Okul Öncesi Öğretmenlerine Verilen Soru Sorma Becerisi Öğretiminin Ögretmenlerin Sorularının Bilişsel Taksonomisine Etkisi

Yıl 2012, Cilt: 8 Sayı: 3, 80 - 93, 08.01.2013

Döndu Bay , Fatma Alisinanoğlu

Öz

Araştırmanın amacı, okul öncesi öğretmenlerinin sordukları soruların bilişsel taksonomisinin ortaya konulması ve okul öncesi öğretmenlerinin soru sorma becerilerinin öğretim ile geliştirilmesidir. Araştırmada nitel araştırma çeşidi olan örnek olay incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Amaçlı örnekleme yöntemlerinden olan kolay ulaşılabilir durum örneklemesine göre anaokulu belirlenmiş; kolay ulaşılabilir durum örneklemi içerisinden de öğretmenlerin belirlenmesi için ölçüt örnekleme göre 6 yaş grubu 2 öğretmen katılımcı olarak belirlenmiştir. Araştırmanın uygulamasında öğretmenlerin nasıl sorular sorduğunun ortaya konulabilmesi amacıyla öğretmenlerin bir gün süresince tüm etkinliklerde video kaydı alınarak ön gözlemi yapılmıştır. Ardından öğretmenlerin soru sorma becerilerini geliştirme amacıyla, bir hafta ve 12 saatten oluşan “Soru Sorma Becerisi Öğretim Programı” uygulanmıştır. Öğretim sonrasında öğretmenlerin son gözlemleri yapılmıştır. Örnek olayın ortaya konulabilmesi için betimsel analiz yapılmıştır. Öğretimin öğretmenlerin soruları üzerindeki etkisini belirlemek için, grafikler ve Ki-Kare tabloları verilmiştir. Araştırmanın sonucunda, öğretim uygulanmadan önce öğretmenlerin ağırlıklı olarak bilgi sorusu sordukları ve değerlendirme sorusunu hiç sormadıkları, öğretim sonrasında ise öğretmenlerin sorularının analiz, sentez ve değerlendirme düzeylerindeki oranlarında artış sağladıkları görülmüştür.

