Kanser hastalarında tanı öncesi ve sonrası beslenme alışkanlıkları, besin tüketim sıklıkları, besin takviyesi kullanımı ve kullanımı etkileyen faktörlerin karşılaştırılması

Yıl 2019, Cilt: 12 Sayı: 2, 182 - 194, 30.08.2019

Serap Andaç Öztürk , Zeynep Özerson , İrem Öner Özkara

https://doi.org/10.26559/mersinsbd.452608

Cited By: 1

Öz

Amaç: Tanı türlerine göre kanser
hastalarının beslenme alışkanlıklarının, besin tüketim sıklığının tanı öncesi
ve sonrası inceleyerek genel olarak ne gibi değişiklikler yapıldığının, kanser
hastalarının besin takviyesi olarak en fazla hangilerini, ne amaçla kullanıldıklarının
ve besin takviyesi kullanımının kimler tarafından şekillendirildiğinin
saptanmasıdır. Yöntem: Çalışmaya 55
medikal onkoloji, 66 radyasyon onkolojisi hastası olmak üzere toplam 116 hasta
katılmıştır. Bireylere genel bilgiler, beslenme alışkanlıkları, hastalık öncesi
ve sonrası besin tüketim sıklıklarını sorgulayan anket yüz yüze görüşme yöntemi
ile uygulanmıştır. Verilerin istatistiksel analizinde SPSS 15.0 programı
kullanılmıştır. Anlamlılık p<0.05 düzeyinde değerlendirilmiştir. Bulgular: Hastaların %28.4’ ünün besin
takviyesi kullandığı, bireylerin daha çok doktor tavsiyesi ile tedaviye destek
amaçlı besin takviyesi kullandıkları (sırası ile %75.8, %75.0) saptanmıştır.
Besin takviyesi kullanımı yaş, cinsiyet, eğitim seviyesi ve tanı türü ile
ilişkili olmayıp, besin takviyesi olarak en fazla omega 3 kullanılmaktadır.
Besin takviyesi kullanan hastaların pişirme yöntemi olarak kızartma kullanma
oranı, kullanmayan bireylere göre anlamlı düşük bulunmuştur (p<0.05).
Bireylerin diyetisyene başvurma oranı %2.6’ dır. Tüm bireylerin tanı öncesi ve
sonrası besin tüketim sıklıklarına incelendiğinde anlamlı bir farklılık
saptanmamıştır (p<0.05). Sonuç:
Besin takviyesi kullanımı genel olarak doktorlar tarafından
yönlendirilmektedir. Tanı sonrası sağlıklı seçimlere yönelimin sanıldığı kadar
olmadığı gözlemlenmiştir. Literatürde gösterilmiş faydalarına rağmen hastaların
beslenme danışmanlığı alma ve hastalığın tedavisinde beslenmenin etkisine olan
inançları düşük bulunmuş, onkoloji diyetisyenliği branşlaşması ile hastaların
bu konuda bilinçlendirilmesine yönelik çalışmaların arttırılmasının yararlı
olacağı düşünülmüştür. 

Anahtar Kelimeler

Besin tüketim sıklığı, besin desteği, kanser

Comparison of the nutritional habits, food frequency, use of nutritional supplements and affecting factors in cancer patients before and after diagnosis

Öz

Aim: The aim of
this study is to determine the nutritional habits of cancer patients based on
the diagnosis types, the changes in the food frequency before and after the
diagnosis, and to determine the purposes and types of nutritional supplements
used by the cancer patients and by whom the supplements were recommended. Metods: Totaly 116 patients, 55 from
medical oncology and 66 from radiation oncology were included in the study.
Questionnaire about general knowledge, nutritional habits, pre and post
diagnostic food frequencies was performed by face to face interview. SPSS for
Windows 15.0 program has been used for the statistical analysis of the study
findings, p<0.05 was accepted as the degree of significance. Results: When the findings were
evaluated; it was found that 28.4% of the patients were using supplements, they
mostly started to use with the advise of doctor (75.8%), and 75.0% of them were
using the supplements to support of their treatment. It was determined that the
use of supplement was not related with age, gender, cancer types and the most
commonly used supplement was omega 3. The patients consuming supplements were
found to use frying as a cooking method statistically lower than the non-use
patients (p<0.05). It was found that 2.6% of patients consulted with
dietitian. When pre and post diagnostic food frequencies were evaluated,
no statistical differences was found between the two (p<0.05). Conclusion: The use of dietary
supplements is generally directed by doctors. It has been observed that likelihood to make healtier choices after
the diagnosis is not as expected to be. Even though benefit is showed in the
literature, dietary consulting of the patients and their belief about the
benefit of nutrition on the treatment of disease is found to be low. Ongologic
branching out of dietitian may lead to the increase of the awareness among
patients about affect of nutrition on threapy.

