Dental ağrı şikâyeti ile Trakya Üniversitesi, diş hekimliği fakültesine başvuran hastaların bilinçsiz antibiyotik kullanımının değerlendirilmesi

Yıl 2021, Cilt: 14 Sayı: 1, 14 - 22, 30.04.2021

Fatma Gülfeşan Çanakçi , Burhan Can Çanakçi

https://doi.org/10.26559/mersinsbd.753661

Öz

Amaç: Dental ağrı şikâyeti sebebi ile başvuran hastaların başvuru öncesi antibiyotik kullanımının, ilacın hangi sağlık merkezinde reçete edildiğinin ve kurumuzdaki koyulan endikasyona göre ilaç gerekliliğinin değerlendirilmesi. Yöntem: 2019 yılı içerisinde Trakya Üniversitesi, Diş Hekimliği Fakültesine, şiddetli – orta seviyede dental ağrı şikâyeti ile başvuran, 500 hasta çeşitli kritelere göre değerlendirilmiştir; başvuru öncesi antibiyotik kullanımı, antibiyotiğin ne şekilde tedarik edildiği, reçete edilmiş antibiyotiğin hangi kurumda reçete edildiği, reçete eden hekimin endikasyonu, kurumumuzdaki endikasyon. Bulgular: Başvuru öncesi antibiyotik kullanan hasta sayısı 370 (%74) iken, kullanmayan hasta sayısı 130 (%36)’tür. Başvuru öncesi antibiyotik kullanan hastaların antibiyotik tedarik yöntemleri şu şekillerdedir; başka bir ağız diş sağlığı kliniğinde reçete edilmiş (188 hasta - %51), aile sağlığı merkezlerinde reçete edilmiş (168 hasta - %45) ve daha önce alınmış ilaçların kullanımı (14 hasta - %4). Aile sağlığı merkezinden antibiyotikler reçete edilen toplam 158 hastanın 98’inin (%58) aile hekiminin gerekli görmesi, 51’inin (% 31) özel bir kurumda çalışan diş hekiminin yazdığı ilacı reçete edilmesi sonucu ve 9’una (%11) ise hasta talebi/ısrarı sonucu antibiyotik reçete edildiği bulunmuştur. Kliniğimizde tedavi öncesi antibiyotik reçete edilme oranı başvuru öncesi antibiyotik kullanan hastalarda %9, başvuru öncesi antibiyotik kullanmayan hastalarda hastalarda %8’dir. Sonuç: Dental ağrı şikâyeti olan hastalarda işlem öncesi antibiyotik endikasyonu çok kısıtlıdır. Ülkemizde yanlış/gereksiz reçete edilmesi, sosyal endikasyon/hasta talebi gibi durumlardan dolayı dental ağrı için antibiyotik sıklıkla reçete edilmektedir. Çalışmamızın sonuçlarına göre kliniğimize ağrı ile başvuran hastaların >%90’ı gereksiz olarak antibiyotik kullanmıştır. Hem bireyi hem de toplumu gereksiz/yanlış antibiyotik kullanımının olumsuz etkilerinden korumak adına hem diş hekimlerinin hem de tıp hekimlerinin antibiyotik reçete edilmesi konusunda daha dikkatli olması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

akıllı ilaç kullanımı, antibiyotik, dental ağrı

Evaluation of unsuitable antibiotic usage of patients referring to Trakya University, faculty of dentistry with dental pain complaint

