ANKARA BİLİM ÜNİVERSİTESİ MIDDLE EAST PERSPECTIVES DERGİSİ
ETİK İLKELER VE YAYIN POLİTİKASI
Ankara Bilim Üniversitesi Middle East Perspectives dergisi tarafından uygulanan makale
kabulüne ilişkin koşul ve yayın süreçleri, bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimine ve
dağıtımına temel teşkil etmeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda uygulanan süreçlerin, yazarların
ve yazarları destekleyen kurumların çalışmalarının kalitesine de katkı sağlayacağı
düşünülmektedir. Hakemli çalışmalar bilimsel yöntemi somutlaştıran ve destekleyen
çalışmalardır. Bu noktada sürecin bütün paydaşlarının (yazarlar, okurlar ve araştırmacılar,
yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır.
Middle East Perspectives dergisi, yayın etiği kapsamında tüm paydaşlarının aşağıdaki etik
sorumlulukları taşımasını beklenmektedir.
Aşağıda yer alan etik görev ve sorumluluklar, açık erişimli olarak Yayın Etiği Komitesi
(Committee on Publication Ethics -COPE) tarafından yayınlanan rehberler ve politikalar
dikkate alınarak hazırlanmıştır.
YAZARLARIN ETİK SORUMLULUKLARI
Middle East Perspectives dergisine makale gönderen yazar(lar)ın aşağıdaki etik sorumluluklara
uyması beklenmektedir:
• Yazar(lar)ın gönderdikleri çalışmaların özgün olması, yazar(lar)ın başka çalışmalardan
yararlanmaları veya başka çalışmaları kullanmaları durumunda eksiksiz ve doğru bir
biçimde atıfta bulunmaları ve/veya alıntı yapmaları gerekmektedir.
• Yayınlanmak üzere gönderilen tüm çalışmaların varsa çıkar çatışması teşkil edebilecek
durumları ve ilişkileri açıklanmalıdır.
• Yazar(lar) kullanılan verilerin kullanım haklarına, araştırma/analizler ile ilgili gerekli
izinlere sahip olduklarını veya deney yapılan deneklere yönelik izin işlemlerini
gerçekleştirdiğini gösteren belgeye (Dergimize gönderilen ve etik kurul raporu gereken
makaleler için 2020 yılı öncesi veriler kullanılmış olsa dahi etik kurulu raporu
istenmektedir.) sahip olmalıdır.
• Yazar(lar)ın yayınlanmış, erken görünüm veya değerlendirme aşamasındaki
çalışmasıyla ilgili bir yanlışlığı ya da hatayı fark etmesi durumunda, dergi editörünü
veya yayıncıyı bilgilendirme, düzeltme veya geri çekme işlemlerinde editörle işbirliği
yapma yükümlülüğü bulunmaktadır.
• Yazarlar çalışmalarını aynı anda birden fazla derginin başvuru sürecinde bulunduramaz.
Her bir başvuru önceki başvurunun tamamlanmasını takiben başlatılabilir. Başka bir
dergide yayınlanmış çalışma Middle East Perspectives dergisine gönderilemez.
• Değerlendirme süreci başlamış bir çalışmanın yazar sorumluluklarının değiştirilmesi
(Yazar ekleme, yazar sırası değiştirme, yazar çıkartma vb.) teklif edilemez.
• Yazarlar değerlendirme süresince tüm işlemlerini baş editör ile yürütür. Değerlendirme
süresince ve değerlendirme tamamlandıktan sonra dahi hiç suretle alan editörü ve
hakemlerle doğrudan iletişime geçemez, bilgi talebinde bulunamaz.
BAŞ EDİTÖR VE ALAN EDİTÖRLERİNİN ETİK GÖREV VE SORUMLULUKLARI
Genel görev ve sorumluluklar
Editörler, Middle East Perspectives dergisinde yayınlanan her yayından sorumludur. Bu
sorumluluk bağlamında editörler, aşağıdaki rol ve yükümlülükleri taşımaktadırlar:
• Okuyucuların ve yazarların bilgi ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik çaba sarf etme,
• Sürekli olarak derginin gelişimini sağlama,
• Dergide yayınlanan çalışmaların kalitesini geliştirmeye yönelik süreçleri yürütme,
• Düşünce özgürlüğünü destekleme,
• Fikri mülkiyet hakları ve etik standartlardan taviz vermeden iş süreçlerini devam
ettirme,
• Düzeltme ya da açıklama gerektiren konularda yayın açısından açıklık ve şeffaflık
gösterme.
Okuyucu ile ilişkiler
• Editörler; tüm okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcıların ihtiyaç duydukları bilgi, beceri
ve deneyim beklentilerini dikkate alarak karar vermelidir.
• Yayınlanan çalışmaların okuyucu, araştırmacı, uygulayıcı ve söz konusu bilim
alanlarına katkı sağlamasına ve özgün nitelikte olmasına dikkat etmelidir.
• Editörler okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılardan gelen geri bildirimleri dikkate
almak, açıklayıcı ve bilgilendirici geri bildirim vermekle yükümlüdür.
