Derlem Dilbilimi Uygulamaları: Kuşaklararası Dayanışma Ölçeği Hazırlama

Yıl 2017, Cilt: 14 Sayı: 2, 61 - 83, 15.07.2017

Hatice Çelebi

Öz

İnsan etkileşimi dil ve ya toplumbiliminin
odak noktalarından biri olabilmektedir. İnsan etkileşiminin toplumsal çerçevede
çalışıldığı ve verinin dilden toplanıldığı durumda, dile yansımış kavramlar
incelenir. Bu tür araştırmalarda kavram haritası belirleme büyük önem taşır. Bu çalışma
derlem dilbilimi tekniklerinin kullanılarak, bir araştırmanın konusu olarak ele
alınan bir kavram öbeğinin haritasının nasıl oluşturulabileceğini
örneklendirir. Bu kavram öbeğinin dil verisi aracılığıyla, önerme
çerçevelerinin belirlenmesi ile nasıl incelenebileceğini ve inceleme sonucu
elde edilen bulguların kavram öbeği ile ilgili bir kurguyu ölçmek için; örneğin
ölçek maddelerinin hazırlanmasında nasıl kullanılabilineceğini gösterir.
Çalışmada örneklendirilen kavram öbeği “kuşaklararası
dayanışma”dır ve dil verisi Türkçe Ulusal Derlemi (TUD)-Tanıtım Sürümü
üzerinden toplanmıştır. Kavram öbeğinin Türkçe de anlam bilimsel
incelenmesi ve bulguların uluslararası alan yazın bulgularıyla
karşılaştırılarak değerlendirilmesi öbeğin konu olduğu araştırmalar için
gereklidir. Kavramların ele alındığı benzer çalışmalar için böyle bir yaklaşım
önemlidir. 