Anahtar Kelimeler: Okul Öncesi, Soru Sorma, Taksonomi

Anahtar Kelimeler

Okul Öncesi Eğitimi Öğretmenleri, Soru Sorma, Bilişsel Taksonomi

Kaynakça

• Açıkgöz, K. (2006). Aktif Öğrenme. İzmir: Biliş Yayıncılık.
• Akbulut, T. (1999). İlköğretim Okullarında Görevli Öğretmenlerin Derslerdeki Soru Sorma Etkinliklerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Alisinanoğlu, F., Özbey, S., Kahveci, G. (2007). Okul Öncesinde Fen Eğitimi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Başar, Ö.D., Yılmaz, M. (2011). Sinema Filmlerinde Bağimlilik Yaratan MaddelerŞn Kullanimina İlişkin Sahnelerin İçerik Analizi İle İncelenmesi. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, Sayı 19, s.23-36.
• Barnette, J.; Orletsky, S.; Sattes, B. (1994). Evaluation of Teacher Classroom Questioning Behaviors. Office of Educational Research and Improvement. Washingto, ERIC Education Resources Information Center. (ED 377 188).
• Berg, B. (2009). Qualitative Research Methods fort he Social Sciences. America: Allyn & Bacon.
• Blatchford, I.; Mani, L. (2008). Would You Like to Tidy Up Now?’ An Analysis of Adult Questioning in the English Foundation Stage. Early Years, March, Vol. 28 (1), pp. 5–22.
• Bloom, B.S. (Ed.), Engelhart, M.D., Furst, E.J., Hill,W.H., & Krathwohl, D.R. (1956). Taxonomy of Educational Objectives: The Classification of Educational Goals. Handbook 1: Cognitive Domain. America: Longman.
• Büyükalan Filiz, S. (2002). Soru-Cevap Yöntemine İlişkin Öğretimin Öğretmenlerin Soru Sorma Düzeyi ve
• Tekniklerine Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Büyükalan Filiz, S. (2007). Öğretmenler İçin Soru Sorma Sanatı. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• Chappella, K.; Crafta, A.; Burnardc, P.; Creminb, T. (2008). Question-Posing and Question-Responding: The Heart of ‘Possibility Thinking’ in The Early Years. Early Years, March, Vol. 28 (3), pp. 267–286.
• Cheminais, R. (2008). Every Chıld Matters. A Practical Guide for Teaching Assistants. New York: Reutledge Pres.
• Cotton, K. (1989). Classroom Questioning. School İmprovement Research Series III, ERIC Education Resources Information Center. (ED 312 030).
• Dağlıoğlu, H.E.; Çakır, F. (2007). Erken Çocukluk Döneminde Düşünme Becerilerinden Planlama ve Derin
• Düşünmenin Geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, Cilt 32, Sayı:144.
• Dantonio, M.; Beisenherz, P. (2001). Learning to Question, Questioning to Learn. America: Bacon.
• Duster, S. (1997). Classroom Questioning How Teacher Use it to Promote Creativity And Higher Level Thinking. Master of Art Education, The Faculty of Pacific Lutheran University, America.
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde Araştırma Yöntem ve Metotlarına Giriş. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Ellis, K. (1993). Teacher questioning behavior and student learning: What research says to teachers. Paper presented at the 1993 Convention of the Western States Communication Association, ERIC Education Resources Information Center. February, pp:13-16. (ED 359 572).
• Fallori, L. (2007). Foundations and Best Practices in Early Chıldhood Education. New Jersey: Pearson Prentice Hall.
• Filippone, M. (1998). Questioning at the Elementary Level. Masters Theses, Kean Univrersity. ERIC Education Resources Information Center. (ED 417 431).
• Frager, A. (1979). Questioning Strategies: İmplications for Teacher Training. İnformation Analyses, Reports, Descriptive. ERIC Education Resources Information Center. (ED 238 845).
• Gall, M. (1970). The Use of Questions in Teaching. Review of Educational Research, ERIC Education Resources Information Center. Vol, 40, pp:707-721. (ED 067 651).
• Gall, M. (1984). Synthesis of Research on Teachers Questioning. Education Leadership, November, pp:40-47.
• Goodwin, S.; Sharp, G.; Cloutier, E.; Diamond, N. (1983). Effective Clasroom Qıestioning. East Lansing, MI: National Center for Research on Teacher Learnin, ERIC Education Resources Information Center. (ED 285 497)
• Güngör, M, Bulut, Y. (2008). Ki- Kare Testi üzerine. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları. (web.firat.edu.tr/).
• Hunkins, F.P. (1972). Questioning Strategies and Techniques. America: Allyn & Bacon.
• Jensen, J.; Rodgers, R. (2001). Cumulating the ıntellectual Gold of Case Study Research. Public Administration Reviev, Vol: 61(2), pp:236-246.
• Johnston,J.; Halocha, J.; Chater, M. (2007). Developing Teaching Skills in the Primary School. America: Open University Press.
