Mersin İl Merkezinde İlköğretim Birinci ve Altıncı Sınıf Öğrencilerinde Temel Sağlık Davranışlarının Değerlendirilmesi: Okul Tabanlı Kesitsel Bir Çalışma

Yıl 2008, Cilt: 1 Sayı: 2, 19 - 25, 01.06.2008

Ahmet Öner Kurt Yusuf Kayran Sedat Zengin Gökhan Vural Didem Dilsizoğlu Elçin Kalalı Kürşat Aydın Resul Buğdaycı

Öz

AbstractDetermination of Basic Health Behavior of the First and Sixth Grade Elementary School Students in Mersin Province: A School-Based Cross-Sectional Study Objective: It was aimed to determine the basic health behavior in the first and sixth grade elementary school students. Method: The research consisted of 765 students in the first and sixth grades of the three elementary schools, which are in the central district of Mersin Province. The students filled in the student questionnaire forms under the supervision of the researcher. By means of the questionnaire, socio-demographic information related to the students and their families, and basic health behaviors were asked. Results: 765 students (50.8% of them were female and 49.2% of them were male) participated in the research. 346 of them (45.2%) were first grade students and 419 of them (54.8%) were sixth grade students. It was determined that 29.3% of the students acquired the behaviors of general cleanliness, 55.9% of them acquired the behaviors of tooth cleaning, 52.2% of them acquired the behaviors of nourishment, 67.3% of them acquired the behaviors of adequate sleeping, 85.8% of them acquired the correct behavior and attitude related with smoking, 46.9% of them acquired the behaviors of knowing security phone numbers, 78.9% of the first grade students acquired the behavior of not sitting in the front seat of the car, and 65.4% of the sixth grade students acquired the behavior of using seat belt. Conclusion: It was found that the students\' basic health behaviors were not in sufficient level and the nursery school couldn\'t make the expected contribution. For this reason, it is suggested that both parent education and preschool education should be systematically constructed in terms of basic health behaviors. So, there should be an education in order to reinforce the basic health behaviors in the elementary school and the issues related with the basic health behaviors should be added to the curriculum and become a policy of the state.

Anahtar Kelimeler

basic health behaviors, student, school

Mersin İl Merkezinde İlköğretim Birinci ve Altıncı Sınıf Öğrencilerinde Temel Sağlık Davranışlarının Değerlendirilmesi: Okul Tabanlı Kesitsel Bir Çalışma

Öz

Türkçe Özet:Amaç: İlköğretim okullarında birinci ve altıncı sınıf öğrencilerinin sahip olduğu temel sağlık davranışlarının belirlenmesi amaçlandı. Yöntem: Araştırma, Mersin merkeze bağlı üç ilköğretim okulunda, birinci ve altıncı sınıfa devam eden toplam 765 öğrenciyi kapsamaktadır. Öğrenci anket formları araştırmacı gözetiminde öğrenciler tarafından doldurulmuş, öğrenci ve ailelerine ilişkin sosyodemografik bilgiler, öğrencinin temel sağlık davranış ve tutumları sorgulanmıştır. Bulgular: Araştırmaya 346\'sı (%45.2) birinci sınıf, 419'u (%54.8) altıncı sınıf, toplam 765 öğrenci (%50.8 kız, %49.2 erkek) alınmıştır. Öğrencilerin; %29.3`ünde genel temizlik, %55.9\'unda diş temizliği, %52.2\'sinde beslenme, %67.3\'ünde yeterli uyuma, %85.8\'inde sigara ile ilgili doğru tutum ve davranış, %46.9`unda güvenlik telefon numaralarını bilme, birinci sınıf öğrencilerinin %78.9\'unun arabanın ön koltuğunda oturmama ve altıncı sınıf öğrencilerinin %65.4\'ünün arabada emniyet kemeri kullanma davranışının kazanılmış olduğu saptandı. Sonuç: Öğrencilerin temel sağlık davranışlarının yeterli düzeyde olmadığı ve anaokulunun beklenen katkıyı sağlayamadığı görüldü. Bu nedenle hem ailedeki anne-baba eğitiminin, hem de okul öncesi eğitimin, temel sağlık davranışları açısından sistematik olarak yapılandırılması, ilköğretimde temel sağlık davranışlarının kazandırılmasına yönelik eğitim verilmesi ve konunun müfredata eklenerek devlet politikası haline getirilmesi gerektiği kanısındayız.

