Üniversite Öğrencilerinin Facebook Bağlanma Stratejilerinin ve Yaşam Doyumlarının İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 13 Sayı: 2, 512 - 530, 07.09.2017

Ahmet Oğuz Aktürk Barış Emlek İsmail Çelik

https://doi.org/10.17860/mersinefd.336739

Cited By: 3

Öz

Bu
çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinin Facebook bağlanma stratejileri ve
yaşam doyumlarını incelemektir. Çalışma 2014-2015 öğretim yılında yürütülmüş
olup, çalışmanın araştırma grubunu 281 üniversite öğrencisi oluşturmuştur.
Mevcut durumun betimlenmesinin amaçlandığı bu çalışmada tarama modellerinden
ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Öğrencilerin Facebook bağlanma
stratejilerini belirlemek için “Facebook Bağlanma Stratejileri Ölçeği”, yaşam
doyumlarını belirlemek için de “Yaşam Doyum Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmadan
elde edilen bulgular, öğrencilerin yaşam doyumları ile Facebook bağlanma
stratejileri (başlatma, sürdürme ve bilgi arama) arasında pozitif yönde anlamlı
bir ilişki olduğunu göstermiştir. Ayrıca araştırma sonuçları, öğrencilerin
Facebook bağlanma stratejileri (başlatma, sürdürme ve bilgi arama) ile yaşam
doyumlarının öğrenim gördükleri okul türü, bilgisayar sahipliği ve Facebook
kullanım süresi değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaştığını
göstermektedir. Bunun yanı sıra, öğrencilerin Facebook bağlanma stratejilerinin
cinsiyet (başlatma, sürdürme ve bilgi arama alt boyutlarında), internet
sahipliği (başlatma, sürdürme ve bilgi arama alt boyutlarında), barınma türü
(başlatma alt boyutunda) ve geldiği şehir (bilgi arama alt boyutunda) değişkenlerine
göre anlamlı düzeyde farklılaştığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Facebook bağlanma stratejileri, üniversite öğrencileri, yaşam doyum

