Hepatit C Virusu İnfeksiyonunda ve Hepatit C Virusu İlişkili Komplikasyonlarda MikroRNA’ların Rolü

Yıl 2014, Cilt: 7 Sayı: 1, 1 - 11, 05.05.2015

Zehra Öksüz Mehmet Serin

Öz

Hepatit C virusu küremsi, lipid zarflı hepatotropik bir RNA virusudur. Dünyada yaklaşık 170-200 milyon kişinin bu virus ile kronik infekte olduğu tahmin edilmektedir. Hepatit C virusu infeksiyonu kronik hepatit, karaciğer sirozu ve hepatoselüler karsinoma için majör risk faktörüdür. Hepatit C virus infeksiyonu için henüz koruyucu bir aşı geliştirilememiştir. Şu andaki standart tedavilerin, hastalardan virusun tam olarak temizlenmesinde yetersiz kaldığı, maliyetinin yüksek olduğu ve yan etkilerinin de çok fazla olduğu bilinmektedir. Bu nedenle hepatit C virusu’nun tedavi ve tanısı için yeni biyomarkırlara ihtiyaç duyulmaktadır. Son dönemde ilgi, yaklaşık 22 nükleotid uzunluğunda protein kodlamayan RNA’lar, mikroRNA üzerine odaklanmıştır. MikroRNA’lar hepatit C virus infeksiyonunun oluşmasında ve onların infekte hepatositlerde yayılmasında önemli rol oynarlar. MikroRNA’ların virus ilişkili konak yolaklarına ve viral hayat siklusuna etkileri gösterilmiştir. Birçok mikroRNA profilleme çalışmalarında hepatit C virus infeksiyonunun, insan mikroRNA’larının önemli bir kısmını anormal olarak düzenlediği ortaya konulmuştur. Son çalışmalar bazı mikroRNA’ların hepatit C virus infeksiyonuna karşı yeni terapötik hedefler olabileceklerini göstermiş ancak bu mekanizma henüz yeterince aydınlatılamamıştır. Bu derleme mikroRNA’ların, hepatit C virus hayat siklusundaki rolünü ve hepatit C virus ile ilişkili karaciğer hastalıklarının ilerleyişinde düzenleyici rollerini içeren son araştırmaları özetlemektedir.

