Romantik İlişki Geliştirme Programı’nın (RİGP) Romantik İlişki Doyumu ve Romantik İnanç Düzeyine Etkisinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 16 Sayı: 1, 145 - 165, 11.04.2020

Hatice Deveci Şirin , Eda Bayrakcı

https://doi.org/10.17860/mersinefd.592785

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmanın amacı sistemik yaklaşıma dayalı olarak geliştirilmiş bir evlilik öncesi ilişki geliştirme programı olan Romantik İlişki Geliştirme Programı-RİGP’in romantik ilişki yaşayan genç yetişkinlik dönemindeki bireylerin ilişki doyumu ve romantik inanç düzeyine etkisini incelemektir. Bu çalışma nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanıldığı karma desende yürütülmüştür. Bağımsız değişkenin bağımlı değişkenleri etkileme düzeyini belirlemek için deneysel desenlerden öntest sontest kontrol gruplu seçkisiz desen, katılımcıların RİGP sürecine ilişkin farkındalıklarıyla ilgili görüşlerini belirlemek için fenomenolojik yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 4 deney, 4 kontrol grubunda olmak üzere 8 çift oluşturmaktadır. Deney grubuna 120 dakikalık 11 oturumdan oluşan RİGP uygulanırken, kontrol grubuna işlem yapılmamıştır. Çalışma grubunun ilişki doyumu düzeyini belirlemek için Romantik İlişkilerde Doyumu Ölçeği, romantik inanç düzeylerini belirlemek için Romantik İnançlar Ölçeği ve RİGP süreciyle ilgili görüşlerini belirlemek için RİGP görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmada nicel bulguların analizinde deney ve kontrol gruplarının ön test, son test ve izleme testi Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi ile analiz edilmiştir. Elde edilen nicel bulgulara göre RİGP, romantik ilişki yaşayan çiftlerin ilişki doyumu düzeylerini arttırmakta (zd.doyum= -2.53, p<.05) ve bu etki iki ay sürmektedir (zd.doyum= -.95, p>.05)..Öte yandan RİGP’in çiftlerin romantik inanç düzeyleri üzerinde etkisi yoktur (zd.inanç= -1.40, zk.inanc=-.70, p>.05). Araştırmada nitel bulgular tematik kodlama yoluyla yapılan içerik analiziyle % ve f hesaplanarak analiz edilmiştir. Nitel bulgulara göre, katılımcıların yarıdan fazlası kök aile ve problem algısıyla ilgili farkındalık kazandıkları, en etkilendikleri uygulamanın genogram çalışmaları olduğu konusunda görüş bildirmiştir. Katılımcıların tamamı RİGP’i faydalı bulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Evlilik öncesi ilişki geliştirme programı, ilişki doyumu, romantik inançlar