Kaynakça

• Acquisti, A. ve Gross, R. (2006). Imagined communities: Awareness, information sharing, and privacy on the Facebook. P. Golle ve G. Danezis (Yay. haz.). Proceedings of 6th Workshop on Privacy Enhancing Technologies içinde (ss. 36-58), Cambridge, UK: Robinson College.
• Aktürk, A. O., Çelik, İ., Şahin, İ. ve Deniz, M. E. (2014). Facebook bağlanma stratejileri ölçeğinin Türkçe uyarlama çalışması, İlköğretim Online, 13(1), 319-333.
• Aktürk, A. O., Şahin, İ. ve Sünbül, A. M. (2008). Bilgisayar Öğretmen Adaylarının Web Temelli Öğretim Hakkındakı Görüşleri. 8th International Educational Technology Conference. Eskişehir: Anadolu University, May 06-09, 2008, 855-861.
• Boyd, D. M. ve Ellison, N. B. (2007). Social network sites: Definition, history, and scholarship. Journal of Computer-Mediated Communication, 13(1), Erişim adresi: http://jcmc.indiana.edu/ vol13/issue1/boyd.ellison.html.
• Çam, E. (2012). Öğretmen adaylarının eğitsel ve genel amaçlı Facebook kullanımları ve Facebook bağımlılıkları (SAÜ Eğitim Fakültesi Örneği). (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
• Can, F. (2009). Yakın ilişkilerde sosyal ağın ilişki nitelikleri ile bağlantısı. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Çelik, İ. (2012). Öğretmen adaylarının sosyal ağ (Facebook) kullanımlarının incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Chow, H. P. (2005). Life satisfaction among university students in a Canadian prairie city: A multivariate analysis. Social Indicators Research, 70(2), 139-150.
• Clore, G. L., Wyer, R. S., Jr., Dienes, B., Gasper, K. ve Isbell, L. M. (2001). Affective feelings as feedback: Some cognitive consequences. L. L. Martin ve G. L. Clore (Yay. haz.), Theories of mood and cognition: A user’s guidebook içinde (ss. 27-62). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Cochrane, T. D. (2014). Critical success factors for transforming pedagogy with mobile Web 2.0. British Journal of Educational Technology, 45 (1), 65-82.
• Coyle, C. L. ve Vaughn, H. (2008) Social networking: Communication revolution or evolution?. Bell Labs Technical Journal, 13(2), 13-18.
• D’souza, Q. (2006). Web 2.0 Ideas for educators a guide to RSS and more. Erişim adresi: http://www.teachinghacks.com/audio/100ideasWeb2educators.pdf.
• Diener, E., Emmons, R. A., Laresen, R. J. ve Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49(1), 71-75.
• Dietrich, J., Jones, N. ve Wright, J. (2008). Using social networking and semantic web technology in software engineering–Use cases, patterns, and a case study. Journal of Systems and Software, 81(12), 2183-2193.
• Echeng, R. ve Usoro, A. (2017). E-learning implementation issues and strategies to address low participation using an enhanced model of acceptance of web 2.0 technologies: A case study of a scottish university. International Journal on E-Learning, 16(1), 5-22.
• Ellison, N. B., Steinfield, C. ve Lampe, C. (2007). The benefits of Facebook “Friends:” social capital and college students’ use of online social network sites. Journal of Computer-Mediated Communication, 12, 1143-1168.
• Ellison, N. B., Steinfield, C. ve Lampe, C. (2011). Connection strategies: Social capital implications of Facebook-enabled communication practices. New Media & Society, 13(6), 873-892.
• Erkoç, M. F. ve Erkoç, Ç. (2011). Değerler Eğitiminde Etkinlik Ortamı Olarak Sosyal Ağ Sitelerinin Kullanımı: Facebook Grupları. 5th International Computer & Instructional Technologies Symposium. Elazığ: Firat University. 22-24 September 2011, 203-208.
• Facebook (2017). Facebook Türkçe ana sayfa. Erişim adresi: https://tr-tr.facebook.com
• Feng, S., Wang, D., Yu, G., Gao, W. ve Wong, K. F. (2011). Extracting common emotions from blogs based on fine-grained sentiment clustering. Knowledge and information systems, 27(2), 281-302.
• Francis, L. J. (1999). Happiness is a thing called stable extraversion: A further examination of the relationship between the Oxford Happiness Inventory and Eysenck’s dimensional model of personality and gender. Personality and Individual Differences, 26, 5-11.
• Goodwin, R., Cook, O. ve Yung, Y. (2001). Loneliness and life satisfaction among three cultural groups. Personal Relationships, 8(2), 225-230.
• Govani, T. ve Pashley, H. (2005). Student awareness of the privacy implications when using Facebook. Unpublished paper presented at the “Privacy Poster Fair” at the Carnegie Mellon University School of Library and Information Science, 9, 1-17.
• Gündoğar, D., Sallan Gül, S., Uskun, E., Demirci, S. ve Keçeci, D. (2007). Üniversite öğrencilerinde yaşam doyumunu yordayan etkenlerin incelenmesi. Klinik Psikiyatri, 10, 4-27.
• Hargittai, E. ve Hsieh, Y.-L.P. (2010). Predictors and consequences of differentiated practices on Social Network Sites. Information, Communication & Society, 13(4), 515-536.
• Herbig, P. ve Hale, B. (1997). Internet: The marketing challenge of the twentieth century. Internet Research, 7(2), 95-100.
• Huck, S. W. (2012). Reading statistics and research (6th ed.). Boston, MA: Pearson.
• İşman, A. (2011). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı. Ankara: Pegem Akademi.
• Johnson, B. ve Christensen, L. (2000). Educational research quantitative and qualitative approaches. Boston, MA: Allyn and Bacon.
• Johnston, K., Tanner, M., Lalla, N. ve Kawalski, D. (2013). Social capital: the benefit of Facebook ‘friends’. Behaviour & Information Technology, 32(1), 24-36.
• Joy, P. ve Katherine, K. (2008). Social networking profiles: An examination of student attitudes regarding use and appropriateness of content. CyberPsychology & Behavior, 11(1), 95-97.
• Kahneman, D. ve Krueger, A. B. (2006). Developments in the measurement of subjective well-being. Journal of Economic Perspectives, 20(1), 3-24.
• Karahan, E. ve Roehrig, G. (2016). Use of Web 2.0 technologies to enhance learning experiences in alternative school settings. International Journal of Education in Mathematics, Science and Technology, 4(4), 272-283.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kayri, M. ve Çakır, Ö. (2010). An applied study on educational use of Facebook as a Web 2.0 tool: The sample lesson of computer networks and communication. International Journal of Computer Science & Information Technology (IJCSIT), 2(4), 48-58.