Anahtar Kelimeler

Derlem Dilbilimi, Önerme Çerçeveleri, Kuşaklararası Dayanışma

Kaynakça

• 1. Aarts, B. (2001).Corpus Linguistics, Chomsky and Fuzzy Tree Fragments. Mair, C., ve Hundt, M, (editörler.) Corpus Linguistics and Linguistic Theory. (ss. 5-13). Rodopi: Amsterdam.
• 2. Aksan, Y. et al. (2012). Construction of the Turkish National Corpus (TNC). In Proceedings of the Eight International Conference on Language Resources and Evaluation (LREC 2012). İstanbul. Turkiye. http://www.lrec-conf.org/proceedings/lrec2012/papers.html
• 3. Augoustinos, M., & Walker, I. (1995). Social Cognition: an integrated introduction. London: Sage.
• 4.Bengtson, V. L. (2001). Beyond the Nuclear Family: The Increasing Importance of Multigenerational Bonds. Journal of Marriage and Family, 63(1), 1-16.
• 5. Bengtson, Vern L., and Roberts, Robert, E. (1991). Intergenerational solidarity in aging families: An example of formal theory construction. Journal of Marriage and the Family, 53, 856-870.
• 6. Bennett, G. R. (2010). Using corpora in the language learning classroom: Corpus linguistics for teachers. Ann Arbor: University of Michigan Press.
• 7. Benson, J. & Brown, M. (2011). Generations at work: Are there differences and do they matter?. The International Journal of Human Resource Management, 22 (9), 1843-1865.
• 8. Brubaker, T. H. (1990). Families in later life: A burgeoning research area. Journal of Marriage and the Family, 52, 959-981. Çelebi, H. (2017) Kuşaklararası Dayanışmanın Aile ve Okul Bileşenleri ile İlişkisi. TUBİTAK-COST-116K245 numaralı araştırma projesi. İstanbul: Acıbadem Üniversitesi.
• 9. Coulthard, M. (2010). Forensic Linguistics: the application of language description in legal contexts. Langage et société, (2), 15-33.
• 10. D'Andrade, R. G. (1995). The development of cognitive anthropology. Cambridge: Cambridge University Press.
• 11. Dülger, İ. (2012). Dünyada ve Türkiye’de yaşlılığın değişen görünümü, değişen politikaları ve gelişen aktif yaşlanma kavramı. Kuşaklararası Dayanışma ve Aktif Yaşlanma Sempozyumu Bildirileri (18–24 Mart Yaşlılara Saygı Haftası) (ss. 31–49). Ankara: T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü ve Ankara Üniversitesi Yaşlılık Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi.
• 12. European Comission. Eurostat: Key Data on Education in Europe. http://eacea.ec.europa.eu/education/eurydice/documents/key_data_series/134en.pdf
• 13. Holland, D., & Quinn, N. (1987). Cultural models in language and thought. Cambridge: Cambridge University Press.
• 14. Johnson, M. (2005). The philosophical significance of image schemas. From perception to meaning: Image schemas in cognitive linguistics, 15-33.
• 15. Kalayıcıoğlu, S. 2012. Kuşaklararası Dayanışma ve Aktif Yaslanma. Kuşaklararası Dayanışma ve Aktif Yaşlanma Sempozyumu Bildirileri. (18–24 Mart Yaşlılara Saygı Haftası) (ss. 51–58). Ankara: T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü ve Ankara Üniversitesi Yaşlılık Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi.
• 16.Keleş, H. N. (2011). Y kuşağı çalışanlarının motivasyon profillerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 129-139.
• 17.Kovecses, Z. (2006). Language, mind, and culture: A practical introduction. Oxford University Press.
• 18. Kredens, K. (2002). Towards a corpus-based methodology of forensic authorship attribution: a comparative study of two idiolects. In PALC (1) , 405-437.
• 19. Lakoff, G. (1987). Image metaphors. Metaphor and Symbol, 2(3), 219-222. Lower, J. (2008).Brace Yourself Here Comes Generation Y. Critical Care Nurse, 28 (5), 80-84.
• 20. Lutz, C. (1987). Goals, events, and understanding in Ifaluk emotion theory. Cultural models in language and thought, 290-312.
• 21. Malcolm, I. G., & Sharifian, F. (2002). Aspects of Aboriginal English oral discourse: An application of cultural schema theory. Discourse Studies, 4(2), 169-181.
• 22. Mandler, J. M. (1984). Scripts, stories and scenes: Aspects of schema theory. Hlllsdale, NJ.
• 23. Mandler, J. M. (2014). Stories, scripts, and scenes: Aspects of schema theory. NY: Psychology Press.
• 24. Mollin, S. (2009). Combining corpus linguistic and psychological data on word co-occurrences: Corpus collocates versus word associations. Corpus Linguistics and Linguistic Theory, 5(2), 175-200.
• 25. Musolff, A. (2017). Metaphor and cultural cognition. In Advances in Cultural Linguistics (ss. 325-344). Singapore: Springer.
• 26. Palmieri, C.A. (2006). Intergenerational Solidarity As A Way of Understanding Grandtravel, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi , University of Florida.
• 27. Quinn, N. (1987). Convergent evidence for a cultural model of American marriage. Cultural models in language and thought, 173-192.
• 28. Reppen, R. (2010). What are the key considerations. The Routledge handbook of corpus linguistics, 31-37.
• 29. Saldaña, J. (2015). The coding manual for qualitative researchers. London: Sage.
• 30. Say, B. (2006). Türkçe için bir Derlem Geliştirme. Bilgisayar Destekli Dilbilim Çalıştayı Bildirileri, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları, No: 868, 81-88.
• 31. Schank, R. C., & Abelson, R. (1977/2013). Scripts, plans, goals and understanding. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum.
• 32. Scheffler, P. (2011). Using corpora in the language classroom. ELT journal, 65(3), 348-350.
• 33. Schütze, Y. 2000.Generationenbeziehungen. Angewandte Gerontologie in Schlüsselbegriffen. Editörler: H.-W. Wahl ve C. Tesch-Römer (ss.148-152) . Stuttgart: Kohlhammer.
• 34. Sharifian, F. (2011). Cultural conceptualisations and language: Theoretical framework and applications (Vol. 1).Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing.
• 35. Silverstein, M. & Bengtson, V. L. (1991). Do close parent-child relations reduce the mortality risk of older parents?. Journal of Health and Social Behavior, 32, 382-395.
• 36. Strauss, C., & Quinn, N. (1997). A cognitive theory of cultural meaning (Vol. 9). Cambridge University Press.
• 37. Tamer, M. G. 2014. Kuşaklararası Dayanışma ve İşbirliği Çerçevesinde Gençlerin Yaşlı ve Yaşlılık Algısının Değerlendirilmesi/The Evaluation of The Young’s Perception on Elderly and Elderliness within the Framework Intergenerational Solidarity and Collaboration, Toplum Bilimleri Dergisi, 8(15), 7-28.
• 38. Tezbaşaran, A. A. (2008). Likert tipi ölçek hazırlama kılavuzu (e-kitap). Erişim: http://www. academia. edu/1288035/Likert_Tipi_Ölçek_Hazırlama_Kılavuzu.
• 39. Tognini-Bonelli, E. (2001). Corpus Linguistics at Work. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.
• 40. Tufan, İ. (2009). Ageing and the elderly in Turkey-results of the first age report from Turkey. Zeitschrift Fur Gerontologie und Geriatrie , 42 (1), 47-52.
• 41. Türk Dil Derneği, Türkçe Sözlük, http://www.dildernegi.org.tr/TR,274/turkce-sozluk-ara-bul.html
• 42. Türk Dil Kurumu, Büyük Sözlük http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts
• 43. Türk Dil Kurumu, Güncel Türkçe Sözlük http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5914b08098f151.03008605
• 44. Watson‐Gegeo, K. A., & Gegeo, D. W. (1999). (Re)modeling culture in Kwara'ae: The role of discourse in children’s cognitive development. Discourse Studies, 1(2), 227-246.
• 45. Yıldırım, F. (2015). Çocukların dünyasına yaşlıları dahil etmek: okul temelli kuşaklararası dayanışma modelleri, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 19 (1), 275-96.