Destekleyen Kurum

Selçuk Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü

Proje Numarası

18401012

Kaynakça

• Alkan, C. (1989). Modüler programlama ve Türkiye’de uygulaması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 22(1), 13-22. Erişim adresi: http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/40/511/6269.pdf
• Arastaman, G., Fidan Öztürk, İ. ve Fidan, T. (2018). Nitel araştırmada geçerlik ve güvenirlik: Kuramsal bir inceleme. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 37-75. Erişim adresi: http://efdergi.yyu.edu.tr/makaleler/Cilt15/eyabdyyuefd24102017y.pdf
• Atan, A. ve Buluş, M. (2019). Aile iletişim becerileri psikoeğitim programının eşlerin evlilik doyumuna etkisi. İlköğretim Online, 18(1), 226-240. Erişim adresi: http://ilkogretim-online.org.tr/index.php/io/article/view/2823/2490
• Barnacle, R. E. ve Abbott, D. A. (2009). The development and evaluation of a Gottman-based premarital education program: A pilot study. Journal of Couple & Relationship Therapy, 8(1), 64-82. doi:10.1080/15332690802626734
• Barnes, S., Brown, K. W., Krusemark, E., Campbell, W. K. ve Rogge, R. D. (2007). The role of mindfulness in romantic relationship satisfaction and responses to relationship stress. Journal of Marital and Family Therapy, 33(4), 482-500. doi:10.1111/j.1752-0606.2007.00033.x
• Bateson, G., Jackson, D. D., Haley, J. ve Weakland, J. (1956). Toward a theory of schizophrenia. Behavioral Science, 1(4), 251-264. doi:10.1002/bs.3830010402
• Buluş, M. ve Bağcı, B. (2016). Evlilik doyumu: Aile yılmazlığı ve etkili iletişim becerilerinin rolü. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(40), 136-152. Erişim adresi: http://dergipark.gov.tr/maeuefd/issue/26849/282356
• Canel, A. N. (2007). Ailede problem çözme, evlilik doyumu ve örnek bir grup çalışmasının sınanması. (Doktora tezi), Eğitim Bilimleri Enstitüsü Marmara Üniversitesi, İstanbul. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp (210292)
• Carlson, R. G., Daire, A. P., Munyon, M. D. ve Young, M. E. (2012). A comparison of cohabiting and noncohabiting couples who participated in premarital counseling using the PREPARE model. The Family Journal, 20(2), 123-130. doi:10.1177/1066480712441588
• Carroll, J. S. ve Doherty, W. J. (2003). Evaluating the effectiveness of premarital prevention programs: A meta‐analytic review of outcome research. Family Relations, 52(2), 105-118. doi:10.1111/j.1741-3729.2003.00105.x
• Carson, J. W., Carson, K. M., Gil, K. M. ve Baucom, D. H. (2004). Mindfulness-based relationship enhancement. Behavior Therapy, 35(3), 471-494. doi:10.1016/S0005-7894(04)80028-5
• Carter, B. ve McGoldrick, M. (2010). The expanded family life cycle (4 ed.). Boston: Allyn & Bacon.
• Collins, W. A. (2003). More than myth: The developmental significance of romantic relationships during adolescence. Journal of research on adolescence, 13(1), 1-24. doi:10.1111/1532-7795.1301001
• Connolly, J. ve McIsaac, C. (2011). Romantic relationships in adolescence. M. K. Underwood ve L. H. Rosen (Ed.), Social development: Relationships in infancy, childhood, and adolescence (Vol. 8, pp. 180-199) içinde. New York: Guilford.
• Cramer, D. (2004). Satisfaction with a romantic relationship, depression, support and conflict. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 77(4), 449-461. doi:10.1348/1476083042555389
• Crapo, J. S., Bradford, K. ve Higginbotham, B. J. (2019). Preliminary Evaluation of the Couple LINKS Program. Journal of Couple & Relationship Therapy, 1-16. doi:10.1080/15332691.2019.1567175
• Creswell, J. W. (2013). Araştırma deseni, nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları (S. B. Demir, Trans.). Ankara: Eğiten yayınevi.
• Curun, F. ve Çapkın, M. (2014). Romantik kıskançlığın bağlanma stilleri, benlik saygısı, kişilik Özellikleri ve evlilik doyumu açısından yordanması. Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 34(1), 1-22. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/download/article-file/404925
• Dallos, R. ve Draper, R. (2012). Aile terapisine giriş : Sistemik teori ve uygulama (S. Kesici ve C. Kiper, Trans.). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• De Roda, A. B. L., Martínez-Iñigo, D., De Paul, P. ve Yela, C. (1999). Romantic beliefs and myths in Spain. The Spanish journal of psychology, 2(1), 64-73. doi:10.1017/S1138741600005461