• Kobak, K. ve Biçer, S. (2008). Facebook Sosyal Paylaşım Sitesinin Kullanım Nedenleri. 8th International Educational Technology Conference. Eskişehir: Anadolu University, May 06-09, 2008, 567-571.
• Koh-Herlong, L. ve Brown, A. (2017). Consider four types of online identities for teaching and modeling online behavior. Teacher Education for Ethical Professional Practice in the 21st Century içinde (ss. 48-71). IGI Global.
• Köker, S. (1991). Normal ve sorunlu ergenlerin yaşam doyumu düzeyinin karşılaştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Korkmaz, İ. (2012). Facebook ve mahremiyet: Görmek ve gözetle(n)mek. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 5, 107-122.
• Lai, L. S. ve To, W. M. (2015). Content analysis of social media: A grounded theory approach. Journal of Electronic Commerce Research, 16(2), 138-152.
• Lampe, C., Ellison N. B. ve Steinfield, C. (2008). Changes in Use and Perception of Facebook. Proceedings of the 2008 ACM Conference on Computer Supported Cooperative Work (CSCW’08). CA: San Diego, November 8-12, 2008, 721-730.
• Leary, M. R. ve Kowalski, R. M. (1990). Impression management: A literature review and two-component model. Psychological Bulletin, 107, 34-47.
• Leech, N. L., Barrett, K. C. ve Morgan, G. A. (2005). SPSS for intermediate statistics: Use and interpretation. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Lenhart, A. ve Madden, M. (2007). Social networking web sites and teens: An overview. Pew Internet and American Life Project Report.
• Marshall, G. (1999). Sosyoloji sözlüğü. O. Akınhay ve D. Kömürcü (Çev.). İstanbul: Bilim ve Sanat Yayınları. McAndrew, F. T. ve Jeong, H. S. (2012). Who does what on Facebook? Age, sex, and relationship status as predictors of Facebook use. Computers in Human Behavior, 28(6), 2359-2365.
• O’Reilly, T. (2005). What is Web 2.0: Design patterns and business models for the next generation of software. Erişişm adresi: http://oreilly.com/web2/archive/what-is-web-20.html
• Orenga-Roglá, S. ve Chalmeta, R. (2016). Social customer relationship management: Taking advantage of Web 2.0 and Big Data technologies. SpringerPlus, 5(1), 1462-1479.
• Özer, M. ve Karabulut, Ö. Ö. (2003). Yaşlılarda yaşam doyumu. Geriatri, 6(2), 72-74.
• Özgür, G., Babacan Gümüş, A. ve Durdu, B. (2010). Evde ve yurtta kalan üniversite öğrencilerinde yaşam doyumu. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 1(1), 25-26.
• Özmen, F., Aküzüm, C., Sünkür, M. ve Baysal, N. (2012). Sosyal ağ sitelerinin eğitsel ortamlardaki işlevselliği. NWSA: Education Sciences, 7(2), 496-506.
• Öztürk, M. (2011). Üniversite öğrencilerinin sosyal paylaşım sitelerini kullanma amaçları ve eğitimde kullanımıyla ilgili görüşleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
• Pavot, W., Diener, E. D., Colvin, C. R. ve Sandvik, E. (1991). Further validation of the satisfaction with life scale: Evidence for the cross-method convergence of well-being measures. Journal of Personality Assessment, 57(1), 149-161.
• Rheingold, H. (2000). Virtual community: Homesteading on the electronic frontier. Cambridge: MIT Press.
• Scheufele, D. A. ve Shah, D. V. (2000). Personality strength and social capital: The role of dispositional and informational variables in the production of civic participation. Communication Research, 27, 107-131.
• Şener, G. (2009). Türkiye’de Facebook Kullanımı Araştırması. XIV. Türkiye’de İnternet Konferansı. İstanbul: Bilgi Üniversitesi, 12-13 Aralık 2009, 33-41.
• Sheldon, P. (2008). Student favourite: Facebook and motives for its use. Southwestern Mass Communication Journal, 23(2), 39-53.
• Socialbakers (2017a). Facebook statistics directory. Erişim adresi: https://www.socialbakers.com/statistics/facebook/
• Socialbakers (2017b). December 2016 Social Marketing Report Turkey. Erişim adresi: https://www.socialbakers.com/resources/reports/turkey/2016/december/
• Topkaya, N. ve Kavas, A. B. (2015). Algılanan sosyal destek, yaşam doyumu, psikolojik yardım almaya ilişkin tutum ve niyet arasındaki ilişkiler: Bir model çalışması. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish, 10(2), 979-996.
• Tuzgöl Dost, M. (2007). Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumunun bazı değişkenlere göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 132-143.
• Uslu Karahan, Z. (2007). Yeni iletişim araçları ve toplumsal etkileri. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 10(1), 224-234.
• Valenzuela, S., Park, N. ve Kee, K. F. (2009). Is there social capital in a social network site?: Facebook use and college students’ life satisfaction, trust, and participation. Journal of Computer-Mediated Communication, 14, 875-901.
• Valkenburg, P. M., Peter, J. ve Schouten, A. P. (2006). Friend networking sites and their relationship to adolescents’ well-being and social self-esteem. CyberPsychology & Behavior, 9, 584-590.
• Wang, S. S., Moon, S., Kwon, K. H., Evans, C. A. ve Stefanone, M. A. (2010). Face off: Implications of visual cues on initiating friendship on facebook. Computers in Human Behaviour, 26(2), 226-234.
• Warschauer, M. ve Grimes, D. (2007). Audience, authorship, and artifact: The emergent semiotics of Web 2.0. Annual Review of Applied Linguistics, 27, 1-23.
• West, A., Lewis, J. ve Currie, P. (2009). Students’ Facebook ‘friends’: Public and private spheres. Journal of Youth Studies, 12(6), 615-627.
• Yalaz Seçim, Ö., Alpar, Ö. ve Algür, S. (2014). Üniversite öğrencilerinde yalnızlık: Akdeniz Üniversitesi’nde yapılan ampirik bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 13(48), 200-215.
• Yaşar, N. N. (2015). Türkiye’deki bireylerin kişilik özellikleri, Facebook kullanımları ve boş zaman aktiveleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi.
• Yılmaz, E. ve Altınok, V. (2009). Okul yöneticilerinin yalnızlık ve yaşam doyum düzeylerinin incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(59), 451-469.