Yazarlar ile ilişkiler
Editörlerin yazarlara karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:
• Editörler, çalışmaların önemi, özgün değeri, yöntemi, anlatımın açıklığı ve derginin
amaç ve hedeflerine uygunluğuna dayanarak karar vermelidir.
• Yayın kapsamına uygun olan çalışmaların önemli bir problemi olmadığı sürece ön
değerlendirme aşamasına almalıdır.
• Değerlendirme süreçlerinin zamanında gerçekleşmesini sağlamalıdır.
• Yeni editörler, çalışmalara yönelik olarak önceki editör(ler) tarafından verilen kararları
ciddi bir sorun olmadıkça değiştirmemelidir.
• “Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci” mutlaka yayınlanmalı ve editörler tanımlanan
süreçlerde yaşanabilecek sapmaların önüne geçmelidir.
• Editörler, yazarlar tarafından kendilerinden beklenecek her konuyu ayrıntılı olarak
içeren bir “Yazar Rehberi” yayınlamalıdır. Bu rehberler belirli zaman aralıklarında
güncellenmelidir.
• Yazarlara açıklayıcı ve bilgilendirici şekilde bildirim ve dönüş sağlanmalıdır.
Hakemler ile ilişkiler
Editörlerin hakemlere karşı görev ve sorumlulukları aşağıdaki şekildedir:
• Hakemleri çalışmanın konusuna uygun olarak belirlemelidir.
• Hakemlerin değerlendirme aşamasında ihtiyaç duyacakları bilgi ve rehberleri
sağlamakla yükümlüdür.
• Yazarlar ve hakemler arasından çıkar çatışması olup olmadığını dikkate almalıdır.
• Kör hakemlik değerlendirmesi bağlamında hakemlerin kimlik bilgilerini gizli
tutmalıdır.
• Hakemleri, tarafsız, bilimsel ve nesnel bir dille çalışmayı değerlendirmeleri için teşvik
etmelidir.
• Hakemleri zamanında dönüş ve performans gibi ölçütlerle değerlendirmelidir.
• Hakem havuzunun sürekli ve dinamik şekilde güncellenmesini sağlamalıdır.
• Nezaketsiz ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellemelidir.
• Hakem havuzunun geniş bir yelpazeden oluşması için çabalamalıdır.
Yayın/Danışma kurulu ile ilişkiler
• Editör; tüm yayın/danışma kurulu üyelerinin süreçleri, yayın politikaları ve yönergelere
uygun olarak yürütmelerini sağlamalıdır.
• Yayın/danışma kurulu üyelerini yayın politikaları hakkında bilgilendirmeli ve
gelişmelerden haberdar etmelidir.
• Yayın/danışma kurulu üyelerinin çalışmaları tarafsız ve bağımsız olarak
değerlendirmelerini sağlamalıdır.
• Yeni yayın/danışma kurulu üyelerini, katkı sağlayabilir ve uygun nitelikte
belirlemelidir.
• Yayın/danışma kurulu ile düzenli olarak etkileşim içerisinde olmalıdır.
• Yayın/danışma kurulu ile belirli aralıklarla yayın politikalarının ve derginin gelişimi
için toplantılar düzenlemelidir.
Editöryal ve kör hakemlik süreçleri
Editörler; dergi yayın politikalarında yer alan “Kör Hakemlik ve Değerlendirme Süreci”
politikalarını uygulamakla yükümlüdür. Bu bağlamda editörler her çalışmanın değerlendirme
sürecinin adil, tarafsız ve zamanında tamamlanmasını sağlar.
Kalite güvencesi
Editörler; dergide yayınlanan her makalenin dergi yayın politikalarına uygun olarak
yayınlanmasından sorumludur.
Kişisel verilerin korunması
Editörler; değerlendirilen çalışmalarda yer alan deneklere, katılımcılara veya görsellere ilişkin
kişisel verilerin korunmasını sağlamakla yükümlüdür. Çalışmalarda yer alan katılımcıların açık
rızası belgeli olmadığı sürece çalışmayı reddetmekle görevlidir. Ayrıca editörler; yazar, hakem
ve okuyucuların bireysel verilerini korumaktan sorumludur.
Etik kurul, insan ve hayvan hakları
Editörler; değerlendirilen çalışmalarda insan ve hayvan haklarının korunmasını sağlamakla
yükümlüdür. Çalışmalarda kullanılan deneklere ilişkin etik kurul onayı ya da deneysel
araştırmalara ilişkin gerekli izinlerin olmadığı durumlarda çalışmayı reddetmekle yükümlüdür.
Olası suiistimal ve görevi kötüye kullanmaya karşı önlem
Editörler; olası suiistimal ve görevi kötüye kullanma işlemlerine karşı önlem almakla
yükümlüdür. Bu duruma yönelik şikayetlerin belirlenmesi ve değerlendirilmesi konusunda titiz
ve nesnel bir soruşturma yapmanın yanı sıra, konuyla ilgili bulguların paylaşılması editörün
sorumlulukları arasında yer almaktadır.
Akademik yayın bütünlüğünü sağlamak
Editörler çalışmalarda yer alan hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirme içeren yargıların hızlı
bir şekilde düzeltilmesini sağlamalıdır.