• De Shazer, S., Dolan, Y., Korman, H., Trepper, T., Mccollum, E. ve Berg, I. K. (2007). More than miracles: The state of the art of solution-focused brief therapy. New York: Routledge.
• Deveci Sirin, H. ve Deniz, M. E. (2016). The effect of the family training program on married women's couple burnout levels. Educational Sciences: Theory and Practice, 16(5), 1563-1585. Erişim adresi: http://www.estp.com.tr/tr/makale/the-effect-of-the-family-training-program-on-married-womens-couple-burnout-levels/
• Duncan, S. F., Holman, T. B. ve Yang, C. (2007). Factors associated with involvement in marriage preparation programs. Family Relations, 56(3), 270-278. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/4541668
• Duran, Ş. ve Hamamcı, Z. (2010). Evlilik öncesi ilişki geliştirme programının romantik ilişkiler yaşayan üniversite öğrencilerinin iletişim becerileri ve çatışma iletişim tarzları üzerine etkisinin incelenmesi. Aile ve Toplum, 6(23), 87-99. Erişim adresi: http://ailetoplum.aile.gov.tr/data/54293f63369dc32358ee2b2e/aile_dergi_23_sayi.pdf
• Ekiz, D. (2003). Eğitimde araştırma yöntem ve metotlarına giriş. Ankara: Anı.
• Erikson, E. H. (1984). İnsanın sekiz çağı. Ankara: Birey ve Toplum Yayıncılık.
• Erikson, E. H. ve Erikson, J. M. (1998). The life cycle completed (Extended version). New York: WW Norton & Company.
• Eskin, M. (2012). Evlilik terapisi için başvuran çiftlerin evlilik doyumu ve evlilik terapisiyle hakkındaki görüşleriyle ilişkili etmenler. Klinik Psikiyatri, 15(1), 226-237. Erişim adresi: https://www.journalagent.com/kpd/pdfs/KPD_15_4_226_237.pdf
• Fletcher, G. J. O. ve Fincham, F. D. (1991). Attribution processes in close relationships. G. J. O. Fletcher ve F. D. Fincham (Ed.), Cognition in close relationships içinde.: Psychology Press.
• Fletcher, G. J. O. ve Kininmonth, L. A. (1992). Measuring relationship beliefs: An individual differences scale. Journal of Research in Personality, 26(4), 371-397. doi:10.1016/0092-6566(92)90066-D
• Fowers, B. J., Montel, K. H. ve Olson, D. H. (1996). Predicting marital success for premarital couple types based on PREPARE. Journal of Marital and Family Therapy, 22(1), 103-119. doi:10.1111/j.1752-0606.1996.tb00190.x
• Furman, W. ve Collins, W. A. (2009). Adolescent romantic relationships and experiences. K. H. Rubin, W. M. Bukowski ve B. Laursen (Ed.), Handbook of peer interactions, relationships, and groups (pp. 341-360) içinde. New York: Guilfor.
• Green, A. R. ve Miller, L. D. (2013). A literature review of the strengths and limitations of premarital preparation: Implications for a Canadian context. Canadian Journal of Counselling and Psychotherapy, 47(2). Erişim adresi: https://cjc-rcc.ucalgary.ca/article/view/59863
• Guerney, B. G. (1977). Relationship enhancement: Skill-training program for therapy, problem prevention, and enrichment. San Francisco: Jossey-Bass.
• Güven, N. (2005). İlişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmalar ve evlilikte problem çözme becerilerinin evlilik doyumu ile ilişkisi. (Yüksek lisans tezi), Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara Üniversitesi, Ankara. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Hahlweg, K. ve Richter, D. (2010). Prevention of marital instability and distress. Results of an 11-year longitudinal follow-up study. Behaviour Research and Therapy, 48(5), 377-383. doi:10.1016/j.brat.2009.12.010
• Harway, M. (2005). Handbook of couples therapy. New Jersey: John Wiley & Sons.
• Hendrick, C. ve Hendrick, S. S. (1989). Research on love: Does it measure up? Journal of Personality and Social Psychology, 56(5), 784. doi:10.1037/0022-3514.56.5.784
• Hendrick, S. S. (1988). A generic measure of relationship satisfaction. Journal of Marriage and the Family, 50(1), 93-98. doi:10.2307/352430
• Hendrick, S. S., Hendrick, C. ve Adler, N. L. (1988). Romantic relationships: Love, satisfaction, and staying together. Journal of Personality and Social Psychology, 54(6), 980. doi:10.1037/0022-3514.54.6.980
• Hendrix, H. (2014). Hakettiğiniz aşkı yaşayın. İstanbul: Sistem yayıncılık.
• Hovardaoğlu, S. (2000). Davranış bilimleri için araştırma teknikleri. Ankara: VE-GA Yayınları.
• Huang, W. J. (2005). An Asian perspective on relationship and marriage education. Family Process, 44(2), 161-173. doi:10.1111/j.1545-5300.2005.00051.x