Anahtar Kelimeler

hepatit C virusu, fibrozis/siroz, hepatosellüler karsinoma, mikroRNA

Kaynakça

• Irshad M, Mankotia DS, Irshad K. An insight into the diagnosis and pathogenesis of hepatitis C virus infection. WorldJ Gastroenterol 2013;19(44):7896-909.
• Avşar E, Eren F. Hepatit C virus enfeksiyonu. In: Tözün N,Şimsek H, Özkan H, Şimsek İ, Gören A. Eds. Klinik gastroentoloji ve hepatoloji, Ankara: MN Medikal-Nobel; : 419-20. Lindenbach BD, Rice CM. Unrevelling hepatitis C virŞs replication from to function. Nature 2005 ;436(7053):933-38.
• Shrivastava S, Mukherjee A, Ray RB. Hepatitis C virus infection, microRNA and liver disease progression. World J Hepatol 2013;5(9):479-86.
• Mıstık R. Ülkemizde Kronik Viral Hepatitlerin Epidemiyo- lojisi. XIII. Türk Klinik Mikrobiyolojisi ve Infeksiyon Hastalıkları Kongresi. Kongre Kitabı, Antalya; 2007:61-3.
• Kanda T, Imazeki F, Yokosuka 0. New antiviral therapies for chronic hepatitis C. Hepatol Int 2010;4(3):548-61.
• Jacobson IM, McHutchison JG, Dusheiko G, Di Bisceglie AM, Reddy KR, Bzowej NH, Marcellin P, Muir AJ, Ferenci P, Flisiak R, George J, Rizzetto M, Shouval D, Sola R, Terg RA, Yoshida EM, Adda N, Bengtsson L, SankohAJ, Kieffer TL, George S, Kauffman RS, Zeuzem S. Telaprevir for previously untreated chronic hepatitis C virus infection. N Engl JMea’ 2011;364(25):2405-16.
• Jun DW, Tak WY, Bae SH, Lee YJ. Recent trends in the treatment of chronic hepatitis C. Korean J Hepatol ;18(1):22-8. Jopling CL. Targeting microRNA-122 to treat hepatitis C virus infection. Viruses 2010;2(7):1382-93. Genome Res 2009;19(1):92-105.
• Winter J, Jung S, Keller S, Gregory RI, Diederichs S. Many roads to maturity: microRNA biogenesis pathways and their regulation. Nat Cell Biol 2009;11(3):228-34. their regulation. Nature Cell Biology 2009;11(3):228-34.
• Shirasaki T, Honda M, Shimakami T, Horii R, Yamashita T, Sakai Y, SakaiA, Okada H, Watanabe R, Murakami S, Yi M, Lemon SM, Kaneko S. MicroRNA-27a regulates lipid metabolism and inhibits hepatitis C virus replication in human hepatoma cells. J Virol 2013;87(9):5270-86.
• Marquez RT, Wendlandt E, Galle CS, Keck K, McCaffrey AP. MicroRNA-21 is upregulated during the proliferative phase of liver regeneration, targets Pellino-l, and inhibits NF-kappaB signaling. Am J Physiol Gastrointest Liver Physiol 2010;298(4):G535-4l.
• Li X, Yang W, Ye W, J in L, He J, Lou L. microRNAs: Novel players in hepatitis C virus infection. Clin Res Hepatol Brunt EM. Nonalcoholic steatohepatitis: deŞnition and pathology. Semin Liver Dis 2001;21(1):3-16.
• Bugianesi E, Salamone F, Negro F. The interaction of metabolic factors with HCV infection: does it matter? J GuY, XuY, Jiang L, Cao X, Liu F, Li H, Zhang L, Li Z, Li J, Ye J, Li Q. Differentially expressed microRNAs in Huh-7 Singaravelu R, Chen R, Lyn RK, Jones DM, O'Hara S, Rouleau Y, Cheng J, Srinivasan P, Nasheri N, Russell RS, Tyrrell DL, Pezacki JP. Hepatitis C virus induced up- regulation of microRNA-27: a novel mechanism for hepatic steatosis. Hepatology 2014;59(l):98-108.
• Zampino R, Marrone A, Restivo L, Guerrera B, Sellitto A, Rinaldi L, Romano C, Adinolfi LE. Chronic HCV infection Marquez RT, Bandyopadhyay S, Wendlandt EB, Keck K, Hoffer BA, Icardi MS, Christensen RN, Schmidt WN, McCaf- frey AP. Correlation between microRNA expression levels and clinical parameters associated with chronic hepatitis C viral infection in humans. Lab Invest ;90(12):1727-36.
• Bandyopadhyay S, Friedman RC, Marquez RT, Keck K, Kong B, Icardi MS, Brown KE, Burge CB, Schmidt WN, Wang Y, McCaffrey AP. Hepatitis C virus infection and he- patic stellate cell activation downregulate miR-29: miR-29 overexpression reduces hepatitis C viral abundance in culture. JInfect Dis 2011;203(12):l753-62.
• Connolly E, Melegari M, Landgraf P, Tchaikovskaya T, Tennant BC, Slagle BL, Rogler LE, Zavolan M, Tuschl T, Yang F, Yin Y, Wang F, Wang Y, Zhang L, Tang Y, Sun S. miR-17-5p Promotes migration of human hepatocellular Huang S, Xie Y, Yang P, Chen P, Zhang L. HCV core protein-induced down-regulation of microRNA-152 promoted aberrant proliferation by regulating Wntl in HepG2 cells. PLoS One 2014;9(1):e81730.
• Bai S, Nasser MW, Wang B, Hsu SH, Datta J, Kutay H, Yadav A, Nuovo G, Kumar P, Ghoshal K. MicroRNA-122 Su H, Yang JR, Xu T, Huang J, Xu L, Yuan Y, Zhuang SM. MicroRNA- 101 , down-regulated in hepatocellular carcinoma, promotes apoptosis and suppresses tumorigeni- city. Cancer Res 2009;69(3): 1 135-42.
• Lan FF, Wang H, Chen YC, Chan CY, Ng SS, Li K, Xie D, He ML, Lin MC, Kung HF. Hsa-let-7g inhibits prolifera- tion of hepatocellular carcinoma cells by downregulation of c-Myc and upregulation of pl6(INK4A). Int J Cancer ;128(2):319-3l. Wong CC, Wong CM, Tung EK, Au SL, Lee JM, Poon RT, Man K, Ng IO. The microRNA miR-l39 suppresses metastasis and progression of hepatocellular carcinoma by down-regulating Rho-kinase 2. Gastroenterology 2011; (1):322-3 1.