Doğa Koruma ve Çevre Eğitimi Açısından Sulak Alanların İşlevleri

Yıl 2018, Cilt 4, Sayı 1, 29 - 35, 30.06.2018

Meral CEBE Faruk KARDAŞ

Öz

Hızla artan dünya nüfusu ve insanların yaşam alanı bulma çalışmaları insanları farklı arayışlara yönlendirmiş ve doğanın tahrip edilmesine sebep olmuştur. Sanayileşme ve teknolojinin gelişmesi de bu tahribatı artırmıştır. Tahrip edilen doğal kaynaklardan en önemlisi sulak alanlardır. Sulak alanlar geçmişte sıtma hastalığına neden olması ve verimsiz araziler olarak düşünülmesi, bataklık, sazlık olarak görülmesi sebebi ile kurutulmuş, bu alanlar tarım arazisi, yerleşim, endüstri alanı olarak kullanılmıştır. Doğal ortamda meydana gelen bu kirlenme ve yok oluşlar insanları psikolojik, sosyolojik, kültürel, eğitim gibi alanlarda olumsuz etkilemiş ve insanları bu kötü gidişatın önüne geçmek için önlemler almaya yönlendirmiştir. Zamanla sulak alanların da önemi anlaşılmış ve bu alanların tahribatının engellenmesi için koruma altına alınmıştır. Hem canlıların yaşam alanı olması hem de doğal güzellik bakımından insanlara oldukça fazla hizmet sunan sulak alanların çeşitli işlevleri bulunmaktadır. Sulak alanların korunması ve yenilenmesi için çalışmalar yapılmaktadır. Sulak alanların kurutulması kanunla yasaklanmıştır.

Bu çalışmada en önemli doğal kaynaklardan biri olan ve insanların hayati ihtiyaçlarını karşılayan sulak alanların doğa koruma açısından işlevleri araştırılmış, bu konuda yapılmış olan çalışmalar incelenmiş, uzman kişiler ile görüşülmüş, sulak alanların zarar görmesinin engellenmesi ve rekreasyonunun sağlanması ve onarılması için neler yapılması gerektiğine yönelik öneriler sunularak insanların bu önemli doğal kaynakla alakalı bilinçlendirilmesi amaçlanmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Kentleşme, Sosyolojik, Rekreasyon

Kaynakça

• Arı, Y. (2006). Ramsar Sözleşmesi’nin Doğa Koruma Yaklaşımına Eleştirel Bir Bakış. Doğu Coğrafya Dergisi, 11 (15), 275 - 302.Çevre ve Orman Bakanlığı (2004). Türkiye Çevre Atlası. Çed ve Planlama Genel Müdürlüğü Çevre Envanteri Dairesi Başkanlığı, Ankara.Çiçek, E. (2004). Su Basar Ormanların Özellikleri ve Türkiye’nin Su Basar Ormanları. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 2 (54). Devlet Planlama Teşkilatı. (1994). Çevre Eğitimi, İnsan Gücü ve Katılım Planlaması. VII. Beş Yıllık Kalkınma Planı Özel İhtisas Komisyonu, Ankara.Dindar, Y. (2014). Çevre Kimliği Yüksek ve Düşük Olan Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Çevre Eğitimi İnançlarının Kıyaslanması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, Bolu.Dünya, N, (2012). Doğa Koruma Alanlarından Milli Parklarda Baraj ve Hidroelektrik Santrali Uygulamalarının İncelenmesi: Munzur Vadisi Milli Parkı Örneği. İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.Engin, M.S., (2012). Kızılırmak Deltasında Yetişen Bazı Sucul Bitkilerin Ağır Metal Biriktirme Özelliğinin Araştırılması ve Deltadaki Sulak Alanların Kirlilik Haritasının Çıkarılması. On Dokuz Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi, Samsun.Erdoğan, M. ve Tuncer, G. (2009). Evaluation of a Course: Education and Awareness for Sustainability. International Journal of Environmental & Science Education, 4 (2), 133-146.Erdoğan, M. Kostova, Z., Marcinkowski, T. (2009). Components of Environmental Literacy in Elementary Science Education Curriculum in Bulgaria and Turkey. Eurasia Journal of Mathemathics, Secience & Technology Education, 5(1), 15-26. Güler, T. (2009). Ekoloji Temelli Bir Çevre Eğitiminin Öğretmenlerin Çevre Eğitimine Karşı Görüşlerine Etkileri. Eğitim ve Bilim Dergisi. 151 (34).Kılınç, A. (2009). Türkiye'de Çevre Eğitimi: Neredeyiz? Neler yapmalıyız? . Ahi Evran Üniversitesi, Çevre Eğitimi Paneli, Kırşehir.OSİB (2013). Sulak Alanlar. Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Hassas Alanlar Dairesi Başkanlığı, Sulak Alanlar Şube Müdürlüğü, Ankara.Özbay, S. (2008). Doğa Koruma Alanlarında Planlama Çalışmaları ve Ayvalık Adaları Tabiat Parkı Yönetim Planı Önerisi. İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.Ramsar Web Sayfası, 2005. http://www.ramsar.org/lib_manual2004e.htm, (Erişim Tarihi: 04.01.2018).Şahin, N. F., Cerrah, L., Saka, A., Şahin, B. (2004). Yüksek Öğretimde Öğrenci Merkezli Çevre Eğitimi Dersine Yönelik Bir Uygulama. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3, 113-128.Tuncer, G. vd. (2005). Environmental Attitudes of Young People in Turkey: Effects of School Type and Gender. Journal of Environmental Education Research, 11(2), 215-233.Turak, A. S. (2000). Patterns of Species Richness, Endemism and Rarity in Turkey and Their Use in Conservation Evaluation. Orta Doğu ve Teknik Üniversitesi. Doktora Tezi, Ankara.Yıldız, N., ve Yılmaz, S. (2009). Sulak Alanların Önemi ve Gavur Gölü. Kahramanmaraş Sempozyumu, Kahramanmaraş.