Fikri mülkiyet haklarının korunması
• Editörler; yayınlanan tüm makalelerin fikri mülkiyet hakkını korumakla, olası ihlallerde
derginin ve yazar(lar)ın haklarını savunmakla yükümlüdür.
• Ayrıca editörler yayınlanan tüm makalelerdeki içeriklerin başka yayınların fikri
mülkiyet haklarını ihlal etmemesi adına gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.
Yapıcılık ve tartışmaya açıklık
• Editörler; dergide yayınlanan eserlere ilişkin ikna edici eleştirileri dikkate almalı ve bu
eleştirilere yönelik yapıcı bir tutum sergilemelidir.
• Eleştirilen çalışmaların yazar(lar)ına cevap hakkı tanımalıdır.
• Olumsuz sonuçlar içeren çalışmaları göz ardı etmemeli ya da dışlamamalıdır.
İtirazlar
Editörler; yazar, hakem veya okuyuculardan gelen itirazları dikkatlice inceleyerek aydınlatıcı
ve açıklayıcı bir şekilde yanıt vermekle yükümlüdür.
Çıkar çatışmaları
Editörler; yazar(lar), hakemler ve diğer editörler arasındaki çıkar çatışmalarını göz önünde
bulundurarak, çalışmaların yayın sürecinin bağımsız ve tarafsız bir şekilde tamamlamasını
garanti altına almakla yükümlüdür.
HAKEMLERİN ETİK SORUMLULUKLARI
Tüm çalışmaların “Kör Hakemlik” süreci ile değerlendirilmesi yayın kalitesini doğrudan
etkilemektedir. Bu süreç, yayının nesnel ve bağımsız değerlendirilmesi ile güven sağlar. Middle
East Perspectives dergisi değerlendirme süreci çift taraflı kör hakemlik ilkesiyle (1 editör/alan
editörü ve 3 hakem) yürütülür. Hakemler yazarlar ile doğrudan iletişime geçemez,
değerlendirme ve yorumlar dergi yönetim sistemi aracılığıyla iletilir. Bu süreçte değerlendirme
formları ve tam metinler üzerindeki hakem yorumları editör/alan editörü aracılığıyla yazar(lar)a
iletilir. Bu bağlamda Middle East Perspectives dergisi için makale değerlendiren hakemlerin
aşağıdaki etik sorumluluklara sahip olması beklenmektedir:
• Sadece uzmanlık alanı ile ilgili makaleleri değerlendirmeyi kabul etmelidir.
• Tarafsızlık ve gizlilik içerisinde değerlendirme yapmalıdır.
• Değerlendirme sürecinde çıkar çatışması ile karşı karşıya olduğunu düşünürse,
çalışmayı incelemeyi reddederek, dergi editörünü bilgilendirmelidir.
• Gizlilik ilkesi gereği inceledikleri makaleleri değerlendirme sürecinden sonra imha
etmelidir. İnceledikleri çalışmaları sadece yayınlandıktan sonra kullanabilir.
• Değerlendirmeyi nesnel bir şekilde sadece çalışmanın içeriği ile ilgili olarak yapmalıdır.
Milliyet, cinsiyet, dini inançlar, siyasal görüşler ve ticari kaygıların değerlendirmeye
etki etmesine izin vermemelidir.
• Değerlendirmeyi yapıcı ve nazik bir dille yapmalıdır. Düşmanlık, iftira ve hakaret içeren
aşağılayıcı kişisel yorumlar yapmamalıdır.
• Değerlendirmeyi kabul ettikleri çalışmayı zamanında ve yukarıdaki etik
sorumluluklarda gerçekleştirmelidir.
YAYINCININ ETİK SORUMLUKLARI
Middle East Perspectives dergisinin yayıncısı Ankara Bilim Üniversitesi ve Middle East
Perspectives dergisi Yayın/Danışma Kurulu, Middle East Perspectives dergisi ile ilgili
aşağıdaki etik sorumlulukların bilinciyle hareket etmektedir:
• Editörler, Ankara Bilim Üniversitesi Middle East Perspectives dergisine gönderilen
çalışmaların tüm süreçlerinden sorumludur. Bu çerçevede ekonomik ya da politik
kazançlar göz önüne alınmaksızın karar verici kişiler Baş Editör ve Alan Editörleridir.
• Editörün bağımsız karar vermesine olanak sağlar.
• Middle East Perspectives dergisinde yayınlanmış her makalenin mülkiyet ve telif
hakkını korur ve yayınlanmış her kopyanın kaydını saklama yükümlüğünü üstlenir.
• Editörlere ilişkin her türlü bilimsel suiistimal, atıf çeteciliği ve intihalle ilgili önlemleri
almakla yükümlüdür.
Etik Olmayan Bir Durumla Karşılaşmanız Durumunda;
Ankara Bilim Üniversitesi Middle East Perspectives dergisinde yukarıda bahsedilen etik
sorumluluklar dışında etik olmayan bir davranış veya içerikle karşılaşırsanız lütfen
mep@ankarabilim.edu.tr adresine e-posta yoluyla bildiriniz.