Anahtar Kelimeler

Food frequency, nutritional supplement, cancer

Kaynakça

• Kaynaklar 1. Arends J, Bachmann P, Baracos V, Barthelemy N, Bertz H, Bozzetti F, Fearon K, Hütterer E, Isenring E, Kaasa S, Krznaric Z, Laird B, Larsson M, Laviano A, Mühlebach S, Muscaritoli M, Oldervoll L, Ravasco P, Solheim T, Strasser F, Schueren M, Preiser JC. Espen guidelines on nutrition in cancer patients. Clinical Nutrition 2017; 36: 11-48.
• 2. Anand P, Kunnumakara BA, Sundaram C, Harikumar KB, Tharakan ST, Lai OS, Sung B, Bharat B. Aggarwal BB. Cancer is a preventable disease that requires major lifestyle changes. Pharm Res. 2008; 25(9): 2097–2116.
• 3. www.who.int/mediacenter/factsheets/fs297/en/ Erişim tarihi; 03.07.2017
• 4. Wortmann KJ, Bremer A, Eich HT, Wortmann HP, Schuster A, Fühner J, Büntzel J, Muecke R, Prott FJ, Huebner J. Use of complementary and alternative medicine by patients with cancer: a cross- sectional study at different points of cancer care. Med Onco 2016; 33(7):78.
• 5. Yang G, Lee R, Zhang H, Gu W, Yang P, Ling C. National survey of China’s oncologists’ knowledge, attitudes and clinical practice patterns on complementary and alternative medicine. Oncotarget, 2017; 8(8): 13440-13449.
• 6. Poulsen GM, Pedersen LL, Østerlind K, Bæksgaard L, Andersen JR. Randomized trial of the effects of individual nutritional counseling in cancer patients. Clin Nutr. 2014 Oct;33(5):749-53.
• 7. Uster A, Ruefenacht U, Ruehlin M, Pless M, Siano M, Haefner M, Imoberdorf R, Ballmer PE. Influence of a nutritional intervention on dietary intake and quality of life in cancer patients: a randomized controlled trial. Nutrition. 2013;29(11-12):1342-9.
• 8. Geirsdottir GO, Thorsdottir I. Nutritional status of cancer patients in chemotherapy; dietary intake, nitrogen balance and screening. Food&Nutrition Research.2008 ;52 DOİ: 10.3402/fnr.v52i0.1856
• 9. Velicer MC, Ulrich MC . Vitamin and mineral suplement use among US adults after cancer diagnosis: A systematic review. J Clin Oncol 2008; 26(4): 665.
• 10. Velentzis LS, Keshtgar MR, Woodside JV, Leathem AJ, Titcomb A, Perkins KA, Mazurowska M, Anderson V, Wardell K, Cantwell MM. Significant changes in dietary intake and suplement use after breast cancer diagnosis in a UK multicentre study. Breast Cancer Res Treat. 2011 Jul;128(2):473-82.
• 11. Patterson RE, Neuhouser ML, Hedderson MM, Schwartz SM, Standish LJ, Bowen DJ. Changes in diet, physical activity, and suplement use among adults diagnosed with cancer. J Am Diet Assoc. 2003 Mar;103(3):323-8.
• 12. Kav S, Hanoğlu Z, Algier L. Türkiye’ de kanserli hastalarda tamamlayıcı alternatif tedavi yöntemlerinin kullanımı: litaratür taraması. UHOD 2008; 1(18): 32-38.
• 13. Yıldız İ. Kanser Hastalarında Tamamlayıcı- Alternatif Tedavi Kullanımı. (Uzmanlık Tezi). Danışman: Doç. Dr. Özgüroğlu Mustafa. 2006.İstanbul
• 14. Gözüm S, Tezel A, Koç M. Complementary alternative treatments used by patients with cancer in eastern Turkey. Cancer Nurs 2003; 26(3): 230-236.
• 15. Akyürek S, Önal C, Kurtman C. Alternative medicine use in lung cancer patients. THOD 2005; 2 (15): 73-77.
• 16. Heber D. Bowerman S. Biology of Nutrition and Cancer. In: Heber D., Blackburn L G., Go W L V., Milner J, Eds: Nutritional Oncology, 2nd ed., USA, Academic Press is an imprint of Elsevier, 2006: 1.