Yersel Lazer Tarama (YLT) Yönteminin Kültürel Mirasın Dokümantasyonunda Kullanımı: Alman Çeşmesi Örneği

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 15 - 22, 30.06.2020

Mehmet Özgür Çelik , Seda Nur Gamze Hamal , İrem Yakar

Öz

Tarihi kültürel miraslar, geçmişle gelecek arasında köprü görevi görmektedir. Bu mirasların korunması ve gelecek nesillere aktarılabilmesi amacıyla belgelenmesi (dokümantasyon) son derece önem arz etmektedir. Dokümantasyon çalışmalarında, gelişen ve ilerleyen teknolojiyle birlikte yersel lazer tarama (YLT) yöntemi tercih edilmeye başlanmıştır. YLT yönteminde taranan objeye ait üç boyutlu (3B) nokta bulutu hızlı bir şekilde elde edilebilmektedir. Elde edilen bu nokta bulutundan kültürel mirasın 3B modeli üretilebilmektedir. Bu çalışmada YLT tekniği ile elde dilen verilerin kültürel mirasın dokümantasyonu çalışmalarında kullanılabilirliğini araştırılmıştır. Çalışma alanı olan Alman Çeşmesi, YLT tekniğini kullanan bir yersel lazer tarayıcı ile taranmış, tarama verileri ticari bir yazılımda birleştirilmiş ve kültürel mirasa ait 3B model oluşturulmuştur. Üretilen modelin kültürel mirasın belgelenmesi çalışmasında kullanılabilirliğini araştırmak amacıyla doğruluk analizi gerçekleştirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yersel Lazer, Külltürel Miras, 3B Model