Öz

Aim: Evaluation of the use of antibiotics before referral, the health center of the drug is prescribed and the necessity of the drug according to the indication set in our institution. Method: In 2019, 500 patients who reffered to Trakya University, Faculty of Dentistry with dental pain complaints were evaluated; the use of antibiotics before application, how the antibiotic was supplied, where the prescribed antibiotic was prescribed, the indication of the prescribing physician, the indication in our institution. Results: While the number of patients using antibiotics before application was found as 370 (74%), the number of patients not using was 130 (36%). Antibiotic procurement methods for patients using antibiotics before admission are as follows; use of medications prescribed in another dental clinic (188 patients - 51%), prescribed in family health centers (168 patients - 45%) and previously taken (14 patients - 4%). Of the 158 patients who were prescribed antibiotics from the family health center, 98 (58%) were deemed necessary by the family physician, 51 (31%) were prescribed the drug prescribed by a dentist working in a private institution, and 9 (11%) were patient demand. It was found that antibiotics were prescribed as a result of his insistence. In our clinic, pre-treatment antibiotic prescription rate is 9% in patients who used antibiotics before application, and 8% in patients who did not use antibiotics before application. Conclusion:Antibiotic indication is very limited in patients with dental pain. In our country, antibiotics are frequently prescribed for dental pain due to unnecessary prescriptions, social indications. According to the results of our study, > 90% of patients have used antibiotics unnecessarily. In order to protect both the individual and society from the negative effects of unnecessary and wrong antibiotic use, both dentists and medical doctors should be more careful about prescribing antibiotics.