• Jolongo, M.R. & Isenberg, J.P. (2000). Your Role, a Practitioner’s Introduction to Early Chıldhood Education. America: Merril Prentice Hall.King, D. (2005). Inquıry Dıalogue in the Kındergarten: A Teacher Actıon Research Study. Doctor of Philosophy, Capella University.
• MacNaughton, G.; Williams, G. (2004). Teaching Young Chıldren Choices in Teory and Practice. Australia: Ligare Pty. Ltd.
• Massey, S.L.; Pence, K.L.; Justice, L.M. Bowles, R.P. (2008). Educators’ Use of Cognitively Challenging Questions in Economically Disadvantaged Preschool Classroom Contexts. Early Educatıon And Development, Vol;19(2), pp:340–360.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). An expanded sourcebook qualitative data analysis. Second Edition. California: Sage Publications.
• Morgan, N.; Saxton, J. (1991). Teaching, Questioning and Learning. New York: Routledge.
• Özden, Y. (1999). Öğrenme ve Öğretme. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Punch,K. (2005). Sosyal Araştırmalara Giriş. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Samson, G.; Sırkowsky, B.; Weinstein, T. (1987). The Effects ofTeacher Questioning Levels on Student Achievement: A Quantitative Synthesis. Journal of Educational Research, May-June, Vol:80, No:5
• Sanders, N.M. (1966). Classroom Questions: What Kinds. New York: Harper & Row.
• Savage L. (1998). Eliciting Critical Thinking Skills Through Questioning. Clearing House. Vol:71, No:5, pp:291-93. (EJ568469).
• Sönmez, Veysel (2007). Program Geliştirmede Öğretmen El Kitabı. Anı Yayıncılık. Ankara.
• Stake, R. (2005). Case Study. N. Denzin and Y. Lincoln (Eds). Handbook of Qualitative Research. (2nd ed., pp. 435-454). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Storey, S. (2004). Teacher Questioning to İmprove Early Chıldhood Reasoning. Doctor of Philosophy (Doctoral Thesis), Department of Teaching and Teacher Education in Arizona University.
• Sultana, O.; Klecker, B. (1999). Evaluation of First Year Teachers Lesson Objectives by Bloom’s Taxonomy. Educational Research Association. Point Clear AL, ERIC Education Resources Information Center, November, Vol, 17-19. (ED 436 524).
• Şahinel, S. (2002). Eleştirel Düşünme. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Taşpınar, M. (2009). Öğretim İlke ve Yöntemleri. Ankara: Data Yayınları.
• Turner, P.; Durrett, m. (1975). Teacher Level of Questioning and Problem Solving in Young Chıldren. American Educational Research Association, ERIC Education Resources Information Center, Washington, March- April. (ED 105 997).
• Yıldırım, A.; H., Şimşek. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Van Kleeck, A., Vander Woude, J., Hammett, L. (2006). Fostering literal and inferential language skills in Head Start preschoolers with language impairment using scripted book-sharing discussion. American Journal of Speech-Language Pathology, Vol: 15, pp.85–96.
• Walsh, B.; Blewitt, P. (2006). The Effect of Questioning Style During Storybook Reading on Novel Vocabulary Acquisition of Preschoolers. Early Childhood Education Journal, February, Vol. 33, No. 4.
• Warner, L.; Sower, J. (2005). Educating Young Chıldren. America: Pearson Education.
• Wilen, W. (1991). Questioning Skills for Teachers. What Research Says to the Teacher. Third Edition. Washington, DC: National Education Association, ERIC Education Resources Information Center. (ED 332 983).
• Wolf, D.P. (1987). The Art of Questioning. Academic Connections, Winter, pp:1-7.
• Wong, A. (2006). Dialogue Engagements: A Space for Early Chıldhood Educators to Talk, Listen and Study Documentation. The Thesis Submitted to The Faculty of Graduate Studies, Graduate Program in Education York Universty, Toronto.
• Wood, A.; Anderson, C. (2001). The Case Study Method: Crıtıcal Thinking Enhanced by Effective Teacher Questioning Skılls. ERIC Education Resources Information Center. (ED 455 221).
• Wragg, E.C. (1993). Primary Teaching Skills. London and New York: Routledge
• Zucker, T. A.; Justice, L. M.; Piasta, S. B.; Kaderavek, J.N. (2009). Preschool Teachers’ Literal And İnferential Questions And Children’s Responses During Whole-Class Shared Reading. Early Childhood Research Quarterly, Vol:25, pp:65–83.
• http://www.frekans.com.tr/tr_analizler.html (İstatistiki analizler; 12, 02, 2012).
• http://www.forumbso.com/etiket/ki-kare-testi (Ki-Kare testi Analiz Yöntemi; 12,02,2012).
• http://web.sakarya.edu.tr/~adurmus/statistik/acikogretim/unite10.pdf (Ki- Kare Testi. İstatistik. Unite 10; 12,02,2012).
• www.deu.edu.tr/userweb/ali.sen (Şen, A.; Parametrik Olmayan İstatistiksel Teknikler; 12,02,2012).