Öğretmen Ve Yöneticilerin İlkokul Ve Ortaokullardaki Rehberlik ve Psikolojik Danışma Servislerinin Çalışmalarına İlişkin Görüşleri

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 27 - 44, 25.11.2020

Kemal Kayıkçı Ümran Turan

Öz

Türkiye’de eğitim sistemindeki uygulamalar incelendiğinde, sistemin daha çok öğrencilerin
akademik başarısına odaklandığı görülmektedir. Oysa eğitimin amacı öğrencinin yalnızca başarısını
yükseltmek değildir. Milli Eğitim Temel Kanunu’nda öğrencinin ilgi ve yetenekleri doğrultusunda
uygun bir mesleğe yöneltilmesi; sağlıklı ve dengeli bir beden ve ruh yapısına sahip bireyler
yetiştirilmesi hedeflenmektedir. Ancak bu hedefin gerçekleşmesi sağlıklı işleyen bir rehberlik servisi
ile mümkündür. Bu araştırmanın amacı, rehber öğretmen ve diğer öğretmenler ile okul
yöneticilerinin ilk ve ortaokullardaki rehberlik servislerine ilişkin görüşlerini inceleyerek daha etkin
bir işleyiş için öneriler sunmaktır. Nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji çalışması deseninde
yapılan araştırmada çalışma grubu, amaçlı örnekleme yöntemlerinden biri olan ölçüt örnekleme
yöntemine göre seçilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2016-2017 eğitim öğretim yılında Antalya
il merkezinde bulunan üç ilçesindeki on iki okulda görevli ilk veya ortaokullarda görev yapan toplam
on bir okul yöneticisi (müdür veya müdür yardımcısı), on altı rehber öğretmen, on sekiz sınıf
öğretmeni oluşturmuştur. Veriler görüşme ve doküman analizi yoluyla elde edilmiştir. Araştırma
sonucuna göre, araştırmaya katılan öğretmen ve yöneticilerin büyük çoğunluğu rehberlik
servislerinin çalışmalarının amaçlarını gerçekleştirdiğini belirtmişlerdir. Bununla beraber bazı
öğretmenler rehber öğretmenlerin kendilerini diğer öğretmenlerden soyutladıklarını belirtirken,
bazı okul müdürlerinin kendilerini görevleri olmayan işleri yapmaya zorladıklarını ve rehberlik
servislerine uygun mekan ve donanım sağlamadıklarını, okul müdürlerinin rehberlik hizmetleri
hakkında bilgi sahibi olmadıklarını, iş yüklerinin fazla olduğunu ve rehber öğretmen sayılarının
yetersiz olduğunu belirtmişlerdir. Araştırma sonucunda rehber öğretmen sayılarının arttırılması,
okul müdürlerinin rehberlik konusunda bilgilendirilmesi, okul paydaşları arasında rehberlik
konusunda işbirliğinin teşvik edilmesi için çalışmalar yapılması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

okul rehberlik servisi, psikolojik danışma, öğretmenler, okul yöneticileri

Kaynakça

• Akan, D., Çelik, Z& Diş, O. (2014). İlköğretimde yöneltme yönergesi uygulamalarının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. EKEV Akademi Dergisi, 58(58), 59-72.
• Akgün, E. (2010). Okul öncesi öğretmenlerinin bakış acısıyla anasınıflarındaki rehberlik hizmetlerinin değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 2, 474-483.
• Bakioğlu, A. ve Gayık Asyalı, S. (2005). Rehber öğretmenlerin bulundukları kariyer evrelerine göre okul yönetimini algılayışlarının niteliksel olarak incelenmesi. Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 21, 89- 110.
• Balcı, A. (2013). Sosyal Bilimlerde Araştırma: Yöntem, Teknik ve İlkeler, Pegem A. Ankara.
• Başaran, M. (2008). İlköğretim Okullarındaki Yönetici ve Sınıf Rehber Öğretmenlerinin Psikolojik Danışma ve Rehberlik Faaliyetlerinden Beklentileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Baymur, F. (1980) Türkiye’de rehberlik çalısmalarınınbaslangıcıgelisimi ve sorunları, Egitimde Rehberlik Arastırmaları, pp. 5-10.
• Bengtsson, M. (2016). How to plan andperform a qualitativestudyusingcontentanalysis. NursingPlus Open, 2, 8-14.
• Camadan, F. Sezgin, F. (2012) İlköğretim Okulu Müdürlerinin Okul Rehberlik Hizmetlerine İlişkin Görüşleri, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (38), 199-211.
• Can, E. (2010). İlköğretim okullarında görevli rehber öğretmenlerin karşılaştıkları sorunların incelenmesi. 9. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (20-22 Mayıs 2010), Elazığ, 911-917.
• Çetinkaya, B. (2009). Rehberlikte temel kavramlar. Betül Aydın (Ed. ). Rehberlik içinde, 1-37. Ankara: Pegem Akademi.
• Çivilidağ, A. (2013). Gelişim Süreci Odağında Ergenlik Psikolojisi, Ankara: Nobel Yayınları.
• Çivilidağ, A., Günbayı, İ., ve Yörük, T. (2015). Mesleki rehberlik çalışmalarına ilişkin nitel bir analiz: Antalya örneği. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(38), 573-594. https://doi.org/ 10.17719/jisr.20153813667.
• Demir, M. (2010). Sınıf rehber öğretmenlerinin rehberlik anlayışları ve rehberliğe yönelik tutumları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.