılından sonra görülen belirgin artış göç ve dezavantajlı gruplar konusundaki akademik araştırmalara ilginin arttığını göstermektedir. Bu artışın, özellikle Suriyeli göçmenlerin sayısının artması ve bu konuda yapılan tartışmaların yoğunlaşmasıyla ilişkili olduğu tahmin edilmektedir. Çalışmada, dezavantajlı gruplar arasında en çok çocuk (%66) ve kadınların (%26) ele alındığı görülürken engelli, yaşlı ve bağımlı göçmenlere ilişkin belirgin bir eksiklik fark edilmiştir. Araştırma konularında eğitim ve sosyal alanın öne çıktığı, ancak aile ve hukuksal boyutun oldukça sınırlı ele alındığı belirlenmiştir. Nicel araştırmaların azlığı ve sınırlı örneklem büyüklükleri fark edilirken nitel çalışmaların tüm çalışmaların yaklaşık yarısına karşılık gelmektedir. Bu nedenle, gelecekteki araştırmalarda nicel araştırmaların sayısının artırılması ve karma desen araştırmalarına daha fazla odaklanılması önerilmektedir. Sonuç olarak Türkiye'deki göç literatüründe dezavantajlı gruplara yönelik yapılan araştırmaların çeşitlenmesi ve derinleşmesi, göçmenlerin iyilik halinin arttırılmasına ve toplumsal refahın geliştirilmesine katkı sunacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Göç, Göçmenlik, Dezavantajlı Grup, İçerik Analizi

Content Analysis of Studies on Disadvantaged Groups in Migration Literature in Turkey

Öz

Migration is a significant phenomenon that increases the vulnerability of disadvantaged individuals. This study examines research on disadvantaged groups in the migration literature in Türkiye through content analysis, evaluating how these groups are addressed in the literature. Findings reveal the nature and trends of research on disadvantaged individuals in Türkiye’s migration literature. The first identified study dates back to 2003. A significant increase has been observed in academic research on migration and disadvantaged groups since 2018, likely linked to the growing number of Syrian migrants and the intensification of discussions on this topic. The study indicates that children (66%) and women (26%) are the most studied disadvantaged groups, highlighting a notable lack of research on disabled, elderly, and addicted migrants. While education and social issues are prominent research topics, family and legal aspects still need to be addressed. The scarcity of quantitative research and the prevalence of small sample sizes in qualitative studies suggest a need to increase quantitative research and focus more on mixed-methods approaches in future studies. In conclusion, diversifying and deepening research on disadvantaged groups in Türkiye’s migration literature is expected to enhance the well-being of migrants and contribute to societal welfare.

Anahtar Kelimeler

Migration, Migrant, Disadvantaged Group, Content Analysis

Kaynakça

• Adıgüzel, Y. (2016). Göç Sosyolojisi (1. Basım). Ankara: Nobel Yayınları.
• Aksoy, N., Felek, Ş., Yayla, N., & Çeviş, İ. (2019). Türkiye’de Kadın İstihdamı ve Etkileyen Faktörler. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 17(3), 146-163.
• Balcıoğlu, İ. (2007). Sosyal ve Psikolojik Açıdan Göç. İstanbul: Elit Kültür.
• Berry, J. W. (1997). Immigration, Acculturation, and Adaptation. Applied Psychology, 46(1), 5-34.
• Castles, S. (2017). International Migration at A Crossroads. In the Politics of Citizenship in Immigrant Democracies (pp. 89-106). Routledge.
• Castles, S., & Miller, M. J. (2008). Göçler Çağı: Modern Dünyada Uluslararası Göç Hareketleri (B. U. Bal & I. Akbulut, Ed.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Çorlu, R. (2023). Türkiye’de Göç Çalışmaları Üzerine Bir Alanyazın Taraması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (52), 211-232.
• Deniz, T. (2014). Uluslararası Göç Sorunu Perspektifinde Türkiye. Türkiye Sosyal Araştırmaları Dergisi, 181(181), 175-204.
• Erder, S. (1986). Refah Toplumunda “Getto” ve Türkler. İstanbul: Teknografik.
• Gemici, N. B. (2016). Çalışma Hayatında Dezavantajlı Bir Grup: Göçmenler. İş ve Hayat, 2(4), 239-261.
• Hoesch, K. (2018). Migration und Integration. Springer.
• Kane, H. (1995). Leaving Home. Society, 12(4), 10-16.
• Koser, K. (2007). International Migration: A Very Short Introduction. Oxford University Press.
• Li, S. S., Liddell, B. J., & Nickerson, A. (2016). The Relationship Between Post-Migration Stress and Psychological Disorders in Refugees and Asylum Seekers. Current Psychiatry Reports, 18, 1-9.
• Malterud, K. (2001). Qualitative Research: Standards, Challenges and Guidelines. The Lancet, 358(9280), 483-488.
• Krippendorff, K. (2004). Content Analysis: An Introduction to Its Methodology (2nd ed.). California: Sage Publications.
• Mayer, S. (2003). What Is A Disadvantaged Group? Effective Communities Project, Minneapolis. Access: https://effectivecommunities.com/what-is-a-disadvantaged-group-a-new-introduction/, Access Date: 29.05.2024.
• Mechanic, D. (2002). Disadvantage, Inequality, and Social Policy. Health Affairs, 21(2), 48- 59.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel Araştırma: Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber. (S. Turan, Çev. Ed.). Ankara: Nobel. 151
• Nesterova, A. A., Suslova, T. F., Tsyganov, E., & Kobzeva, N. Y. V. (2015). Migration As A Social Problem. Asian Social Science, 11(21), 111-116.
• Saraçoğlu, C., & Belanger, D. (2019). Türkiye’deki Suriyeli Mülteci İşçileri Konumlandırmak: Mekânsal Ayar, Sermaye ve Devlet, Praksis, 50(3).
• Silove, D. (1999). The Psychosocial Effects of Torture, Mass Human Rights Violations, and Refugee Trauma: Toward An Integrated Conceptual Framework. The Journal of Nervous and Mental Disease, 187(4), 200-207.
• Topal, A. H. (2015). Geçici Koruma Yönetmeliği ve Türkiye’deki Suriyelilerin Hukuki Statüsü. İstanbul Medipol Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2(1), 5-22.
• Tortumluoğlu, G. (2011). Hemşirelik Bakımında Kültürel Yaklaşım ve Önemi. Journal of Human Sciences, 8(1).
• United Nations World Migration Report. (2020). Access: https://publications.iom.int/system/ files/pdf/wmr-2020-tu-ch-2.pdf. Access Date: 29.05.2024
• Weiner, M., & Munz, R. (1997). Migrants, Refugees and Foreign Policy: Prevention and Intervention Strategies. Third World Quarterly, 18(1), 25-52.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (9. Basım). Ankara: Seçkin.
• Ziya, O. (2014). Mülteci – Göçmen Belirsizliğinde İklim Mültecileri. Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 99, 230-240.