Annelere Doğum Öncesinde Verilen Yenidoğan Bakımı ile İlgili Eğitimin Doğum Öncesi ve Doğum Sonrasında Değerlendirilmesi

Yıl 2013, Cilt: 6 Sayı: 3, 10 - 18, 05.05.2015

Nilgün Doğan Rana Yiğit Semra Erdoğan

Öz

Amaç: Bu araştırma, primipar annelere yenidoğan bakımına yönelik doğum öncesinde verilen eğitimin, doğum sonrasında etkililiğinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Araştırmanın örneklemini, Dr. Zekai Tahir Burak Kadın Sağlığı Eğitim ve Araştırma Hastanesi Antenatal Polikliniğine başvuran, gebeliğinin son trimestrinde olan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 101 primipar anne oluşturmuştur. Veriler, annelerin demografik özellikleri ve yenidoğan bakımı ile ilgili bilgi durumlarını değerlendirmek amacıyla araştırmacılar tarafından geliştirilen 67 sorudan oluşan anket formu ile toplanmıştır. Görüşme sonrası annelere yenidoğan bakımı ile ilgili eğitim verilmiş ve yenidoğan bakımını içeren kitapçık dağıtılmıştır. Doğum sonrası 7-20. günler arasında ev ziyaretleri yapılarak annelerin bilgi durumları değerlendirilmiştir. Analizler için Mc-Nemar, Wilcoxon ve Kruskall-Wallis testleri kullanılmış, değişkenler arasındaki ilişki Pearson Korelasyon ile test edilmiştir. Bulgular: Araştırmaya katılan annelerin %66.3’ü 18-25 yaş aralığında, %54.5’i lise mezunu, %79.2’si çalışmamaktadır. Annelerin %66.3’ü 1-2 yıllık evli, %95’i isteyerek gebe kalmıştır. Annelerin %74.3’ü bebek bakımı ile ilgili bilgi almadığını belirtmiştir. Annelerin %91.1’i yenidoğan bakımı ile ilgili çeşitli konularda bilgiye gereksinim duyduklarını belirtmişlerdir. Eğitim sonrası annelerin %99’unun anne sütü ile beslenme süresini doğru biçimde öğrendikleri, %88.1’inin göbek bakımını doğru biçimde öğrendikleri ve %94’ünün bebeğin kafasında saçlı deride oluşan konağı (seboreik dermatit) gidermek için doğru yöntemi öğrendikleri belirlenmiştir. Sonuç: Annelere doğum öncesinde yenidoğan bakımı ile ilgili verilen eğitim doğum sonrasında oldukça etkili olmuştur. 