Anahtar Kelimeler

Smart drug use, antibiotic, dental pain

Kaynakça

• Kaynaklar 1. Turgut H, Satıcı Ö, Çümen B. Hastane ortamında antibiyotik kullanımı. Klimik Derg 1992;5(3):173-175.
• 2. Stein K, Farmer J, Singhal S, Marra F, Sutherland S, Quiñonez C. The use and misuse of antibiotics in dentistry: A scoping review. J Am Dent Assoc 2018;149(10):869-884.
• 3. Bahrani-Mougeot FK, Paster BJ, Coleman S, Ashar J, Barbuto S, Lockhart PB. Diverse and novel oral bacterial species in blood following dental procedures. J Clin Microbiol 2008;46(6):2129-2132.
• 4. Çakır N. Rasyonel olmayan antibiyotik kullanımının ekonomik sonuçları. Klimik 2001;14(2):35-40.
• 5. Ertuğrul MB, Özgün H, Saylak MÖ, Sayım N. Bir üniversite hastanesi cerrahi servislerinde antibiyotik kullanımı ve maliyeti: Bir günlük nokta prevalansı çalışması. Klimik 2009;22(2):44-47.
• 6. Akıcı A. Akılcı İlaç Kullanımının Genel İlkeleri ve Türkiye'deki Güncel Durum. Turkiye Klinikleri Pharmacology-Special Topics 2015;3(1):1-10.
• 7. Bakır M. Antibiyotik kullanımının temel ilkeleri. Klimik 2001;14(3):95-101.
• 8. MF G. Antibiyotik kullanma kalitesi nasıl değerlendirilir ve iyileştirilir. Ankem 2006;20:188-190.
• 9. Karabay O, Hosoglu S. Increased antimicrobial consumption following reimbursement reform in Turkey. J Antimicrob Chemother 2008;61(5):1169-1171.
• 10. Uluğ M, Kemeç Ö, Can-Uluğ N. Antibiyotik Kontrol Ekibinin Akılcı Antibiyotik Kullanımına Etkisi: Maliyet Kullanım Analizi ve Cerrahi Profilakside Sağlanan Başarı. Klimik Derg 2012;25(1):14-18.
• 11. Ratanawijitrasin S, Wondemagegnehu E, Wondemagegnebu E. Effective drug regulation: A multicountry study: World Health Organization; 2002:7-10.
• 12. Koyuncuoğlu CZ, Kırmızı Nİ, Ceylan İ, Akıcı A. Diş hekimliği kliniklerine başvuru öncesinde hastaların ilaç kullanımı ile ilgili tutumlarının araştırılması. Marmara Pharmaceutical Journal 2017;21: 165-176.
• 13. Hammour KA, Farha RA, Alsous M, Rizik M, Hammour WA. Evaluation of risk factors affecting parental knowledge and attitude toward antibiotic use in children with upper respiratory tract infections. Eur J Integr Med 2018;17:107-111.
• 14. Jensen JN, Bjerrum L, Boel J, Jarløv JO, Arpi M. Parents’ socioeconomic factors related to high antibiotic prescribing in primary health care among children aged 0–6 years in the Capital Region of Denmark. Scand J Prim Health Care 2016;34(3):274-281.
• 15. Akici A, Basaran NF. University Students’ attitudes concerning OTC drug use; survey from Istanbul. ARPN Journal of Science and Technology 2013;3(3):309-315.
• 16. Gül S, Öztürk DB, Yılmaz MS, Uz Gül E. Ankara halkının kendi kendine antibiyotik kullanımı hakkındaki bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. Turk Hij Den Biyol 2014;71(3):107-112.
• 17. Çöplü N. Antimikrobiyal Direnç ve Akılcı Antimikrobiyal Kullanımı. Kırıkkale Bilimde Gelişmeler Der 2011;1(1):34-40.
• 18. Pınar N, Karataş Y, Bozdemir N, Ünal İ. Adana İlindeki İnsanların İlaç Kullanım Alışkanlıkları. TAF Preventive Medicine Bulletin 2013;12(6):639-650.
• 19. Yılmaz M, Kırbıyıkoğlu Fİ, Ariç Z, Kurşun B. Bir diş hekimliği fakültesi hastanesi'ne başvuran bireylerin akilci ilaç kullanimlarinin belirlenmesi. ERÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2014;2(1):39-47.
• 20. Uskun E, Uskun SB, Öztürk M, Kişioğlu AN. Sağlık ocağına başvuru öncesi ilaç kullanımı. Sted 2004;13(12):451-454.
• 21. Agbor MA, Azodo CC. Self medication for oral health problems in Cameroon. Int Dent J 2011;61(4):204-209.
• 22. Yapıcı G, Balıkçı S, Uğur Ö. Birinci basamak sağlık kuruluşuna başvuranların ilaç kullanımı konusundaki tutum ve davranışları. Dicle Med J 2011;38(4): 458 - 465.
• 23. De Bolle L, Mehuys E, Adriaens E, Remon J-P, Van Bortel L, Christiaens T. Home medication cabinets and self-medication: a source of potential health threats? Ann Pharmacother 2008;42(4):572-579.
• 24. Hughes CM, McElnay JC, Fleming GF. Benefits and risks of self medication. Drug Safety 2001;24(14):1027-1037.
• 25. Wong‐Beringer A, Nguyen LH, Lee M, Shriner KA, Pallares J. An antimicrobial stewardship program with a focus on reducing fluoroquinolone overuse. Pharmacotherapy 2009;29(6):736-743.
• 26. Öcek Z, Sahin H, Baksi G, Apaydin S. Development of a rational antibiotic usage course for dentists. Eur J Dent Educ 2008;12(1):41-47.
• 27. Serçe Ö, Bakır M. Poliklinik başvurularında fizik muayene süresini uzun tutmak antibiyotik reçete edilmesini azaltıyor. Bursa Uludağ J Cur Pediatrics 2013;11(2):45-50.
• 28. Butler CC, Rollnick S, Pill R, Maggs-Rapport F, Stott N. Understanding the culture of prescribing: qualitative study of general practitioners' and patients' perceptions of antibiotics for sore throats. Bmj. 1998;317(7159):637-642.
• 29. Paluck E, Katzenstein D, Frankish CJ, Herbert CP, Milner R, Speert D, Chambers K. Prescribing practices and attitudes toward giving children antibiotics. Can Fam Physician 2001;47(3):521-527.
• 30. Sabuncu E, David J, Bernède-Bauduin C, Pépin S, Leroy M, Boëlle P-Y, Watier L, Guillemot D. Significant reduction of antibiotic use in the community after a nationwide campaign in France, 2002–2007. PLoS 2009;6(6):981-989.