0-3 yaş arası çocukların gelişimsel değerlendirmelerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 9 Sayı: 2, 60 - 69, 10.08.2016

Özlem Gözün Kahraman Şehnaz Ceylan Elif Korkmaz

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, 0-3 yaş çocukların gelişimsel değerlendirmelerinin bazı değişkenler açısından incelenmesidir. Yöntem: Bu araştırmada, 0-3 yaş grubu çocukların gelişimsel durumlarının belirlenmesi için betimsel ve nicel yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 152 kız, 174 erkek olmak üzere toplam 326 çocuk ve çocukların anneleri oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Kişisel bilgi formu ve Denver II Gelişimsel Tarama Testi kullanılmıştır. Bulgular: Çalışmaya katılan 0-3 yaş grubu çocukların Denver II Gelişimsel Tarama Testi sonuçları incelendiğinde çocukların %79.1’inin normal gelişim gösterdiği, %20.9’unun şüpheli-anormal gelişim gösterdiği saptanmıştır. Araştırmanın sonucuna göre, en çok dil alanında geriliklerin olduğu görülmüştür. Denver II Gelişimsel Tarama Testi sonuçlarının; cinsiyet, anne-baba öğrenim durumu, doğum sırası, istenen gebelik durumu, doğum şekli ve akraba evliliği değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermediği görülmüştür. Sonuç: Bebeklik ve erken çocukluk dönemi olarak tanımlanan 0-3 yaş dönemi, öğrenmeye en fazla açık olunan ve tüm gelişim alanlarındaki becerilerin temellerinin atıldığı dönemdir. Bireylerin hayatında bu kadar önemli olan ilk üç yaşta gelişim sorunlarının yaşanması, çocukların gelişimlerinin yaşıtlarından geri kalmasına ya da gecikmesine neden olmaktadır. Gelişimsel gerilik riski olan bireylerde müdahale ne kadar erken olursa, içinde bulunduğu durumun risklerinden en az etkilenme ya da kurtulma şansıda o kadar yüksek olmaktadır. Gelişimsel taramalar gelişim bozukluğu ya da gecikme ihtimali yüksek olan çocukları daha ilk aşamalarda tespit etmek açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler: Gelişimsel değerlendirme, erken çocukluk dönemi, gelişim

