Erken postpartum dönemde kadınların aile planlamasına yönelik tutumu ve etkileyen faktörler

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: 1, 103 - 113, 30.04.2023

Zeliha Turan Fatma Koruk

https://doi.org/10.26559/mersinsbd.1201755

Cited By: 1

Öz

Amaç: Postpartum dönem, kadınların aile planlaması yöntem kullanımı konusunda isteklerinin yüksek olduğu bir dönem olması bakımından, doğurganlığın planlanması ve bu konuda bireylere hizmet sunulabilmesi açısından iyi bir fırsattır. Kadınların hastaneden taburcu olmadan önce kullanacakları aile planlaması yöntemine karar vermiş olmaları plansız ya da istenmeyen gebeliklerin önlenmesi açısından oldukça önemlidir. Bu araştırmada, erken postpartum dönemdeki kadınların aile planlamasına yönelik tutumları ve etkileyen faktörleri belirlemek amaçlanmıştır. Yöntem: Kesitsel tipte yapılan araştırmanın örneklemini, bir kamu hastanesinin postpartum kliniklerinde yatan 243 kadın oluşturmuştur. Araştırma verileri Haziran-Temmuz 2022 tarihleri arasında toplanmıştır. Bulgular: Çalışmada, kadınların yaş ortalaması 28.17±5.42 ve çocuk sayısı ortalaması 3.51±1.89’dur. Ayrıca, kadınların %46.5’i okur-yazar değildir ve %73.7’si tekrar çocuk istemektedir. Kadınların aile planlaması tutum ölçeği puan ortalaması 90.8±8.10’dir. Eğitim düzeyi daha yüksek, il merkezinde yaşayan ve gebelik izlemlerini özel hastanede yaptıran kadınların aile planlaması tutum ölçeği puan ortalamasının daha yüksek olduğu; kendi yaşı ve eşinin yaşı, evlenme yaşı ve ilk gebelik yaşı daha fazla olan kadınlar ile tekrar çocuk isteyen kadınların ise aile planlaması tutum ölçeği puan ortalamasının daha düşük olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Sonuç: Araştırma, erken postpartum dönemde kadınların aile planlamasına karşı tutumlarının olumlu olduğunu ancak istendik düzeyde olmadığını göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Postpartum dönem, kadınlar, aile planlaması, tutum

Destekleyen Kurum

Bulunmamaktadır

Proje Numarası

Bulunmamaktadır

Teşekkür

Bulunmamaktadır

Attitudes towards family planning of women in the early postpartum period and effecting factors

Öz

Objective: The postpartum period is a period when women have a high desire to use family planning methods, it is a good opportunity for fertility planning and providing services to individuals in this regard. It is very important for women to decide on the family planning method they will use before they are discharged from the hospital in terms of preventing unplanned or unwanted pregnancies. In this study, it was aimed to determine the attitudes of women in the early postpartum period towards family planning and the factors affecting them. Method: The sample of the cross-sectional study consisted of 243 women in the postpartum clinics of a public hospital. Data of study were collected between June and July 2022. Results: The average age of women was 28.17±5.42, and the average number of children was 3.51± .89. In addition, 46.5% of women were illiterate and 73.7% want children again. The mean score of women family planning attitude scale was 90.8±8.10. The family planning attitude scale mean score of women with higher education level, living in the city center, and having their pregnancy follow-up done in a private hospital were higher. It was determined that the mean score of the scale was lower for women with a higher age at their own age, spouse's age, age at marriage and first gestational age, and women who want to have children again (p<0.05). Conclusion: The research showed that women's attitudes towards family planning in the early postpartum period were positive, but not at the desired level.