Anahtar Kelimeler

yenidoğan, yenidoğan bakımı, ilk hamilelik

Kaynakça

• T.C. Sağlık Bakanlığı ve Aile Planlaması Genel
• Müdürlüğü. Cinsel Sağlık/Üreme Sağlığı no:2-B Güvenli Annelik. 2009.
• Erişim:http://sbu.saglik. gov.tr/Ekutuphane/kitaplar/G%C
• %BCvenli%20Annelik%20kat%C4%B11%C4%Blmc
• %C4%B 1 %20kitab%C4%B1 1 .pdf
• Erişim Tarihi: 28.09.2014.
• Özvarış ŞB, Akın A. Türkiye'de Doğum Öncesi Bakım Hizmetlerinden Yararlanma. Erişim:http://www.huksam. Hacettepe.edu.tr/Turkce/SayfaDosya/turkiyede_dogum_ öncesi.pdf. Erişim Tarihi: 23.03.2014.
• Taşkın L. Yenidoğan Fizyolojisi. Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği, 4. Baskı, Ankara: Sistem Ofset Matbaacılık, 2005:328-34.
• WHO, Reduction of maternal mortality: A joint WHO/UNFPA/UNICEF/World Bank statement. Geneva: World Health Organization (Electronik version) 1999. Erisimzhttp://whq1ibdoc.who.int/publications/l999/9241 561955_eng.pdf?ua:1 Erişim Tarihi: 29.09.2014.
• Cronin C, McCarthy G. First-time mothers—identifying their needs, perceptions and experiences. J Clin Nurs 2003;12(2):260-7.
• Başer M, Mucuk S, Korkmaz Z, Seviğ Ü. Postpartum dönemde anne ve babaların yenidoğan bakımına ilişkin gereksinimlerinin belirlenmesi. Sağlık Bilimleri Dergisi 2005 ;14(Ek sayızHemşirelik Özel Sayısı):54-8.
• Balkaya NA. Postpartum dönemde annelerin bakım gereksinimleri ve ebe—hemşirenin rolü. C. U. Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi 2002;6(2):42-9.
• Koç İ, Çağatay P, Adalı T. Doğurganlık: Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA) 2008. Hacettepe Üniversitesi
• Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk
• Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Devlet
• Planlama Teşkilatı ve Avrupa Birliği 2009:60-74.
• Erişimrhttp://Www.hips.hacettepe.edu.tr/tnsa2008/data/T
• NSA-2008_ana_Rapor—tr.pdf Erişim Tarihi: 30.09.2014.
• Brown SG, Johnson BT. Enhancing early discharge with
• home follow-up: a pilot Project. J Obstet Gynecol
• Greaf P, McGhee K, Rozycki J, Fescina-Jones D, Clarke
• JA, Thompson J, Brooten D. Postpartum concerns of
• Breastfeeding and the use of human milk. American
• Academy of Pediatrics. Work Group in Breastfeeding.
• Kurtuluş Yiğit E, Tezcan S, Tunçkanat H. Çocukların ve
• annelerin beslenme durumları. Türkiye Nüfus ve Sağlık
• Infant and Young Child Feeding Programming Guide
• New York (Electronic version). Erişim:http://www.
• Ünsal H, Atlıhan F, Özkan H, Targan Ş, Hassoy H.
• Toplurrıda anne sütü verme eğilimi ve buna etki eden
• Eker A, Yurdakul M. Annelerin bebek beslenmesi ve
• emzirmeye ilişkin bilgi ve uygulamaları. Sürekli Tıp
• Kurtuluş Yiğit E, Tezcan S. Bebeklerin beslenme
• alışkanlıkları, çocukların ve annelerin beslenme
• alışkanlıkları. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması
• (TNSA) 2003. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri
• Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile
• Samlı G, Kara B, Cöbek Ünalan P, Samlı B, Sarper N,
• Sevim Gökalp A. Annelere emzirme ve süt çocuğu
• Gür E. Doğal Beslenme. Sağlam Çocuk İzlemi Sempozyum Dizisi. I. U. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitim Etkinlikleri Ekim 2003;35:73-8.
• Tunçbilek E. Türkiye'de bebek ölümleri ve nedenleri.
• Tunçbilek E. (Editör) Çocuk sağlığı temel bilgiler, 3.
• Tuncel EK, Dündar C, Canbaz S, Peşken Y. Bir üniversite
• hastanesine başvuran 0-24 aylık çocukların anne sütü ile
• Vatandaş NŞ. Bebek bakımında aileye öneriler. Sürekli Tıp
• Eğitim Dergisi (STED) 2004; 1 3(1):6-8.
• Satar M. Yenidoğana İlişkin Tanımlar ve Yenidoğanın Muayene Ozellikleri. Temel Yenidoğan Sağlığı 2. Baskı, Ankara: Baran Ofset 2005;11-32.
• Janssen PA, Selwood BL, Dobson SR, Peacock D,
• Thiessen PN. To dye or not to dye: a randomized, clinical
• Kul M, Gürsel O, Gülgün M, Kesik V, Sarıcı ÜS, Alpay F. Sağlıklı term yenidoğanlarda farklı göbek bakımı uygulamalarının göbek düşme zamanı ve diğer klinik sonuçlar üzerine etkilerinin değerlendirilmesi. Türk Pediatri Arşivi 2005;40(3):227-31.
• Savaşer S. Yenidoğanda ısı kontrolü. Dağoğlu T, Görak G. (Editör). Temel neonatoloji ve hemşirelik ilkeleri. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi 2002;171-85.
• İnce E, Çiftçi E. Ateş. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, 1.
• Baskı. Ankara: Baran Ofset. 2004;231-3.
• Yiğit R, Şen E, Esenay F, Serinol Z. Annelerin Y_üksekAteş
• Konusunda Bilgi ve Uygulamaları. Atatürk Universitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2003;6(3):48-56.
• Paediatrics & Child Health March 2007;12(3):245-247.
• Erişimzhttp://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2
• Atherton D, Mills K. What can be done to keep babies' skin
• Healthy?. RCMMidwives 2004;7(7):288-90.