Yaşlıların toplumsal cinsiyet eşitliği hakkındaki görüşlerinin ve cinsel tutumlarının belirlenmesi

Yıl 2024, Cilt: 17 Sayı: 2, 208 - 218, 16.08.2024

Birnur Yeşildağ , Nermin Altunbaş

Öz

Amaç: Bu araştırmada yaşlıların toplumsal cinsiyet eşitliği hakkındaki görüşlerinin ve cinsel tutumlarının belirlenmesi amacıyla yürütüldü. Yöntem: Tanımlayıcı tipte yapılan araştırmanın örneklemini bir ilçenin merkezinde yaşayan 60 yaş ve üzeri 798 yaşlı birey oluşturdu. Veriler “Tanıtıcı Bilgi Formu”, “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ölçeği” ve “Yaşlı Bireyler İçin Cinsel Tutum Ölçeği” kullanılarak toplandı. Araştırmada elde edilen veriler SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 16.0 programı kullanılarak analiz edildi. Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik dağılım, t testi, ANOVA testi ve sperman korelasyon analizi kullanıldı. İstatistiksel değerlendirmede p<0.05 düzeyi anlamlı kabul edildi. Bulgular: Toplumsal cinsiyet eşitliği ölçeği ile yaşlı bireyler için cinsel tutum ölçeği toplam puan ortalamaları arasında negatif yönde güçlü bir ilişkinin olduğu belirlendi. Katılımcılar tarafından erkek egemenliğinin yüksek düzeyde kabul edildiği ve aile içi ilişkide kadının erkeğe yüksek düzeyde bağımlılığı olduğu bulundu. Yaşlıların nispeten olumlu bir cinsel tutum içinde oldukları belirlendi. Sonuç: Araştırma sonuçlarına göre daha eşitlikçi bir bakış açısının yaşlı cinselliğine yönelik olumlu bir tutuma neden olduğu belirlendi.

Anahtar Kelimeler

yaşlı, toplumsal cinsiyet, cinsiyet eşitliği, cinsel tutum

Teşekkür

Araştırmaya katılarak destek olan tüm yaşlı bireylere teşekkür ederiz.

Determining the opinions and sexual attitudes of the elderly on gender equality

Öz

Aim: This study aimed to determine the views and sexual attitudes of the elderly on gender equality. Methods: The sample of this descriptive study consisted of 798 elderly individuals aged 60 and over living in a district center. Data were collected through the “Descriptive Information Form,” “Gender Equality Scale,” and “Sexual Attitude Scale for Elderly Individuals.” Data analysis was performed using SPSS software (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 16.0. Percentage distribution, t-test, ANOVA test, and Spearman correlation analysis were used in the evaluation of the data. In statistical evaluation, a p-value of <0.05 was considered significant.Results: A strong negative relationship was found between the Gender Equality Scale and the total mean score of the Sexual Attitude Scale for the elderly. Male dominance was highly accepted by the participants, and women exhibited a high level of dependence on men in family relationships. It was also determined that the elderly had a relatively positive sexual attitude. Conclusion: According to the research results, a more egalitarian perspective correlates with a more positive attitude towards the sexuality of the elderly.

