Yabancılara Türkçe Öğretiminde Yaşayan Kültürel Mirasın Aktarım Aracı Olarak Türk Yemek Kültürü: Yedi İklim Türkçe Ders Kitapları Örneği

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 71 - 83, 30.04.2022

Ayşe Uğureli

https://doi.org/10.55055/mekcad.1102981

Öz

Yemek yemek canlıların ortak biyolojik ihtiyaçlarıdır. İnsanlar yaşadıkları coğrafyaya göre beslenme düzeni oluşturmuşlardır. Zamanla medeniyetler inşa edildikçe yemek yemek de kültürel farklılıklara göre çeşitlenmiştir. Yemek yemek günümüzde bireyin salt biyolojik ihtiyacı olmasının ötesinde kültürel örüntülerle şekillenmiş, önemli bir fenomendir. Paleolitik donemde hayatta kalmak için çevre şartlarının el verdiği ölçüde besin temini yapıp bunlar sayesinde hayatını sürdüren insanoğlu zaman geçtikçe yemek yemeyi sadece biyolojik besin takviyesi olarak görmemiş, çevresinde bir kültür inşa etmiştir böylece yemeğin işlenmesi besinlerden daha fazla yarar sağlamak adına insanlar için evrimsel bir basamak olmuştur. Medeniyetler geliştikçe coğrafya ve iklim şartları, dönemin getirdiği yenilikler yemek yemenin kültürel boyutunu etkilemiştir. Öyle ki yemek kültürü; coğrafi şartlar, inanç, sosyal statü, dünya görüşü gibi dinamiklerle doğrudan bağlantılıdır. Günümüzde ise yemek yemek, kültürel kimliğin en önemli ifade araçlarından biridir. Yemek, ulusal kültürün hemen her enstrümanı ile bağlantılıdır. Dil ve kültür ilişkisi bağlamında düşünüldüğünde bir kültürün yemekleri aracılığıyla dilini öğretmek etkili bir yöntemdir. Bu bağlamda, makalede Türk yemek kültürünün yabancılara Türkçe öğretiminde nasıl etkili bir şekilde kullanılabileceğine çözüm önerileri getirmek hedeflenmiştir. Konu ile ilgili, ağırlıklı olarak Türkiye dışında Türkçe öğrenen yabancılar için kullanılması dolayısıyla, Yedi İklim Türkçe ders kitapları örneklem olarak seçilmiştir. Belirlenen hedef doğrultusunda örnekler üzerinden öncelikle dil ve kültür aktarımı ilişkisi kurulmuş ardından yemek kültürü ile bağlantıları ele alınarak eleştirel bakış açısıyla analizler yapılmıştır. Yemek kültürünün yabancılara Türkçe öğretiminde nasıl daha etkili kullanılabileceği hususunda elde edilen veriler üzerinden önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yabancılara Türkçe Öğretimi, Yaşayan Kültürel Miras, Yemek Kültürü, Kültür Aktarımı, Yemek Folkloru.

Turkish Food Culture as a Tool of Transmission of Living Cultural Heritage in Teaching Turkish to Foreigners: The Example of Yedi Iklim Turkish Textbooks

Öz

Eating is the common biological need of living things. People have created a diet according to the geography they live in. As civilizations were built over time, eating also diversified according to cul tural differences. Eating is an important phenomenon shaped by cultural patterns, beyond being a purely biological need of the individual today. In order to survive in the Paleolithic period, human beings, who obtained food as much as the environmental conditions allowed and continued their life thanks to these, did not see eating only as a biological nutritional supplement as time passed, but built a culture around them, so the processing of food became an evolutionary step for humans to get more benefits from food. As civilizations developed, geography and climatic conditions and the innovations brought by the period affected the cultural dimension of eating. So much food cul ture, It is directly related to dynamics such as geographical conditions, belief, social status, world view. Today, eating is one of the most important means of expression of cultural identity. Food is connected with almost every instrument of national culture. When it is considered in the context of language and culture relationship, it is an effective method to teach the language of a culture through food. In this context, it is aimed to propose solutions to how Turkish food culture can be used effectively in teaching Turkish to foreigners. Due to the fact that they are mainly used for for eigners learning Turkish outside of Turkey, Yedi Iklim Turkish textbooks were chosen as a sample. In line with the determined target, firstly, the relationship between language and culture transfer was established through the examples, and then the connections with the food culture were dis cussed and analyzes were made with a critical point of view. Suggestions were made based on the data obtained on how the food culture can be used more effectively in teaching Turkish to foreigners.

Anahtar Kelimeler

Teaching Turkish to Foreigners, Living Cultural Heritage, Food Culture, Cultural Transfer, Food Folklore.

Kaynakça

• Referans1: Akcaoğlu, C. (2017). Somut olmayan kültürel miras ve yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanımı, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Referans2: Akpınar, E.- Kaya, F. (2017). Kutadgu Bilig'de Türk yemek adabı ve kültürü. Turkis Studies, 12/21, 335-348 .
• Referans3: Beşirli, H. (2010). Yemek, kültür, kimlik. Milli Folklor. 22/ 87, 159-169.
• Bucak, T. Yiğit, S. (2019). Gastromilliyetçilik ve gastrodiplomasi kavramları üzerine bir değerlendirme. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21/4, 1305-1320.
• Refrans4: Ergin, M. (2014). Dede korkut kitabı. 50. Baskı. İstanbul: Boğaziçi Yayınları.