Anahtar Kelimeler

temel sağlık davranışları, öğrenci, okul

Kaynakça

• Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2003, Ankara: HUNEE, Ekim 2004:111.
• Tanrıtanır N. Türkiye ve Avrupa Birliğindeki sağlık politikaları ve göstergelerinin karşılaştırılması. Erişim: http://ekutup.dpt.gov.tr/saglik/tanritan/ab.zip, Erişim tarihi: Haziran 2007.
• Polat, 0. Türkiye’de Çocuğun Durumu. Çocuk Formu Dergisi 1998;1(1):1-6.
• Erden M. Öğretmenlik mesleğine giriş. lstanbul, Alkım Yayınevi, 1998:18.
• Senemoğlu N. Gelişim öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya. Burdur: Ozsen Yayıncılık, 1998293.
• Tabak R. Sağlık Eğitimi. Ankara: Somgür Yayıncılık, 2000.
• Steffens M.C, Bergler R. “Erzıehung zu Selbstverantwortlichen Gesundheıtsverhalten” Zentralblatt
• Yardım N, Çaylan N, Karaman F, Mollahaliloğlu S.
• Türkiye’de okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim
• Taylor SE. Health Psychology. Los Angeles: İnternational Editions, 1995:64.
• Behrman RE. The field of pediatrics. Behrman RE,
• Kliegman RM, Jenson HB. Nelson Textbook Of Pediatrics,
• Doğan F. Farklı Sosyoekonomik Düzeydeki İlkokul
• Çağlarında El Kirliliği Araştırması. Ege Tıp Dergisi
• Özaltın S. Gölbaşı Eğitim Araştırma Bölgesinde İlkokul
• Öğrencilerinin Kişisel Hijyen Kuralları ve Bulaşıcı
• Elibol H. llkokul Çağı Çocukların Kişisel Sağlık Görüşleri
• ve Olumlu Sağlık Davranışları ile Bunları Etkileyen
• Örsal Ö, Tezcan S, Çakır B, Tokur M, Gülmez G.
• Öğrencilerin kişisel temizlik bilgileri ve durumlarının
• Açık Y, Deveci SE, Turacı Çelik G, Karaaslan O. Elazığ
• Yenimahalle Eğitim Araştırma Sağlık Ocağı Bölgesi’nde
• Çan G, Topbaş M, Kapucu M. Trabzon’da iki farklı
• yerleşim yerindeki ilköğretim öğrencilerinin kişisel hijyen alışkanlıkları. TSK Koruyucu Hekimlik Bulteni 2004;3(8):170-7.
• Çivi S, Koruk İ. Konya İli 4 no’lu sağlık ocağı bölgesinde
• ilköğretim okulu 1. sınıf öğrencilerinin kişisel hijyen ve
• Güleç M, Topbaş M, Kır T, Hasde M. Ankara’da
• Sosyoekonomik Düzeyi Farklı İki Yerleşim Yerindeki İki
• Yazıcıoğlu B. Ağız ve diş sağlığı. Güler Ç, Akın L. Halk
• Sağlığı Temel Bilgiler, 3. Baskı, Ankara: Hacettepe Universitesi Hastaneleri Basımevi, 2006: 1266.
• Deveci S, Baydur H, Kaplan Y. Manisa il merkezinde
• kentsel ve yarı kentsel iki ilköğretim okulu 6.7. ve 8. sınıf
• İşsever H, Sabuncu HH, Garibağaoğlu M. Öğrencilerde Diş
• Fırçalama Alışkanlıkları ve Anne Baba Eğitim Düzeyi ile
• Oğuzöncül F, Pirinçci E, Açık Y. Elazığ Yenimahalle
• Sağlık Ocağına Bağlı İlköğretim Okullarının Birinci ve Beşinci sınıflarındaki öğrencilerin Hijyen ve beslenme ile ilgili Tutum ve Davranışları. VI. Ulusal Halk Sağlığı Günleri Bildiri Özet Kitabı, İnönü Üniversitesi, Malatya 6— 9 Ekim 1999, ss 63.
• Yücecan S. Ankara Yaz Okullarındaki Çocukların
• Beslenme Alışkanlıkları. 1993;22(2):179—194.
• Atilla S. Okul Çocuklarında Beslenme. Güler Ç, Akın L.
• Halk Sağlığı Temel Bilgiler, 3. Baskı, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Hastaneleri Basımevi, 2006281 1-4.
• Tot S, Yazıcı K, Yazıcı A, Metin Ö, Bal N, Erdem P.
• Psychosocial corralates of substance use among adolescents in Mersin, Turkey. Public Health 2004;118:588-593. Çilingiroğlu N, Subaşı N. Trafik, kazalar ve ilköğretim öğrencileri: Mamak ilköğretim Okulu 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin trafık kuralları ve trafik kazalarından korunma ile ilgili bazı bilgileri. XIII. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi Kongre Kitabı, Dicle Üniversitesi, Diyarbakır 23- 28 Eylül 2002, ss 760-3. Sağlığı Geliştiren Okullar Projesi. Erişimzhttp://iogm.meb.gov.tr/pages.php?page=projects& id=15, Erişim tarihi: 10.06.2008.