Kaynakça

• Ağca M, Efdal K, Murat H M & Adıgüzel F, (2016). Yersel Lazer Tarayıcı ve İha Sistemlerinden Elde Edilen Verilerin 3B Modellemedeki Hassasiyetlerinin Karşılaştırılması: Somuncu Baba Külliyesi Örneği, Aksaray. 6. UZAKTAN ALGILAMA-CBS SEMPOZYUMU (UZAL-CBS 2016), 146-151.
• Akyol O & Duran Z, (2014). Low-Cost Laser Scanning System Design. Journal of Russian Laser Research, 35(3), 244-251.
• Beg A A, (2018). 3 Boyutlu Modellemede Yersel Lazer Tarama ve İnsansız Hava Araçları Verilerinin Entegrasyonu ve Kilistra Antik Kenti Örneği. Yüksek Lisans Tezi, T.C. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Bischoff B S, (2002). OpenMesh–a generic and efficient polygon mesh data structure. In OpenSG Symposium.
• Bitelli G, Girelli V A & Zanutta A, (2007). Use of Hıstorıcal Images For The Documentatıon and The Metrıcal Study of Cultural Herıtage By Means of Digital Photogrammetric Techniques. XXI International CIPA Symposium,. Athens, Greece.
• Çelik M Ö, Alptekin A, Ünel F B, Kuşak L & Kanun E, (2020). The Effect of Different Flight Heights On Generated Dıgıtal Products: DSM and Orthophoto. Mersin Photogrammetry Journal, 2(1), 1-9. Retrieved from https://Dergipark.Org.Tr/Tr/Pub/Mephoj/İssue/52791/636366.
• Çelik M Ö, Yakar İ, Hamal S, Oğuz G M & Kanun E, (2020). Sfm Tekniği ile Oluşturulan 3B Modellerin Kültürel Mirasın Belgelenmesi Çalışmalarında Kullanılması: Gözne Kalesi Örneği. Türkiye İnsansız Hava Araçları Dergisi, 2(1), 22-27. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/tiha/issue/54200/715377.
• Duran Z, Atik M E & Çelik M F, (2017). Yersel Fotogrametrik Yöntem ile Yersel Lazer Taramanın Karşılaştırılması ve Doğruluk Analizi. Harita Dergisi, 158, 20-25.
• Guo Y, Bennamoun M, Sohel F, Lu M & Wan J, (2015). An Integrated Framework for 3-D Modeling, Object Detection, and Pose Estimation From Point-Clouds. An Integrated Framework for 3-D Modeling, Object Detection, and Pose Estimation From Point-Clouds, 64(3), 683-693.
• Gurlitt C, (1912). Die Baukunst Konstantinopels. Berlin: Ernst Wasmuth.
• Karasaka L, (2012). Mobil Yersel Lazer Tarama Sistemlerinin Fotogrametrik Rölöve Projelerinde Kullanılabilirliği Üzerine Bir Çalışma. Doktora Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Karasaka L & Beg A, (2021). Yersel Lazer Tarama Yöntemi ile Farklı Geometrik Yapıdaki Özelliklerin Modellenmesi. Geomatik, 6(1) , 54-60. DOI: 10.29128/geomatik.664728.
• Kıvanç H, (2019). Kültürel Miras Belgeleme Çalışmalarında Fotogrametrik Yöntem ile Yersel Lazer Tarama Yönteminin Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Konya: Konya Teknik Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Koçu R E, (1959). Alman Çeşmesi. İstanbul Ansiklopedisi, 727-728.
• Konyalı İ H, (1951). Alman Çeşmesi. Tarih Hazinesi, 1(8), 383-387.
• Lichti D D & Gordon S J, (2004). Error Propagation in Directly Georeferenced Terrestrial Laser Scanner Point Clouds for Cultural Heritage Recording. In Proceedings of FIG Working Week. Athens, Greece.
• Özbay E & Çınar A, (2016). Nokta Bulutu Verileri ile Nesne Modellerini Sınıflandırmak için Metriksel. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 128-136.
• Perc M N & Topolšek D, (2020). Using The Scanners And Drone For Comparison of Point Cloud Accuracy At Traffic Accident Analysis. Accident Analysis & Prevention, 135.
• Safkan S, Hamarat H, Aydar U & Çelik M F, (2014). Yersel Lazer Tarama Yönteminin Mimari Belgelemede Kullanılması. V. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu (UZAL-CBS 2014). İstanbul.
• Sarı H, (2011). Osmanlı İmparatorluğunda Yabancı İstihdamı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Staiger R, (2003). Terrestrial Laser Scanning Technology Systems, and Applications. 2nd FIG Regional Conference . Marrakech: Morocco.
• Tulgar S, (2015). Alman Çeşmesi ve Sultanahmet Örme Dikilitaşı’na Ait Metal Yapı Öğelerinin Konservasyon Uygulamaları. Art-Sanat, 3, 109-121.
• Uzar M, Tunalıoğlu N, Arıcan D & Arda T, (2019). Yersel lazer tarama verisi ile elde edilen 3B modellerde filtreleme etkisinin araştırılması. Gazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 34(4), 1765-1776. DOI: 10.17341/gazimmfd.571546.
• Ulvi A, Yiğit A Y & Kaya Y, (2020). İHA ve Yersel Fotogrametrik Teknikler Kullanılarak Aksaray Kızıl Kilise’nin 3 Boyutlu Nokta Bulutu ve Modelinin Üretilmesi. Geomatik Dergis, 5(1), 19-26.
• Vosselman G & Maas H, (2010). Airborne and Terrestrial Laser Scanning. CRC.
• Yakar M, Yıldız F & Yılmaz H M, (2005). Tarihi Ve Kültürel Mirasların Belgelenmesinde Jeodezi Fotogrametri Mühendislerinin Rolü. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası. Ankara.
• Yakar M, Kuşak L & Ünel F B, (2020). Ölçme Bilgisi II. Atlas Akademi.
• İnternet Kaynakları
• URL-1 https://www.ktb.gov.tr/TR-134106/somut kulturel-miras.html [Erişim Tarihi: 30.05.2020]
• URL-2 https://archive.vn/20121222073903/http://harika.istanbul.gov.tr/Default.aspx?pid=286 [Erişim Tarihi: 30.05.2020]
• URL-3 https://islamansiklopedisi.org.tr/alman-cesmesi [Erişim Tarihi: 31.05.2020]
• URL-4 http://www.kalinti-istanbul.com/item/alman-cesmesi/ [Erişim Tarihi: 31.05.2020]
• URL-5 https://samostepesi.wordpress.com/tag/neo-bizanten/ [Erişim Tarihi: 01.06.2020]
• URL-6 https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:German_Fountain_(Istanbul) [Erişim Tarihi: 01.06.2020]
• URL-7 https://www.faro.com/trtr/urunler/construction-bim-cim/faro-focus/features/ [Erişim Tarihi: 02.06.2020]
• URL-8 https://www.faro.com/trtr/urunler/construction-bim-cim/faro-focus [Erişim Tarihi: 02.06.2020]
• URL-9 https://www.faro.com/products/construction-bim/faro-scene/ [Erişim Tarihi: 03.06.2020]