Anahtar Kelimeler

Postpartum period, women, family planning, attitude

Proje Numarası

Bulunmamaktadır

Kaynakça

• World Health Organization. Maternal Mortality. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/maternal-mortality . Eylül 2019’da basıldı. 10 Ekim 2022’de erişildi.
• Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı. Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2018. https://sbsgm.saglik.gov.tr/Eklenti/36134/0/siy2018trpdf.pdf. 2019’da basıldı. 10 Ekim 2022’de erişildi.
• World Health Organization. Family planning/contraception methods, https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/family-planning-contraception%20%20/. Kasım 2020’de basıldı. 10 Ekim 2022’de erişildi.
• Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2018. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü Ankara, Türkiye. http://www.sck.gov.tr/wp-content/uploads/2020/08/TNSA2018_ana_Rapor.pdf. Kasım 2019’da basıldı. 10 Ekim 2022’de erişildi.
• Tezel A, Gönenç İ, Akgün Ş, Öztaş Karataş D, Altuntaş Yıldız T. Kadınların aile planlamasına yönelik tutumları ve etkileyen faktörler. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2015;18(3):0-. doi:10.17049/ahsbd.23634.
• Örsal Ö, Kubilay G. Aile planlaması tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Florence Nightingale J Nurs. 2007;15(60):155-164. https://dergipark.org.tr/tr/pub/fnjn/issue/9020/112484. 10 Ekim 2022’de erişildi.
• Şentürk Erenel A, Kavlak T, Bingöl B. Kadınların doğum sonrası altı ay sonunda aile planlaması yöntemi kullanma durumu. Van Med J. 2011;2(18): 68-76. https://jag.journalagent.com/vtd/pdfs/VTD_18_2_68_76.pdf. 10 Ekim 2022’de erişildi.
• Darney BG, Saavedra-Avendano B, Sosa-Rubi SG, Lozano R, Rodriguez MI. Comparison of family-planning service quality reported by adolescents and young adult women in Mexico. Int J Gynecol Obstet. 2016;134:22-28. doi: 10.1016/j.ijgo.2015.12.003.
• James S, Toombs M, Brodribb W. Barriers and enablers to postpartum contraception among Aboriginal Australian women: factors influencing contraceptive decisions. Aust J Prim Health. 2018;24(3):241-7. doi: 10.1071/PY17041.
• Yuvacı HU, Cevrioğlu AS. Emzirme ve aile planlaması. Turkiye Klinikleri Journal of Pediatric Nursing-Special Topics. 2017;3(2):104-1.11. https://www.turkiyeklinikleri.com/article/en-emzirme-ve-aile-planlamasi-79422.html. 12 Ekim 2022’de erişildi.
• Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Haber Bülteni. Doğum İstatistikleri, 2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Dogum-Istatistikleri-2021-45547. Mayıs 2022’de basıldı. 11 Ekim 2022’de erişildi.
• Eryılmaz N, Ege E. Doğum sonu dönemdeki kadınların aile planlaması konusundaki tutumları ve ilişkili faktörler. Journal of Human Sciences. 2016;13(2):3389-3401. doi: 10.14687/jhs.v13i2.3812.
• Gavas E, İnal S. Türkiye’de kadınların aile planlaması yöntemleri kullanma durumları ve tutumları: Sistematik derleme. Sağlık ve Yaşam Bilimleri Dergisi. 2019;1(2):37-43. doi: 10.33308/2687248X.201912118.
• Egelioğlu Cetişli N, Kahveci M, Işık S, Hacılar A. Kadınların postpartum kontraseptif tercihleri ve tutumları. Journal of Academic Research in Nursing. 2020;6(1):67-72. doi: 10.5222/jaren.2020.37233.
• Nazik F, Mumcu Ş, Sönmez M, Yılmaz AN, Doğan Yüksekol Ö. 15-49 Yaş evli kadınların aile planlamasına ilişkin tutumlarının belirlenmesi. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi. 2021;4(3):326-336. doi:10.38108/ouhcd.881578.
• Avcı S, Mutlu S, Yiğit F. Evli Kadınların Aile Planlaması Yöntem Tercihlerine Etki Eden Faktörler. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021;4(2):128-138. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1739805. 12 Ekim 2022’de erişildi.
• Varol ZS, Çiçeklioğlu M, Taner Ş. Postpartum Dönemdeki Kadınların Aile Planlamasi Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi [Uzmanlık Tezi]. İzmir, Türkiye: Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağliği Anabilim Dali; 2019.
• Gözükara F, Kabalcıoğlu F, Ersin F. Şanlıurfa ilinde kadınların aile planlamasına ilişkin tutumlarının belirlenmesi. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2015;12 (1):9-16. https://dergipark.org.tr/tr/pub/hutfd/issue/41549/505630. 12 Ekim 2022’de erişildi.
• Bucak F, Kahraman S. Mevsimlik tarım işçisi gebe kadınların aile planlamasına yönelik tutumlarının belirlenmesi. Gevher Nesibe Tıp ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2022;5(7):61–66. doi:10.46648/gnj.89.
• Mukhopadhyay P, Chaudhuri RN, Paul B. Hospital-based perinatal outcomes and complications in teenage pregnancy in India. J Health Popul Nutr. 2020;28(5):494–500. doi:10.3329/jhpn.v28i5.6158.
• Mutihir JT, Eko P. Stillbirths at the Jos University Teaching Hospital: incidence, risk, and etiological factors. Niger J Clin Pract. 2011;14(1):14–18. doi:10.4103/1119-3077.79233.
• Chen CW, Tsai CY, Sung FC. / et al. Adverse birth outcomes among pregnancies of teen mothers: age specific analysis of national data in Taiwan. Child: Care, Health and Development. 2010;36(2):232-40. doi:10.1111/j.1365-2214.2009.01039.x.
• Çıtak Bilgin N, Tokur Kesgin M. Kanatlı sektöründe çalışan kadınların aile planlaması ve acil kontrasepsiyona ilişkin bilgi ve tutumlarının belirlenmesi. Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020;29(2):123-132. doi:10.34108/eujhs.754337.
• Bongaarts J. Social interactions and contemporary fertility transitions author (s): John Bongaarts and Susan Cotts Watkins Source : Population and Development Review. Population Council Stable. 1996;22(4):639–682. doi:10.2307/2137804.
• Türk R, Terzioğlu F. Attitudes of couples towards withdrawal method in birth control. Cukurova Medical Journal. 2019;44(3):794-803. doi:10.17826/CUMJ.444467
• Erdoğan N, Tuncer G. Kamu sağlık hizmetlerinde koniklik etkisi: İkili lojistik regresyon analizi. Electronic Journal of Vocational Colleges. 2016;6(2):67-72. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ejovoc/issue/36629/417001. 10 Ekim 2022’de erişildi.
• Mavi Aydoğdu SG, Akça E. Amasya il merkezindeki Aile Sağlığı Merkezleri’ne başvuran kadınların aile planlaması yöntem kullanımı ve etkileyen faktörler. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2018;27(6):384-391. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sted/issue/42685/514765. 10 Ekim 2022’de erişildi.