Endüstriyel Bir Anlatı Yapısı: “Ters Piramit" Haber Metinleri

Yıl 2010, Cilt: 7 Sayı: 2, 69 - 90, 01.12.2011

Ünsal Çığ

Öz

Günümüzde gazetecilik mesleği çeşitli etik ve teknik kodlar ile kendini meşrulaştırmaktadır. Bu etik kodlar en genel başlığı ile nesnellik ve tarafsızlık, teknik kodlar ise kısalık ve yalınlık başlıkları altında toplanmaktadır. Bu kodlar, “haber metninin” değişmez kuralları olarak öğretilmekte ve pratikte uygulanmaya çalışılmaktadır. Bu kuralların tamamı “ters piramit” haber yazım tekniğinde kendini göstermektedir. Ancak bu metin yazma tekniği ve anlatı yapısı, görünürdeki ideal kodların yanında çok önemli bir işleve daha sahiptir. Her gün büyük bir hızla ve haberler eskimeden yayın yapmak zorunda olan gazetecilik endüstrisi için bir üretim kalıbı da oluşturmaktadır. Çalışmada, söz konusu haber yazım tekniğinin ve sonunda ortaya çıkan metin tipinin, endüstriyel üretim süreçlerindeki işlevselliği ortaya konmaya çalışılacaktır.

Anahtar Sözcükler: ters piramit, metin, anlatı yapısı, kronolojik anlatı, endüstriyel gazetecilik, işlevsellik

Anahtar Kelimeler

ters piramit, metin, anlatı yapısı, kronolojik anlatı, endüstriyel gazetecilik, işlevsellik

Kaynakça

• Anadolu Ajansı Genel Müdürlüğü Muhabirin El Kitabı (2008). Editör Dr. Muzaffer Şahin, Anadolu Ajansı Yayını
• Allan, S. 2004. News Culture. McGraw-Hill International
• Bell, A. 1991. The Language of News Media. Blackwell
• Bell, A. 1995. News Time, Time & Society, VOL. 4(3), 305-328, Sage
• Carey, J. W. 2007. A Short History of Journalism for Journalists: A Proposal and Essay, The Harvard International Journal of Press/Politics, No:12, 3-16
• Caple, H. 2007. Multimodal communication in an Australian broadsheet: A new news story genre, 4th International Symposium on Genre Studies, Taburao, Brazil, August 15-18 s.120-128. Erişim tarihi: 2 Ocak 2008, http://www3.unisul.br/paginas/ensino/pos/ linguagem/cd/English/12i.pdf
• Chen, L. 2004. Evaluation in media texts: A cross-cultural linguistic investigation, Language in Society, 33, 673–702, Cambridge: Cambridge University Press
• Çinli İşçiler Osmaniye’de Kaza Geçirdi (22 Kasım 2009). Anadolu Ajansı. Erişim tarihi: 10 Aralık 2009, http://www.aa.com.tr
• Eryılmaz, Tuğrul 2005. Temel Gazetecilik Eğitimi, Çağdaş Gazeteciler Cemiyeti Bursa, Erişim tarihi: 12 Şubat 2008, http://www. cgdbursa.org/
• Curran, J. ve Seaton, J. 1991. Power Without Responsibility, The Press and Broadcasting in Britain, 4. Baskı., London: Routledge
• Girgin, A. 2002, Haber Yazmak, İstanbul: Der Yayınları
• Hasty, J. 2006. Performing power, composing culture: The state press in Ghana, Ethnography, Sayı 7, 69-98, Sage
• Kunelius, R. 1994. Order and Interpretation: A Narrative Perspective on Journalistic Discourse, European Journal of Communication, Vol. 9, 249-270, London: Sage
• Kunelius, R. ve Pekka K. 2001. Looking for a Dominant Metaphor: How to make old journalism make sense, Nordic Conference for Media and Communication Research in Reykjavik, August, Iceland
• Labov, W. 1972. Language in the Inner City: Studies in the Black English Vernacular Philadelphia, Pennsylvania: University of Pennsylvania Press
• Lule, J. 1989. News as Drama: The Study of News Language, 72nd Annual Meeting of the Association for Education in Journalism and MassCommunication, August 10-13, Washington DC
• Macdougall, Curtis D. 1987. Interpretive Reporting, Basingstoke: Macmillan Publishing Company
• Malnic, E. 2006. Journalism 202: Newswriting-Print, Annenberg School of Journalism Fall
• Ohtsuka, K. ve Brewer, W. F. (1992). Discourse Organisation in the Comprehension of Temporal Order in Narrative Texts, Discourse Processes, 15(3), 317-36.
• Pietila, V. 1992. Beyond the News Story: News as Discursive Composition, European Journal of Communication, Vol. 7, 3767, London.
• Reuters 2008. Reuters Handbook of Journalism, Online Edition. Erişim tarihi: 30 Nisan 2009, http://handbook.reuters.com/index.php/ Main_Page
• Rich, C. 2000. Writing and Reporting News, Belmont: Wadsworth Publishing Company
• Scanlan, C. 2003. Writing from the Top Down: Pros and Cons of the Inverted Pyramid, Poynter Online., Erişim tarihi: 14 Kasım 2008 http://www.poynter.org/column.asp?id=52&aid=38693
• Schlesinger, P. 1987. Putting ‘Reality’ Together, London and New York: Methuen
• Schudson, M. 1989. The Sociology of News Production, Media, Culture & Society, 11(3), 263-282.
• Simons, M. 2008. What the internet means for the way journalists write, Australian Policy Online. Erişim tarihi: 23 Haziran 2008, http://www.creative.org.au/webboard/results.chtml?filename_ num=205394
• Smith, V. 2005. News Structure in the Pres: A study of the Applicab of the van Dijk’s Analysis, International Cyberspace Conference on Ergonomics Ergonomics Association Press, Johannesburg: International
• Tokgöz, O. 2006. Temel Gazetecilik, 6. Baskı, İstanbul: İmge
• White, P. R. 1998. Telling Media Tales: The News Story as Rhetoric. Sydney: Department of Linguistics, University of Sydney.