Sağlık Araştırmalarında Biyoistatistiksel Yöntemlerin Doğru Kullanımı ve Sunumu

Yıl 2009, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 13, 01.03.2009

Bahar Taşdelen Emine Arzu Kanık

Öz

AbstractThe Correct Usage and Reporting of Biostatistical Techniques in Health Researches The scientific value of a medical research related with its biostatistical value as well as its topic to be up to date is important and beneficial. The biostatistical value of the research depends on good planning, good analysis of the results, good interpretation and reporting. Recently, the problems of statistical reporting have received more attention with the growth of the evidence based medicine treatments. A great majority of journals published in health sciences cooperate with biostatistics advisor teams and that some important parts of the studies are not known by the authors have been discovered during the statistical assessment of the articles. This article includes the statistical methods and rules about the future thesis and researches that will be conducted in health sciences. Also the proposed standards which have been declared by International Medical Journals Editors Committee while sending articles to the biomedical journals were given detailed.

Anahtar Kelimeler

power, sample size, type I error, descriptive statistics

Sağlık Araştırmalarında Biyoistatistiksel Yöntemlerin Doğru Kullanımı ve Sunumu

Öz

Türkçe Özet:Bir tıbbi araştırmanın bilimsel değeri, araştırma konusunun güncel, önemli ve yararlı olmasının yanında biyoistatistiksel değeri ile de doğrudan ilişkilidir. Araştırmanın biyoistatistiksel değeri iyi tasarlanması, sonuçların iyi analiz edilmesi ve iyi yorumlanıp yazılmasına bağlıdır. Son zamanlarda, kanıta dayalı tıp uygulamalarının artmasıyla birlikte istatistiksel sonuçların rapor edilmesi sırasında karşılaşılan sorunlar önem kazanmıştır. Sağlık alanında yayınlanan pek çok dergi, biyoistatistik danışman ekibi ile çalışmakta ve makalelerin biyoistatistiksel değerlendirmesi yapılırken bazı önemli noktaların yazarlar tarafından bilinmediği anlaşılmaktadır. Bu yazı sağlık alanında yürütülecek tez ve araştırmalarda uyulması gereken istatistiksel yöntem ve kuralları içermektedir. Ayrıca, Uluslararası Tıp Dergileri Editörler Komitesi tarafından bildirilen, biyomedikal dergilere makale gönderirken uyulması önerilen standartlar da eklenmiştir.

Anahtar Kelimeler

güç, örnek genişliği, tip I hata, tanımlayıcı istatistikler

Kaynakça

• Bailar JC 3rd, Mosteller F. Guidelines for statistical reporting in articles for medical joumals. Amplifications and explanations. Ann Intern Med 1988;108:266—73.
• International Committee of Medical Journal Editors. Uniform Requirements for Manuscripts Submitted to Biomedical Joumals: Writing and Editing for Biomedical Publication, (updated October 2007).
• Erişim: http:// www.icmje.org Erişim Tarihi: 06.11.2008.
• Chow SC, Shao J, and Wang H. Sample size calculation in clinical research, New York, Marcel Dekker, Inc. 2003.
• Tekbaş F. Bilimsel yazılarda istatistik değerlendirme esaslar1 ve sik yapilan hatalar. Güzeldemir ME. Bilimsel yaz1 nasş yazılmalı? Ankara: Logos Trp Yayıncılığı, :9—15. Kabaca T ve Erdoğan Y. Fen bilimleri, bilgisayar ve matematik eğitimi alanlarındaki tez çahşmalarmm istatistik açıdan incelenmesi. Pamukkale Univ Egit Fakul Derg ; 22:54—63. Erkuş A. Baz1 t1p dergilerinin son sayrlarmdaki makalelerin yöntemsel ve istatistiksel açıdan incelenmesi. Mersin Univ Tip Fakul Derg 2004; 5(2): 175—181.
• Day RA. Bilimsel bir makale nasıl yazılır ve yayımlanır? 7. Baskı (Çeviri: Gülay Aşkar Altay) Tübitak Popüler Bilim Kitapları, Ankara. 1996.
• Güzeldemir ME. Bilimsel yaz1 nasş yazılmalı. Ankara: Logos Trp Yaymcrhğr; 2003.
• Özmen MM. Biyomedikal Dergilere gönderilecek metinlerde aranan ortak koşullar. Türk Geriatri Dergisi ;7(1):1—8. TJOD 2008; 5(2):83— 8. Stat Med 2006; 25:127—141. Psychol Methods 2002;7(1):19—40. (4):525—531.
• Armitage P, Colton T. Encyclopedia of Biostatistics (2nd edition). Chichester (UK): John Wiley & Sons, 2005.
• Lang T. Guidelines for Reporting Statistics in Biomedical Research. Elston RC and Johnson WD. Essentials of Biostatistics (2nd edition), Philadelphia, F.A. Davis Comp. 1994.
• Huang HMJ, O’Neil RT, Bauer P, Kohne K. The behavior of the p—value when alternative hypothesis is true? Sümbüloğlu K ve Sümbüloğlu V. Biyoistatistik, 12. Baski, Hatiboğlu Yayinevi, Ankara 2007.
• Morgan PP. Confidence intervals: from statistical significance to clinical significance. CMA] 1989;141(9):
• Moher D, Schulz KF, Altman DG. The CONSORT Statement: Revised Recommendations for lmproving the Çakmak A. “Sonunu düşünerek başlamak.” CONSORT bildirgesi. IKU Dergisi 2005;12;1 1—14.