• Kalkan, M. ve Ersanlı, E. (2008). The effects of the marriage enrichment program based on the cognitive-behavioral approach on the marital adjustment of couples. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri / Educational Sciences: T eory & Practice, 8(3), 977-986. Erişim adresi: https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ837773.pdf
• Kalkan, M. ve Ersanlı, E. (2009). The effects of the cognitive-behavioral marriage enrichment program on the dysfunctional attitudes of couples. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(36), 129-135. Erişim adresi: http://efdergi.hacettepe.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/1590-published.pdf
• Karahan, F. T. (2007). The effects of a couple communication program on passive conflict tendency among married couples. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7(2), 845-858. Erişim adresi: https://eric.ed.gov/?id=EJ796226
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler (23 ed.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kesici, Ş., Bayrakcı, E., Mert, A. ve Kiper, C. (2015). Vaka Örnekleriyle Birlikte Aile Danışma Kuramları ve Teknikler (3 ed.): Nobel Akademi.
• Knee, C. R. (1998). Implicit theories of relationships: Assessment and prediction of romantic relationship initiation, coping, and longevity. Journal of Personality and Social Psychology, 74(2), 360-370. doi:10.1037/0022-3514.74.2.360
• Knee, C. R. ve Bush, A. (2008). Relationship beliefs and their role in romantic relationship initiation. S. Sprecher, J. Harvey ve A. Wenzel (Ed.), Handbook of Relationship Initiation (pp. 471-486) içinde. New York: Taylor & Francis.
• Knutson, L. ve Olson, D. H. (2003). Effectiveness of PREPARE program with premarital couples in community settings. Marriage & Family: A Christian Journal, 6(4), 529-546. Erişim adresi: https://www.prepare-enrich.com/pe/pdf/research/aacc_study_2003.pdf
• Küçükarslan, M. ve Gizir, C. A. (2013). Romantik İnançlar Ölçeği’nin uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 461-469. Erişim adresi: http://dergipark.ulakbim.gov.tr/mersinefd/article/view/1002000312/1002000331
• Litzinger, S. ve Gordon, K. C. (2005). Exploring relationships among communication, sexual satisfaction, and marital satisfaction. J Sex Marital Ther, 31(5), 409-424. doi:10.1080/00926230591006719
• Mahin, A., Noah, S. B. M., Hassan, S. A. B. ve Baba, M. B. (2012). Comparison the effects of communication and conflict resolution skills training on marital satisfaction. International Journal of Psychological Studies, 4(1), 182. doi:10.5539/ijps.v4nlpl82
• Markman, H. J., Floyd, F. J., Stanley, S. M. ve Storaasli, R. D. (1988). Prevention of marital distress: A longitudinal investigation. Journal of Consulting and Clinical <psychology, 56(2), 210-217. doi:10.1037/0022-006X.56.2.210
• Markman, H. J., Renick, M. J., Floyd, F. J., Stanley, S. M. ve Clements, M. (1993). Preventing marital distress through communication and conflict management training: a 4-and 5-year follow-up. Journal of consulting and clinical psychology, 61(1), 70. doi:10.1037/0022-006X.61.1.70
• Markman, H. J., Stanley, S. ve Blumberg, S. L. (1994). Fighting for your marriage: positive steps for preventing divorce and preserving a lasting love (Vol. 36). San Francisco: John Wiley & Sons by Jossey-Bass.
• McGoldrick, M., Carter, B. A. ve Preto, N. A. G. (2015). The expanding family life cycle: ındividual, family, and social perspectives (M. McGoldrick, B. A. Carter ve N. A. G. Preto Ed. 5 ed.): Pearson.
• McGoldrick, M., Gerson, R. ve Shellenberger, S. (1999). Genograms: Assessment and intervention. New York: WW Norton & Company.
• Metis, S. ve Cupach, W. R. (1990). The influence of relationship beliefs and problem‐solving responses on satisfaction in romantic relationships. Human Communication Research, 17(1), 170-185. doi:10.1111/j.1468-2958.1990.tb00230.x
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Kaliforniya: Sage.
• Olson, D. H. ve Olson, A. K. (1999). PREPARE/ENRICH program: version 2000. R. Berger ve M. T. Hannah (Ed.), Preventive approaches in couples therapy (pp. 196-216) içinde. Philadelphia: Brunner/Mazel.
• Olson, D. H., Olson, A. K. ve Larson, P. J. (2012). Prepare-Enrich program: Overview and new discoveries about couples. Journal of Family & Community Ministries, 25, 30-44. Erişim adresi: https://www.prepare-enrich.com/pe/pdf/research/newdiscoveries.pdf
