Hemşirelerin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumları ve katater ilişkili üriner enfeksiyonu önlemeye yönelik bilgi düzeyleri

Yıl 2023, Cilt: 16 Sayı: 3, 443 - 452, 18.12.2023

Ezgi Dirgar , Ayşe Şahin , Soner Berşe

Öz

Amaç: Hemşirelerin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumları ve katater ilişkili üriner enfeksiyonu önlemeye yönelik bilgi düzeylerinin belirlenmesidir. Yöntem: Tanımlayıcı, kesitsel tipte olan bu çalışma, Mart-Haziran 2022 tarihleri arasında Türkiye’de Güneydoğu Anadolu bulunan, sosyal medya ve akıllı telefon kullanan ve çalışmaya katılmayı kabul eden 213 hemşire ile yapıldı. Çalışmanın verileri Kişisel bilgi formu, Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutum Ölçeği ve Kateter İlişkili Üriner Sistem Enfeksiyonları Kontrol Önlemleri Ölçeği ile toplandı. Verilerin analizinde betimleyici istatistiklerin yanı sıra Sperman korelasyon ve path analizi kullanıldı. Bulgular: Hemşirelerin Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutum Ölçeği toplam puan ortalaması 59.92±8.09 ve Kateter İlişkili Üriner Sistem Enfeksiyonları Kontrol Önlemleri Ölçeğinin toplam puan ortalaması ise 60.96±7.11 olarak saptandı. Kadın hemşirelerin, lisansüstü eğitim mezunu ve yoğun bakımda çalışan hemşirelerin, Kanıta dayalı uygulama ile ilgili eğitim alan hemşirelerin Kanıta Dayalı Hemşireliğe Yönelik Tutum Ölçeği ile Kateter İlişkili Üriner Sistem Enfeksiyonları Kontrol Önlemleri Ölçeği toplam puan ortalamasının daha yüksek olduğu saptandı. Sonuç: Bu çalışmada hemşirelerin kanıta dayalı tutumlarını orta düzeyde, kateter ilişkili üriner sistem enfeksiyonları önleme tutumun iyi düzeyde olduğu saptandı.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, kanıta dayalı hemşirelik, tutum, üriner sistem enfeksiyonu

Nurses' attitudes to evidence-based nursing and their knowledge levels to prevent catheter-related urinary infection

Öz

Aim: To determine nurses' attitudes towards evidence-based nursing and their level of knowledge about preventing catheter-related urinary infection. Method: This descriptive, cross-sectional study was conducted with 213 nurses who used social media and smartphones and who agreed to participate in the study in Turkey, in Southeastern Anatolia, between March and June 2022. The data of the study were collected with the Personal Information Form, the Evidence-Based Attitude towards Nursing Scale, and the Catheter-Related Urinary System Infections Control Measures Scale. In addition to descriptive statistics, Sperman correlation and path analysis were used in the analysis of the data. Results: The total mean score of the nurses' OHSAS was 59.92±8.09, and the total mean score of the Catheter-Related Urinary System Infections Control Measures Scale was 60.96±7.11. It was determined that female nurses, postgraduate nurses and nurses working in the intensive care unit, and nurses who received training on CDU had a higher mean score on the SSRI and the Catheter-Related Urinary System Infections Control Measures Scale. Conclusion: In this study, it was determined that the evidence-based attitudes of the nurses were moderate, and the attitude to prevent catheter-related urinary tract infections was at a good level.

