Zamane Kızları: Şarkılarda Mizojininin İzlerini Sürmek

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 1, 29 - 45, 28.04.2025

Muharrem Derin

https://doi.org/10.55055/mekcad.1642316

Öz

Mizojini, kadına yönelik şiddeti, onu aşağılamayı ve edilgen bir konuma yerleştirmeyi içeren olumsuz yargıları ifade eder. Mizojini bağlamında kadın yaratılışı gereği eksik ve suçludur. Mizojini, kültürel, ekonomik, toplumsal normlar ile tarih boyunca şekillenmiştir. Bu nedenle de günlük hayatın her alanını etkileyen köklü bir toplumsal olgu olarak varlığını sürdürmüştür. Kadının toplumsal konumu, tarih boyunca erkeğin gölgesinde şekillenmiş ve olumsuz söylemler içinde kadına dair kalıplaşmış yargılar sürekli olarak yeniden üretilmiştir. Kadın kimliği, fiziksel varlığıyla sınırlandırılmış ve çoğu zaman örtük biçimde cinselliğe vurgu yapan anlatılarla şekillendirilmiştir. Mizojinist anlatılar da toplumun bir yansıması olarak sanatta ve medyada kendini var etmiştir. Sanatın bir türü olarak müzik de çoğu zaman kadına yönelik olumsuz söylemler barındırmış ve toplumda zaten mevcut olan kadın düşmanlığını yeniden üretmiştir. Çalışmanın konusu da amaçlı örneklem ile seçilen üç şarkıda mizojinist ögelerin varlığını araştırmak ve şarkıların hangi söylemler ile kadına yönelik olumsuz çağrışım yaptığını öne çıkarmaktır. Çalışma için, bir nitel araştırma yöntemi olarak içerik analizi belirlenmiş ve seçilen şarkılar bu yöntem üzerinden değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda, “bu zamanın kızları”, “zamane kızları” ifadeleri ile kadınların ötekileştirerek aşağılanmaya çalışıldığı anlaşılmıştır. Bu çerçevede, şarkılarda kadına yönelik şiddetin farklı biçimlerinin, hakaretler, değersizleştirme, olaylardan sorumlu olma, paragöz olma gibi ithamlar şeklinde görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kadın , Mizojini , Şarkı , Zamane Kızları

Todays Girls: Trace Misogyny in Songs

Öz

Mizogyny refers to negative judgments that include violence against women, humiliating them and placing them in a passive position. According to misogyny, women are deficient and guilty by nature. Misogyny has been shaped by cultural, economic, and social norms throughout history, and has therefore continued to exist as a deep-rooted social phenomenon affecting every aspect of daily life. The social position of women has been shaped under the shadow of men throughout history and stereotypes about women have been constantly reproduced in negative discourses. Women's identity has been limited to their physical existence and shaped by narratives that often implicitly emphasize sexuality. Misogynist narratives have also manifested themselves in art and media as a reflection of society. Music, as a form of art, has also often contained negative discourses against women and reproduced the misogyny already present in society. The subject of this study is to investigate the presence of misogynistic elements in three songs selected through purposive sampling and to highlight the discourses and negative connotations of the songs towards women. For the study, content analysis was determined as a qualitative research method and the selected songs were evaluated through this method. As a result of the study, it was understood that women were marginalized and humiliated with the expressions “girls of this time” and “girls of today”. In this framework, different forms of violence against women in songs were seen in the form of insults, devaluation, accusations of being responsible for the events, and be avaricious.