• Parrott, L. (2006). Saving your marriage before it starts: seven questions to ask before and after you marry: Zondervan.
• Parrott, L. ve Parrott, L. (2006). Saving your marriage before it starts. Michigan: Zondervan.
• Pines, A. M. (1996). Couple burnout: Causes and cures (2 ed.). New York: Routledge.
• Rasheed, J. M., Rasheed, M. N. ve Marley, J. A. (2010). Family therapy: Models and techniques. Kaliforniya: Sage.
• Regan, P. C. (1998). Of lust and love: Beliefs about the role of sexual desire in romantic relationships. Personal Relationships, 5(2), 139-157. doi:10.1111/j.1475-6811.1998.tb00164.x
• Sakalli-Ugurlu, N. (2003). How do romantic relationship satisfaction, gender stereotypes, and gender relate to future time orientation in romantic relationships? The Journal of psychology, 137(3), 294-303. doi:10.1080/00223980309600615
• Saraç, A., Hamamcı, Z. ve Güçray, S. (2015). Üniversite öğrencilerinin romantik ilişki doyumunu yordaması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(43), 69-81. doi:10.17066/pdrd.96513
• Sardoğan, M. E. ve Karahan, T. F. (2005). The effect of human relation skill training program for married couples on the level of marital adjustment of married couples. Ankara University, Journal of Faculty of Educational Sciences, 38(2), 89-102. Erişim adresi: http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/40/146/1051.pdf
• Sarı, T. (2008). Üniversite öğrencilerinde romantik ilişkilerle ilgili akılcı olmayan inançlar, bağlanma boyutları ve ilişki doyumu arasındaki ilişkiler. (Doktora tezi), Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp
• Schlippe, A. V. ve Schweitzer, J. (2016). Sistemik müdahaleler (T. Akbaş, E. Yıldızeli ve B. Bozoğlan, Trans.). Ankara: Pegem Akademi.
• Schmidt, C. D., Luquet, W. ve Gehlert, N. C. (2016). Evaluating the Impact of the “Getting The Love You Want” Couples Workshop on Relational Satisfaction and Communication Patterns. Journal of Couple & Relationship Therapy, 15(1), 1-18. doi:10.1080/15332691.2014.978061
• Silliman, B. ve Schumm, W. R. (2000). Marriage preparation programs: A literature review. The Family Journal, 8(2), 133-142. doi:10.1177/1066480700082004
• Silliman, B. ve Schumm, W. R. (2004). Adolescents' perceptions of marriage and premarital couples education. Family Relations, 53(5), 513-520. doi:10.1111/j.0197-6664.2004.00060.x
• Soylu, Y. ve Kağnıcı, D. Y. (2015). Evlilik uyumunun empatik eğilim, iletişim ve çatışma çözme stillerine göre yordanması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(43), 44-54. Erişim adresi: http://pdrdergisi.org/index.php/pdr/article/view/5/6
• Sprecher, S. ve Metts, S. (1989). Development of theRomantic Beliefs Scale'and examination of the effects of gender and gender-role orientation. Journal of Social and Personal relationships, 6(4), 387-411. doi:10.1177/0265407589064001
• Sprecher, S. ve Metts, S. (1999). Romantic beliefs: Their influence on relationships and patterns of change over time. Journal of Social and Personal relationships, 16(6), 834-851. doi:10.1177/0265407599166009
• Stanley, S. M. (2001). Making a case for premarital education. Family Relations, 50(3), 272-280. doi:10.1111/j.1741-3729.2001.00272.x
• Türnüklü, A. (2001). Eğitim bilim alanında aynı araştırma sorusunu yanıtlamak için farklı araştırma tekniklerinin birlikte kullanılması. Eğitim ve Bilim, 26(120). Erişim adresi: http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/5242/1404
• Williams, L. M., Riley, L. A. ve Van Dyke, D. T. (1999). An empirical approach to designing marriage preparation programs. American Journal of Family Therapy, 27(3), 271-283. doi:10.1080/019261899261970
• Worden, M. (2013). Aile terapisinin temelleri. Adana: Nobel.
• Yalçın, İ. ve Ersever, O. G. (2010). İlişki geliştirme programının üniversite öğrencilerinin ilişki doyum düzeylerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(2), 185-201. Erişim adresi: http://www.efdergi.hacettepe.edu.tr/yonetim/icerik/makaleler/16-published.pdf
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal bilimlerde nitel arastirma yöntemleri: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, T. ve Kalkan, M. (2010). Evlilik öncesi ilişki geliştirme programının çiftlerin ilişki doyumuna etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(3), 1893-1920. Erişim adresi: http://eds.b.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=bc574035-d8ec-4550-b184-2a0f5b97f86f%40pdc-v-sessmgr05