Anahtar Kelimeler

Gelişimsel değerlendirme, erken çocukluk dönemi, gelişim

Kaynakça

• Shonkoff, J. P. From neuron stoneigh borhoods: Old and new challenges for developmental and behavioral pediatrics. Journal of Developmental Behavioral Pediatr 2003; 24(1), 70-6.
• Gallahue, D. L., Ozmun, J. C., & Goodway, J. DUnderstanding motor development: Infants, children, adolescents, adults 2014; New York, NY: McGraw-Hill.
• Santrock, J. W. (2012).Yaşam Boyu Gelişim. (Çeviri Editörü: Galip Yüksel. 13. Basımdan Çeviri) Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Trawıck Swıth, J. Erken çocukluk döneminde gelişim çok kültürlü bir bakış açısı. (Çeviri Editörü: Berrin Akman) 2013; Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Davies, D. Child Development, A Practitioner's Guide (Third Edition) 2011;USA: The Guilford Press.
• Gülzari, V. Bebek Ruh Sağlığı Bülteni 2009; 1 (1), 13-16.
• Baykan, S., Temel, Z.F., Ersoy, Ö., Avcı, N. Gazi Erken Çocukluk Gelişimi Değerlendirme Aracının (GEÇDA) Geliştirilme Süreci, Erken Çocukluk Gelişimi ve Eğitimi Sempozyumu “Geleceğe Bakış” 2002; Bildiri Kitabı, Ankara: Kök Yayıncılık.
• Bertan, M., Haznedaroğlu, D., Koln, P., Yurdakök, K. ve Güçiz, B. Ülkemizde erken çocukluk gelişimine ilişkin yapılan çalışmaların derlenmesi (2000-2007). Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2009; 52 (1), 1-8.
• Culbertson, J.L.,Willis, D.J. Testing Young Children 1993; Pro.ed, USA.
• Oktay, A.,& Bilgin Aydın, H. Marmara gelişim ölçeğinin geliştirilmesi ( 3-6 yaş dönemi çocukları için), Erken Çocukluk Gelişimi ve Eğitimi Sempozyumu Bildiriler Kitabı 2002; 64-69, Ankara:.Kök Yayıncılık.
• Hwang, A. W.,Chou, Y. T., Hsieh, C. L., Hsieh, W. S., Liao, H. F., &Wong, A. M. K. A developmentalscreeningtoolfortoddlerswithmultipledomainsbased on Raschanalysis. Journal of theFormosanMedicalAssociation 2015; 114(1), 23-34.
• Skovgaard, A. M.,Houmann, T., Landorph, S. L., &Christiansen, E. Assessmentandclassification of psychopathology in epidemiologicalresearch of children 0–3 years of age. Europeanchild&adolescentpsychiatry 2004; 13(6), 337-346.
• Demirci A., Kartal M. Çocukluk dönemine ait bir sorun: Gelişme geriliği ve erken tanının önemi, Turkish Family Physician, 2012. http://www.turkishfamilyphysician.com/upload/2012-4/1-6.pdf adresinden elde edildi
• Gelişimsel Çocuk Nörolojisi Derneği, http://www.gcn.org.tr/?pnum=22&pt=Denver+II+Geli%C5%9Fimsel+Tarama+Testi adresinden elde edilmiştir.
• Karasar, N. Bilimsel Araştırma Yöntemi 2014; Ankara: Nobel Yayıncılık
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel F. Bilimsel Araştırma Yöntemleri (11. Baskı) 2012; Ankara: Pegem A Yayınları.
• Tabachnick, B. G., & Fidel, L. S. Using Multivariate Statistics.(Forth Edition) 2001; MA: Allyn ve Bacon.
• Doğan, A., & Baykoç, N. Hastanede Çocuk Gelişimi Birimi'ne Yönlendirilen Çocukların Değerlendirilmesi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 2015; 1.
• Öz-Göçer, C. Çok düşük doğum ağırlıklı riskli pretermlerin nörogelişimsel sorunları ve nörolojik morbiditeye etki eden faktörlerin araştırılması 2006; Yayınlanmamış uzmanlık tezi, Sağlık Bakanlığı Bakırköy Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğitim Ve Araştırma Hastanesi.
• Gökçay, G., Köklük, S. Kayadibi, F., Erarslan, E., Çalışkan, M. Çocuklarda İlk İki Yılda Gelişimi Etkileyen Faktörler. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi 2000; 63(4).
• Madan, R., & Tekin, D. " 0-6 Yaş Grubu Çocukların Gelişim Takipleri" Programı. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 2015; 1.
• Acarlar, F. Çocuklarda Dilin Değerlendirilmesi: Betimleyici Yaklaşım, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi 2002; 35(1-2).
• Türkiye'de anne ve çocukların durum analizi. TC Hükümeti-UNICEF Işbirliǧi Programı 1996.
• Şamlı, H., Toprak, D., & Solak, M. Afyonkarahisar İlinde Akraba Evlilikleri ve Bunun Doğumsal Anomaliler İle İlişkisi. Kocatepe Tıp Dergisi, 2006; 7: 69-74.
• Özener, B. Soy içi evlilik ve dalgalanan asimetri: Ankara'nın yoksul bölgelerinde yaşayan genç erkekler üzerinde karşılaştırmalı bir araştırma. İnsanbilim Dergisi, 2012; 1(1), 6-16.
• Konakçı, S. K., & Kılıç, B. Sezaryen ile doğumlar artıyor. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2002; 1(4), 286-288.
• Karasalihoğlu, S., Kırımi, E., Biner, B., Boz, A., & Bozdereli, H. Süt Çocuklarında Denver ve Gelişimsel Tarama Testi (DGTT) Sonuçları ve Gelişimsel Gecikmelerin Değerlendirilmesinde Önemi. Van Tip Dergisi 1997; 4(3), 147-150.
• Berk, L. Bebekler ve çocuklar: Doğum öncesinden orta çocukluğa. (Çeviri editörü: Işıkoğlu Erdoğan) 2013. Ankara:Nobel Akademik Yayıcılık.