Anahtar Kelimeler

Nursing, evidence-based nursing, attitude, urinary tract infection

Kaynakça

• Küçük EÖ, Çakmak S, Kapucu S, Koç M, Kahveci R. Hemşirelik öğrencilerinin kanıta dayalı hemşirelik uygulamalarına ilişkin farkındalıklarının belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2017;4(2):1-12.
• Ayhan Y, Kocaman G, Bektaş M. Kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutum ölçeği” nin Türkçe’ye uyarlanması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2015;17(2/3):21-35.
• Yılmaz D, Düzgün F, Dikmen Y. Hemşirelerin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumlarının incelenmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019;(4):713-719. https://doi.org/10.31067/0.2018.91 .
• Mackey A, Bassendowski S. The history of evidence-based practice in nursing education and practice. Journal of Professional Nursing. 2017;33(1):51-55. https://doi.org/10.1016/j.profnurs.2016.05.009
• Merih YD, Potur DC, Esencan TY. Doğum sonu kliniklerinde çalışan ebe ve hemşireler kanıta dayalı uygulamaların neresinde. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2017;1(4):8-14. doi:10.5222/SHYD.2017.008
• Güneş Ü. Hemşirelikte kanıta dayalı uygulama sürecinin adımları. Uluslararası Hakemli Hemşirelik Araştırmaları Dergisi. 2017;9(1):171-187.
• Portela Dos Santos O, Melly P, Hilfiker R, et al. Effectiveness of Educational Interventions to Increase Skills in Evidence-Based Practice among Nurses: The EDITcare Systematic Review. Multidisciplinary Digital Publishing Institute; 2022:2204. https://doi.org/10.3390/healthcare10112204
• Albarqouni L, Hoffmann T, Straus S, et al. Core Competencies in Evidence-Based Practice for Health Professionals: Consensus Statement Based on a Systematic Review and Delphi Survey. JAMA Netw Open. Jun 1 2018;1(2):e180281. doi:10.1001/jamanetworkopen.2018.0281
• Daştan B, Hintistan S. Dahiliye kliniklerinde çalışan hemşirelerin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumlarının belirlenmesi: kırsal bölge örneği. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi. 2018;1(1):1-9.
• Aslan H, Gürdap Z. Hemşirelerin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumları ve periferik venöz kataterle ilişkili enfeksiyonu önlemeye yönelik bilgi düzeyleri. The Journal of Turkish Family Physician. 2021;12(2):84-98. doi: 10.15511/tjtfp.21.00284
• Koca R, Gürkan A. Katater İlişkili Üriner Sistem Enfeksiyonlarının Önlenmesinde Güncel Yaklaşımlar. Cerrahi Ameliyathane Sterilizasyon Enfeksiyon Kontrol Hemşireliği Dergisi. 1(2):72-82.
• Arli Karadağ Ş, Bakan AB. Kateter İlişkili Üriner Sistem Enfeksiyonları Kontrol Önlemlerine Yönelik Hemşirelerin Bilgi ve Tutumlarının Değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2020;7(1):1-7.. doi: 10.31125/hunhemsire.715021
• Hacıosmanoğlu AK, Yazıcı G. Yoğun Bakım Ünitelerinde Kateter İlişkili Üriner Sistem Enfeksiyonlarını Önlemeye Yönelik Kanıta Dayalı Uygulamalarda Hemşirelerin Önemi. Türkiye Sağlık Araştırmaları Dergisi. 3(2):53-61.
• Kurt M, Yazıcı G. Yoğun Bakım Ünitesinde Sık Görülen Sağlık Hizmetiyle İlişkili Enfeksiyonların Önlenmesinde Kanıta Dayalı Uygulamalar. Türkiye Sağlık Araştırmaları Dergisi. 2021;2(3):25-44.
• Meddings J, Rogers MA, Krein SL, Fakih MG, Olmsted RN, Saint S. Reducing unnecessary urinary catheter use and other strategies to prevent catheter-associated urinary tract infection: an integrative review. BMJ quality & safety. 2014;23(4):277-289. doi:10.1136/bmjqs-2012-001774.
• Karadag Arli S, Berivan Bakan A. Development of the catheter-associated urinary tract infections control precautions scale. The Journal of Continuing Education in Nursing. 2018;49(11):507-513. doi:10.3928/00220124-20181017-07 .
• Ruzafa‐Martínez M, López‐Iborra L, Madrigal‐Torres M. Attitude towards Evidence‐Based Nursing Questionnaire: development and psychometric testing in Spanish community nurses. Journal of Evaluation in Clinical Practice. 2011;17(4):664-670. https://doi.org/10.1111/j.1365-2753.2011.01677.x.
• Şenyuva E. Hemşirelik eğitimi ve kanıta dayalı uygulamalar. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi. 2016;24(1):59-65.
• Baran GK, Atasoy S, Şahin S. Hemşirelerin kanıta dayalı hemşirelik uygulamalarına yönelik farkındalık ve tutumlarının değerlendirilmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2020;7(3):352-359.
• Durmuş M, Gerçek A, Çiftci N. Sağlık çalışanlarının problem çözme becerilerinin kanıta dayalı tutum algıları üzerindeki etkisi. 2017; (53):34-42.
• Dikmen Y, Filiz NY, Tanrıkulu F, Yılmaz D, Kuzgun H. Attitudes of intensive care nurses towards evidence-based nursing. International Journal of Health Sciences and Research. 2018;8(1):138-143.
• Köse S, Karakurt P, Erdinç A. Hemşirelerin Üriner Kateter ve Kateter İlişkin Enfeksiyonları Önlemeye Yönelik Bilgi ve Tutumları. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021;24(3):311-317. https://doi.org/10.17049/ataunihem.704252.
• Koehn ML, Lehman K. Nurses’ perceptions of evidence‐based nursing practice. Journal of advanced nursing. 2008;62(2):209-215. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2007.04589.x