Anahtar Kelimeler

Woman , Song , Girls Today , Misogyny

Kaynakça

• Adams, T. M. & Fuller, D. B. (2006). The words have changed but the ideology remains the same: Misogynistic lyrics in rap music. Journal of Black Studies, 36 (6): 938-957.
• Akdoğan, H. (2004). Medyada kadın. İstanbul: Ceylan Yayınları.
• Alexander, S. (1999). The gender role paradox in youth culture: An analysis of women in music videos. Michigan Sociological Review, 46-64.
• Anderson, K. J. (2014). Modern misogyny: Anti-feminism in a post-feminist era. Oxford University Press.
• Andsager, J. L. & Roe, K. (1999). Country music video in country's year of the woman. Journal of Communication, 49 (1): 69-82.
• Avcı, N. (2024). Eğlence kültüründe değişim: Bir kentleşme sembolü arabesk müzikten mizojini temalı şarkı sözlerine. Culture Academy. 4 (1): 88-123.
• Bardakçı, Ş. & Oğlak, S. (2022). Toplumsal cinsiyet eşitsizliği endeksi ve Türkiye. Toplumsal Politika Dergisi, 3 (1): 71-90.
• Baydar, V. (2013). Popüler kültürde mizojini. Turkish Studies, 8 (151):151-165.
• Berktay, F. (1996). Tektanrılı dinler karşısında kadın. İstanbul: Metis Yayınları.
• Betti, L. & Abrate, C. ve Kaltenbrunner, A. (2023). Large scale analysis of gender bias and sexism in song lyrics. EPJ Data Science, 12 (1): 10.
• Bilican Gökkaya, V. (2011). Kadına yönelik ekonomik şiddet: Sivas ili (Cumhuriyet Üniversitesi) örneği. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 3 (3): 129-145.
• Demirgöz Bal, M. (2014). Toplumsal cinsiyet eşitsizliğine genel bakış. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 1 (1): 15-28.
• Doğan, Ü. G. A. N. & Mutlu, S. (2022). Çocuk gelin evliliklerinin sosyo-kültürel kökenlerine ilişkin nitel bir çalışma: ‘Ben kızımı onlara kurban ederim’. Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 46 (2): 218-235.
• Etyang, P. (2012), Misogyny in urban public and private spaces, a conference paper presented at the international conference on gender based violence at. Kenyatta University, Kenya.
• Fontanella, L., Chulvi, B., Ignazzi, E., Sarra, A. & Tontodimamma, A. (2024). How do we study misogyny in the digital age? A systematic literature review using a computational linguistic approach. Humanities and Social Sciences Communications, 11 (1): 1-15.
• Goffman, E. (1979). Gender advertisements. New York: Harper and Row.
• Holland, J. (2019). Mizojini-dünyanın en eski ön yargısı. (Çev.: Erdoğan Okyay). Ankara: İmge Kitabevi.
• Işık, M. F. (2022). Felsefe tarihinde mizojini sorunu. Politik Ekonomik Kuram, 6 (1): 59-72.
• İmançer, D. & İmançer, A. (2002). Televizyon reklamlarında kadın sunumuna özgü klişeler. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (15): 1-22.
• İnce, Ş. (2015). İki kadın bir mutfak: kadınlararası iktidar ilişkileri. Moment Dergi, 2 (2): 135-156.
• Jacobsen, M.F. & Mazur, L.A. (1995), ‘Sexism and sexuality in advertising’, marketing madness: A survival guide for a consumer society. New York: Westview Press.
• Kalaycı Kırlıoğlu, H. İ., Kırlıoğlu, M., Akpınar, B., Şenel, D. & Demirel, R. (2016). Şarkılarda kadına yönelik şiddetin izleri: Niteliksel bir çalışma. Munzur Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (8): 6-30.
• Kara, Ç. & Ulağlı, S. (2022). 1980-2020 yılları arasında medyada kadın temsilinin dönüşümü. Management and Political Sciences Review, 4(2): 142-164.
• Karaca, E. & Altun, İ. (2017). Toplumsal cinsiyetin geleneksel Türk mutfağına yansıması. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 10 (20): 335-342.
• Köten, E. & Akdemir, H. E. (2021). Rap müzikte toplumsal cinsiyet temsilleri: Toplumsal cinsiyet klişeleri, hegemonik erkeklik ve cinsiyetçilik. Lectio Socialis, 5 (1): 43-59.
• Löffler, C. S. & Greitemeyer, T. (2023). Are women the more empathetic gender? The effects of gender role expectations. Current Psychology, 42 (1): 220-231.
• Moisala, P. & Diamond, B. (2000). Music and gender. University of Illinois Press.
• Santoniccolo, F., Trombetta, T., Paradiso, M. N. & Rollè, L. (2023). Gender and media representations: A review of the literature on gender stereotypes, objectification and sexualization. International journal of environmental research and public health, 20 (10): 5770.
• Soydan, E. & Küçükşen, K. (2022). Toplumsal cinsiyet eşit(siz)liğinin medyadaki izdüşümleri. Al Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (3): 18-28.
• Sözen, E. (1999). Söylem. İstanbul: Paradigma Yayınları.
• Steinbock, E. A. (2016). Misogyny. (edt. K. Fritsch & C. O’Connor & A. Thompson). Keywords for radicals: The contested vocabulary of late capitalist struggle. ss.263-269. Californiya: AK Press.
• Tuna Dur, G. (2023). Cumhuriyet dönemi popüler kadın dergilerinde mizojini etkilerinin incelenmesi: Hayat Dergisi örneği. Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi, 6 (1): 175-209.
• Uluç, G., Erçetingöz, A. & Süslü, B. (2018). Hukuki ve toplumsal boyutuyla çocuk gelin olgusu ve 2010 sonrası Türk sinemasının çocuk gelinleri. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 10 (4): 75-94.
• Ügümü Aktaş, P. (2018). Toplumsal cinsiyete dair değişimlerin reklamlara yansıması: Kadınlara yönelik reklamlara göstergebilimsel bir bakış. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2 (3): 87-101.
• Vincent, R. C., Davis, D. & Boruszkowski, L. A. (1987). Sexism on MTV: The portrayal of women in rock videos. Journalism Quarterly, 64 (4): 750-941.
• Weitzer, R. & Kubrin, C. E. (2009). Misogyny in rap music: A content analysis of prevalence and meanings. Men and Masculinities, 12 (1): 3-29.
• Yeşil, F. & Yıldırım, A. (2019). Toplumsal cinsiyet ve medyadaki söylemi: Evlilik programları. Selçuk İletişim, 12 (1): 232-254.