Anahtar Kelimeler

Elderly, gender, gender equality, sexual attitude

Kaynakça

• Savaşkan E. Kadın Yöneticiler Açısından Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Üzerine Kavramsal Bir Çalışma. AÇÜ Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi. 2019; 5 (2), 1-23. https://doi.org/10.22466/acusbd.585271.
• Bardakçı Ş, Oğlak S. Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Endeksi ve Türkiye. Toplumsal Politika Dergisi. 2022; 3(1), 71-90.
• Turgut A.Ş. Türkiye’deki Gelir Eşitsizliğinin Toplumsal Cinsiyet, Kadının İstihdamı ve Kadın Yoksulluğu Açısından Değerlendirilmesi. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2019; 38 (2), 315-329. https://doi.org/10.35343/kosbed.581637.
• The World Economic Forum (WEF). (2021). Global Gender Gap Report 2021. Erişim Tarihi: 11.08.2023, https://www.weforum.org/reports/global-gender-gap-report-2021.
• Ecevit Y. Türkiye’de Katılımcı Demokrasinin Güçlendirilmesi: Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin İzlenmesi, Projesi Faz II. Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Temel Kavramları. Ankara, Türkiye. 2021.
• Özcan U. Sosyolojide toplumsal değer ve norm kavramlarına yeniden bir bakış. Sosyologca. 2022; 23, 19-31. https://sosyologca.org/files/sosyologca/065e8a44-da9c-4ac8-b50e-b7e48b24a5a7.pdf.
• Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması (TNSA). 2018. http://www.sck.gov.tr/wp-content/uploads/2020/08/TNSA2018_ana_Rapor.pdf.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2021). Nüfus İstatistikleri Portalı. https://nip.tuik.gov.tr/?value=EgitimDurumu.
• Sönmez S, Çevik C. “Yaşlılık ve sağlıkta eşitsizlikler”. Humanistic Perspective,.2021; 3 (2), 496-511. https://doi.org/10.47793/hp.943515.
• Temizkan Sekizler E, Ünsal Atan Ş. Yaşlılık ve Cinsel Sağlık . Geriatrik Bilimler Dergisi.2023, 6 (1), 52-59 . DOI: 10.47141/geriatrik.1177354.
• Çengelci Özekes B, Ebeoğlu Duman M, Kızıltepe R. Yaşlılık Döneminde Yaşlı Cinselliğine Yönelik Tutumlar ile İlişkili Faktörlerin İncelenmesi: Kesitsel Bir Çalışma”. Turkiye Klinikleri J Health Sci. 2022; 7(4):1112-9. DOI: 10.5336/healthsci.2022-89494.
• Hacıköylü K, Doğan N. 65 yaş üzeri kronik hastalığı olan kadınlarda cinsel yaşam kalitesinin belirlenmesi. Androl Bul. 2022; 24,97−102 https://doi.org/10.24898/tandro.2022.24572.
• Karakartal, D. Yaşlılıkta cinselliği etkileyen psikososyal faktörler. Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi. 2020; 6(13), 118-27.
• Gözütok F.D, Toraman Ç, Acar Erdol T. Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ölçeğinin (TCEÖ) Geliştirilmesi. Elementary Education Online. 2017; 16 (3), 1036-1048. http://dx.doi.org/10.17051/ilkonline.2017.330240.
• Ebeoğlu M, Kızıltepe R, Çengelci Özekes NB. Sexual Attitude Scale for elderly people: a reliability and validity study in Turkey. Turk Geriatri Derg. 2021; 24(3), 433-40. DOI: 10.31086/tjgeri.2021.241.
• Yanıkkerem E, Topsakal Ö, Boz A. Sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin toplumsal cinsiyet eşitliği tutumlarının incelenmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2020; 10(2), 164-171. doi: https://dx.doi.org/10.33631/duzcesbed.534403.
• Akbulut Uzun Y, Özkan Y. Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet eşitliğine dair görüşleri. Uluslararası Sosyal Bilimler Eğitimi Dergisi. 2020; 6(2), 163-184. DOI: 10.47615/issej.804999.
• Tardu A, Akcan A. Ergenlerin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Anlayışı ile Zorba Davranışları Arasındaki İlişkinin Belirlenmes. Hemşirelik Bilimi Dergisi. 2021; 4(2), 59–65. http://dergipark.gov.tr/hbd.
• Çankaya İ. Expectations of Generation Z from business life: Social gender equaliy as intermediation model”. Advances in Women’s Studies. 2022; 4(1), 11-18. DOI: 10.5152/atakad.2022.1011667.
• Turan Z, Aydın Y, Toker E. Kadın Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Dersi’’nin hemşirelik öğrencileri toplumsal cinsiyet algısına etkisinin incelenmesi. İnsan Bilimleri Dergisi. 2017; 14(3), 2677-87. doi:10.14687/jhs.v14i3.4693.
• Cybulski M, Cybulski L, Krajewska Kulak E, Orzechowska M, Cwalina U, Jasinski, M. Sexual Quality of Life, Sexual Knowledge, and Attitudes of Older Adults on the Example of Inhabitants Over 60s of Bialystok Poland. Front. Psychol. 2018; 9, 483. doi: 10.3389/fpsyg.2018.00483.
• Souza Jr E.V, Silva Filho B.F, Barros V.S, Souza A.R, Cordeiro J.R.J, Siqueira, L.R, et al. Sexuality is associated with the quality of life of the elderly!. Rev Bras Enferm. 2021; 74(2):e20201272. https://doi.org/10.1007/s12119-018-9564-9.
• Evangelista A.R, Moreira A.C.A, Freitas CASL, Val DR Diniz J.L, Azevedo SGV. Sexuality in old age: knowledge/attitude of nurses of Family Health Strategy. Rev Esc Enferm. 2019; 53:e03482. http://dx.doi.org/10.1590/S1980-220X2018018103482.
• Maataoui S.L, Hardwick J.S, Lundquist, T.S.Creating space for relationships. Psychol Serv. 2017; 14(3), 347-51. https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/ser0000179.
• Souza Júnior E.V, Silva C.S, Lapa P.S, Trindade L.E.S, Silva Filho B.F. Influence of Sexuality on the Health of the Elderly in Process of Dementia: Integrative Review. Aquichan. 2020; 20(1), e2016. DOI: https://doi.org/10.5294/aqui.2020.20.1.6.
• Traeen B, Carvalheira A.A, Hald G.M, Lange T, Kvalem IL. Attitudes towards sexuality in older men and women across Europe: similarities, differences, and associations with their sex lives. Sex Cult. 2019; 23(1),1-25. https://doi.org/10.1007/s12119-018-9564-9.
• Polat F, Karasu F. The Nursing Approachs to Sexual/Reproductive Health in the Elderly: A Topic Ignored in Turkey. GÜSBD. 2020; 9(3), 280 – 284.
• Dhingra I, Sousa A, Sonavane S. Sexuality in older adults: Clinical and psychosocial dilemmas. J Geriatr Ment Health. 2016; 3,131-9. DOI: 10.4103/2348-9995.195629.
• Hotun Şahin N. Klimakteryum ve ileri yaş döneminde cinsellik. Turkiye Klinikleri J Obstet Womens Health Dis Nurs-Special Topics. 2016; 2(1), 42-50.
• Da Silva F.G, Pelzer M.T. Neutzling B.R.S. Attitudes of Elderly Women Regarding the Expression of Their Sexuality. Aquichan. 2019; 19(3), e1934. https://doi.org/10.5294/ aqui.2019.19.3.4.