SOSYAL MEDYANIN GÖNÜLSÜZ VE GİZLİ LİDERLERİ: KOREOGRAFLAR

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 1, 61 - 75, 25.04.2019

Eser Karataş

Öz

Bu çalışma, sosyal medyada ve günümüz eylemciliğinde hâkim olan yataycılık ideolojisinin de desteklediği sosyal medyada
lidersizlik söylemini eleştirmektedir. Bu bağlamda, Paolo Gerbaudo’nun Twitter ve Sokaklar kitabındaki Akışkan Örgütlenme tezi
temel alınacak ve sosyal medyada başlayan toplumsal hareketlerin; harekete geçirme dinamiğinin arkasında yatan asıl nedenin,
sosyal medyanın kendisi mi, yoksa sayfa yöneticileri olan koreograflar mı olduğu konusu irdelenecektir. Sosyal medya aracılığıyla
oluşan kamusal alanların ve fiziksel örgütlenmelerin yapısı oluşturulurken, lidersizlik ortamı yaratmanın aksine, gönülsüz ve gizli
liderler ortaya çıkmaktadır. Ancak bu lider örgütlenmeleri, politik hiyerarşinin yaratmış olduğu tepeden aşağı doğru bir emir - komuta
zinciri ile yürütülmek yerine, daha çok apolitik olan sosyal medya kullanıcılarının bilinçlendirilip bir araya getirilmesiyle olmaktadır.
Bu doğrultuda gönülsüz ve gizli liderler (koreograflar); Facebook ve Twitter benzeri mecraları kullanılırken, gözetim kültürünün
normalleşmesinden tamamen kurtularak, bilinçli protesto eylemleri için iletişim kurma pratikleri geliştirip, gettolaşma eğiliminden
sıyrılmayı hedeflemektedir.
 

Anahtar Kelimeler

yataycılık, koreograf, miskin aktivizm, kolektif eylem fetişi

Kaynakça

• Atalay, G. E. (2018). Dijital çağda Marshall McLuhan’ı yeniden düşünmek: Bir uzantı ve ampütasyon olarak yeni medya teknolojileri. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 4 (6), 27-48.
• Başaran, E. (28 Ocak 2011). Özgürlükler ‘twit’le gelmez. Radikal. 29 Mart 2019, http://www.radikal.com.tr/yazarlar/ezgi-basaran/ozgurlukler-twitle-gelmez-1041390/
• Berger, A. A. (2014). Medya Çözümleme Teknikleri (N. Pembecioğlu, Çev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Bourdieu, P. (1984). Distinction: A social critique of the judgement of taste. Cambirge: Harvard UniversityPress.
• Castells, M. (2013). İsyan ve umut ağları (E. Kılıç, Çev.). İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Castells, M. ve İnce, M. (2006). Manuel Castells’le söyleşiler (E. Kılıç, Çev.). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Coşkun, G. E. (2014). Function of humor and irony as a manner of political opposition. Humanities and Social Sciences Review, 3 (4), 91–103.
• Çakır, A. (29 Aralık 2018). Fransa’da sarı yelekliler isyanı. Amerikanın Sesi. 01 Nisan 2019, https://www.amerikaninsesi.com/a/fransa-da-2018-sari-yelekliler-isyani/4718500.html
• Gerbaudo, P. (2012). Twitler ve sokaklar. (O. Akınbay, Çev.). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Habermas, J. (2001). İletişimsel Eylem Kuramı (M. Tüzel, Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Hardt, M. ve Negri, A. (2004). Çokluk. İmparatorluk çağında savaş ve demokrasi (B. Yıldırım, Çev.). İstanbul:Ayrıntı Yayınları.
• investor.fb.com. (2018). Facebook Q4 2018 Results. 26 Mart 2019,https://s21.q4cdn.com/399680738/files/doc_financials/2018/Q4/Q4-2018-Earnings-Presentation.pdf.
• Karagöz, K. (2013). Yeni medya çağında dönüşen toplumsal hareketler ve dijital aktivizm hareketleri. İletişim ve Diplomasi Dergisi (1), 2147-6772
• Koreografi (t.y.). Türk Dil Kurumu güncel Türkçe sözlük. 29 Mart 2019, http://www.tdk.gov.tr/index.phpoption=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5c9e4e6f507798.23941617
• Ling, R. S. (2004). The mobile connection. The cell phone’s impact on society. San Francisco: MorganKaufman.
• Morozov, E. (19 Mayıs 2009). The brave new world of slacktivism. Foreign Policy. 19 Kasım 2018,https://foreignpolicy.com/2009/05/19/the-brave-new-world-of-slacktivism/
• Morozov, E. (2011). The NET DELUSION: The dark side of internet freedom. USA: PublicAffairs Books Group.
• Narmanlıoğlu, H. (2016). İnternet aktivizmi ve miskin eylemcilik üzerine bir araştırma.Tarih Okulu Dergisi, 9 (25), 437-454.
• Öğdül R. (12 Kasım 2016). Soytarıca bir şey yapalım, kafa atalım. Kaos GL. 26 Mart 2019,http://www.kaosgl.org/sayfa.php?id=22481 Özen, H. (2015). Meydan hareketleri ve ‘eski’ ve ‘yeni’ toplumsal hareketler. Mülkiye Dergisi, 39 (2), 11-40.
• Öztürk, C., M. (Ed.). (2013). Dijital iletişim ve yeni medya. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Paçacı, İ . (2016). Elektronik iletişim çağı ve oluş(turul)makta olan yeni(!) toplum düzeni üzerinde küresel toplum mühendisliği etkisi. Marmara İletişim Dergisi (21), 19-55.
• Shirky, C. (2010). Cognitive surplus. Creativity and generosity in a connected age. London: Allen Lane.
• Tolan, B. (1996). Toplum Bilimlerine giriş. Ankara: Adım Yayınları.
• Topuzkanamış, E. Ş. (2014). Anayasalar yoluyla toplum tasarımı ve inşası: Anayasaların gerçek sahipleri ve anayasacılık süreçlerinde birey. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 16 (Özel sayı), 4989-5010.
• Wearesocial. (30 Ocak 2019). Digital 2019: Global internet use accelerates. 26 Mart 2019,https:// wearesocial.com/blog/2019/01/digital-2019-global-internet-use-accelerates
• Yaka A. (2012). Sosyal değişme/ Türk modernleşmesi. İstanbul: Gündoğan Yayınları.
• Yıldırım, Y. (2013). Sosyal forum’dan öfkeliler’e. İstanbul: İletişim Yayınları.