Öz
The main aim of this study is to identify the collocational aspects of dimension adjectives which are represented by short stories and to show the distrubitional properties of these aspects within the scope of adjective semantics. To reach this aim the main theoretical framework of the study has been formed by the views of Givon (2001), who presents the semantic prototypes of adjectives, and Bierwisch and Lang (1987), who discusses adjectives according to their semantic combination properties. Within this scope, the following questions are answered by taking the prominent combination properties of dimension adjectives (for example, long way/space, long table/thing) into consideration: 1. What kind of semantic properties do the dimension adjectives in Turkish short stories show when the collocational combinations are regarded? 2. What kinds of properties do the collocational combinations show when types of meanings are regarded? In the study, collocational patterns of dimension adjectives are classified and a database is created according to the semantic properties of dimension adjectives. The findings of the study show that in the database most of the modifications are used with the adjectives small (339) and big (352) and different dimension adjectives show different distributions and different properties
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aksan, D. (1999). Anlambilim: Anlambilim konuları ve Türkçenin anlambilimi. Ankara: Engin Yayınevi.
- Bierwisch, M. ve Lang. E. (1987). Grammatische und konzeptuelle Aspekte von Dimensionsadjektiven. Berlin: Akademie-Verlag.
- Burger, H. (2010). Phraseologie: Eine Einführung am Beispiel des Deutschen. Berlin: Erich Schmidt Verlag.
- Çıkrıkçı, S. (2009). Türkçede boyut sıfatlarının sözlükte temsil edilen görünümleri. S. Ay, Ö. Aydın, İ. Ergenç, S. Gökmen, S. İşsever ve D. Peçenek (Haz.) içinde, Essays on Turkish Linguistics: Proceedings of the 14th International Conference on Turkish Linguistics, August 6-8, 2008. (s. 167-175). Wiesbaden: Harrossowitz Verlag.
- Frawley, W. (1992). Linguistic semantics. New Jersey: Lawrence Erlbaum.
- Givon, T. (2001). Syntax Volume I. Amsterdam: John Benjamins Publishing Company.
- Hausmann, F. J. (1991). Collocations in monolingual and bilingual English dictionaries. V. Ivir ve D. Kalogjera (Haz.) içinde, Languages in contact and contrast: Essays in contact linguistics. (s. 225-236). Berlin: Mouton de Gruyter.
- Kennedy, C. (1999). Projecting the adjective: The syntax and semantics of gradability and comparison. New York: Garland.
- Lafrenz, P. G. (1983). Zu den Semantischen Strukturen der Dimensionsadjektiven in der Deutschen Gegenwartssprache, Göteborger Germanistische Forschungen.
- Leech, G. (1981). Semantics: The study of meaning. Middlessex: Penguin.
- Reder, A. (2006). Kollokationen in der Wortschatzarbeit. Wien: Praesens-Verlag.
- Staab, S. (1999). Grading knowledge. Extracting degree information from texts. Berlin: Springer.
- Türkçe Sözlük. (1998) Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Todorov, T. (1975). The Fantastic: A structural approach to a literary genre. New York: Cornell Paperbacks.
Öz
Bu çalışmanın temel amacı, öykülerle temsil edilecek olan Türkçe yazınsal metinlerde boyut sıfatlarının eşdizimsel görünümlerini belirlemek ve söz konusu görünümlerin sıfat anlambilimi açısından nasıl bir ulamsal dağılım sergilediğinin bir dökümünü yapmaktır. Bu amaç doğrultusunda çalışmanın kuramsal çerçevesi, sıfatların anlambilimsel prototiplerini ortaya koyan Givon (2001) ile sıfatları anlambilimsel birleşim özelliklerine göre ayrıntılı biçimde ele alan Bierwisch ve Lang (1987)`nin görüşlerine dayanılarak oluşturulmuştur. Söz konusu kapsamda, boyut sıfatlarının belirgin eşdizimsel birleşim özellikleri (örneğin, uzun insan/insan; uzun yol/uzam, uzun masa/nesne) göz önünde bulundurularak aşağıdaki iki soruya yanıt aranmıştır:
1. Türkçe yazınsal metinlerde yer alan boyut sıfatları eşdizimsel görünüm açısından hangi belirgin birleşim özelliklerini öne çıkarmaktadır?
2. Söz konusu birleşimler anlam özellikleri açısından nasıl bir görünüm ortaya koymaktadır?
Bu sorular doğrultusunda, çalışmada öncelikle boyut sıfatlarının eşdizimsel görünümleri anlambilimsel özelliklerine dayalı olarak ulamlandırılmış ve bir veri tabanı oluşturulmuştur. Çalışmanın bulguları, en fazla küçük (339) ve büyük (352) sıfatlarına yönelik nitelemeler olduğunu, farklı boyut sıfatlarının ulamlara göre değişik dağılımlar ve özellikler sergilediğini göstermiştir.
Anahtar sözcükler: Boyut sıfatı, sıfat anlambilimi, anlam türleri
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aksan, D. (1999). Anlambilim: Anlambilim konuları ve Türkçenin anlambilimi. Ankara: Engin Yayınevi.
- Bierwisch, M. ve Lang. E. (1987). Grammatische und konzeptuelle Aspekte von Dimensionsadjektiven. Berlin: Akademie-Verlag.
- Burger, H. (2010). Phraseologie: Eine Einführung am Beispiel des Deutschen. Berlin: Erich Schmidt Verlag.
- Çıkrıkçı, S. (2009). Türkçede boyut sıfatlarının sözlükte temsil edilen görünümleri. S. Ay, Ö. Aydın, İ. Ergenç, S. Gökmen, S. İşsever ve D. Peçenek (Haz.) içinde, Essays on Turkish Linguistics: Proceedings of the 14th International Conference on Turkish Linguistics, August 6-8, 2008. (s. 167-175). Wiesbaden: Harrossowitz Verlag.
- Frawley, W. (1992). Linguistic semantics. New Jersey: Lawrence Erlbaum.
- Givon, T. (2001). Syntax Volume I. Amsterdam: John Benjamins Publishing Company.
- Hausmann, F. J. (1991). Collocations in monolingual and bilingual English dictionaries. V. Ivir ve D. Kalogjera (Haz.) içinde, Languages in contact and contrast: Essays in contact linguistics. (s. 225-236). Berlin: Mouton de Gruyter.
- Kennedy, C. (1999). Projecting the adjective: The syntax and semantics of gradability and comparison. New York: Garland.
- Lafrenz, P. G. (1983). Zu den Semantischen Strukturen der Dimensionsadjektiven in der Deutschen Gegenwartssprache, Göteborger Germanistische Forschungen.
- Leech, G. (1981). Semantics: The study of meaning. Middlessex: Penguin.
- Reder, A. (2006). Kollokationen in der Wortschatzarbeit. Wien: Praesens-Verlag.
- Staab, S. (1999). Grading knowledge. Extracting degree information from texts. Berlin: Springer.
- Türkçe Sözlük. (1998) Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- Todorov, T. (1975). The Fantastic: A structural approach to a literary genre. New York: Cornell Paperbacks.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 12 Aralık 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 Cilt: 11 Sayı: 2 |
